Hoe kun je iemand helpen die lijdt aan waanvoorstellingen?
Iemand die aan waanvoorstellingen lijdt, vindt niet altijd genoeg steun. In veel gevallen blijft de aandacht beperkt tot het stellen van een diagnose en het voorschrijven van medicatie.
Mensen die aan deze aandoening lijden, kunnen echter veel leed ondergaan. Zij ervaren ideeën, percepties of ervaringen die voor anderen uiterst moeilijk te begrijpen zijn. Bovendien worden ze meestal geconfronteerd met ongewenste gevoelens van eenzaamheid met weinig middelen om te voorkomen dat ze er echt onder lijden.
Momenteel zijn er verschillende alternatieve benaderingen om lijders aan waanvoorstellingen te helpen. Hoewel ze psychiatrische zorg niet vervangen, kunnen ze een uitstekende aanvulling zijn op andere behandelingen. In feite zijn het essentiële onderdelen die de gezondheidszorg niet altijd biedt.
Degenen die dagelijks omgaan met iemand die aan waanvoorstellingen lijdt, weten vaak niet wat ze moeten doen. Ze kunnen proberen hem “tot rede te brengen” omdat het idee overheerst dat “rede” betekent dat men zich moet houden aan gemeenschappelijke overtuigingen. Of ze kunnen ze negeren.
Er zijn echter andere manieren om met dit soort situaties om te gaan. Daar gaan we het in dit artikel over hebben.
“ Het baanbrekende idee dat het presenteert is dat, zelfs als anderen vinden dat iemand waanvoorstellingen heeft, het probleem niet hun ongewone overtuigingen zijn, maar de manier waarop ze worden behandeld “.
-Tamasin Knight-
Ongebruikelijke overtuigingen
We zouden kunnen zeggen dat er in de samenleving sommige eigenaardigheden zijn die worden ‘toegestaan’ en andere die worden veroordeeld. Wanneer een misvatting of zelfs een waanidee door velen wordt gedeeld, wordt het als ‘normaal’ beschouwd.
Anderzijds wordt een ongewoon geloof of idee vaak als “abnormaal” bestempeld. Als er bovendien sprake is van een diagnose, wordt de stoornis meestal verantwoordelijk gehouden.
Niet alle beroepsbeoefenaars in de geestelijke gezondheidszorg zien de zaken echter op deze manier. Onderzoekers Marius Romme en Sandra Escher hebben ontdekt dat stemmen horen en ongewone overtuigingen hebben vaker voorkomen dan eerder werd gedacht. Zij beweren dat het voor sommige mensen een normale ervaring is en dat ze niet zoals iedereen hoeven te worden om ‘in orde te zijn’.
Vanuit dit gezichtspunt is het niet de bedoeling dat iemand ophoudt met dit soort ervaringen en overtuigingen, maar wel dat ze hem niet beletten door te gaan met zijn leven. Ze mogen ook geen groot emotioneel lijden met zich meebrengen.
Er is veel literatuur over dit onderwerp beschikbaar, maar laten we nu verder gaan met het hoofdpunt van dit artikel: hoe help je iemand die aan waanvoorstellingen lijdt.
Iemand helpen die aan waanvoorstellingen lijdt
Het centrale uitgangspunt bij het helpen van iemand die aan waanvoorstellingen lijdt, is dat je hem of haar accepteert zoals hij of zij is. Zij hebben ideeën, overtuigingen en persoonlijke ervaringen die uniek zijn, maar dit is een deel van hun identiteit.
De taak van de omgeving is niet om hen te weerhouden te zijn zoals ze zijn, te denken zoals ze denken, of te leven zoals ze leven. Hun manier van leven moet worden gerespecteerd. Zij hebben hun eigen realiteiten, waar anderen zich niet in moeten mengen.
De wens, of zelfs de eis van anderen, dat iemand die aan waanvoorstellingen lijdt, verandert, is voor hem alleen maar een bron van leed. In plaats van te helpen, versterkt het juist hun gevoelens van isolement, verdriet en onbegrepen zijn.
Het belangrijkste is om naar hen te luisteren, met respect. Iemand die aan waanvoorstellingen lijdt, moet over zijn ervaringen kunnen praten, zonder dat hem dat kwalijk wordt genomen. Als je hen wilt helpen, kun je het beste naar hen luisteren met respect en zonder hen te veroordelen.
Omgangsstrategieën
Als je iemand wilt helpen die aan waanvoorstellingen lijdt, is respectvol luisteren de centrale strategie. Daarnaast zijn er andere strategieën die je kunt toepassen om hun gevoel van welzijn te vergroten. Hier zijn enkele voorbeelden:
- Beschermingsstrategieën. Je moet hen helpen te bepalen welke handelingen of situaties hen in staat zullen stellen zich veiliger en meer beschermd te voelen. Bijvoorbeeld ‘s nachts het licht aan laten, een hoed dragen, enz.
- Verander hun omgeving. Wanneer een persoon erg van streek is door een waanvoorstelling, kan een verandering van omgeving nuttig zijn. Een uitstapje of zelfs een korte wandeling kan in deze gevallen nuttig zijn.
- Bereid je voor op moeilijke situaties. Help de persoon een plan op te stellen voor veeleisende situaties. Zij moeten eerst vaststellen welke situaties zij als bedreigend zien, en vervolgens een welomschreven plan ontwikkelen zodat zij die situaties het hoofd kunnen bieden.
- Zelfbevestiging. Iemand die lijdt aan waanvoorstellingen moet zowel zichzelf vertrouwen als wat er komen gaat. Affirmatieve zinnen als “Ik kom hier wel doorheen” of “Deze situatie zal niet eeuwig duren” kunnen hen helpen.
Iemand die lijdt aan waanvoorstellingen heeft het nodig om weg te blijven van stress, zijn gevoel van eigenwaarde te versterken, en zich geaccepteerd en geliefd te voelen. Dit zijn universele behoeften, maar mensen die aan waanvoorstellingen lijden hebben het er meestal moeilijk mee, vanwege hun stoornis.
Gestructureerde routines helpen hen beter tot rust te komen, net als training in sociale vaardigheden en probleemoplossende strategieën. In feite vergroot dit het gevoel van controle dat zij over hun omgeving hebben.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Fernández Escobar, W. (2003). Delirio. Rev. Fac. Med.(Bogotá), 109-113.
- Rojas, V. C., & Rodríguez, A. M. B. (2020). Aplicación de la terapia de aceptación y compromiso en un caso de ideación delirante. Revista de Casos Clínicos en Salud Mental, 8(1), 1.