Hoe ik leerde nee te zeggen tegen anderen en ja tegen mezelf

Het was zo moeilijk voor mij om te leren nee te zeggen tegen wat ik niet wilde doen! Dit leren is echter fundamenteel voor mij geweest, omdat het inhoudt dat ik rekening moet houden met wat ik wil, wat ik verlang en wat ik verdien.

We leven in een maatschappij waarin men ervan uitgaat dat alles perfect, dynamisch en gelukkig moet zijn. Ja zeggen tegen de plannen en verzoeken die ons worden gedaan is een ongeschreven regel geworden.

In feite is ja zeggen de norm geworden als antwoord op elke eis van onze omgeving. Ik heb echter geleerd dat het werkt als een gif dat de essentie van wie we zijn uitput. In feite verzwakt en verslechtert het ons, zonder dat we het doorhebben, totdat we niet meer in staat zijn te geven.

Soms zijn we ons bijvoorbeeld niet bewust van de dingen die we nodig hebben. We zijn dan overspoeld door emoties van leegte of eenzaamheid. Daarom ga ik uitleggen hoe ik leerde het pad te bewandelen dat inhield dat ik nee ging zeggen tegen anderen, zodat ik ja kon zeggen tegen mezelf.

Ja zeggen tegen mezelf betekende rekening houden met mijn eigen verlangens en mijn behoeften. Bovendien was het zeggen van een rustig, zorgzaam, nederig en oprecht nee tegen anderen een werkelijk krachtige daad van zelfcompassie. Het betekende dat ik voor mezelf ging zorgen en de boodschappen die mijn lichaam en geest me probeerden te vertellen rustig ging analyseren. Dit is hoe ik het deed.

Hoe ik nee leerde zeggen

Ik heb geleerd dat wanneer de dringende behoefte om nee te zeggen tegen iets opkomt vanuit het diepst van mijn ziel, ik daar aandacht aan moet besteden. Het kan van alles zijn, een bepaald plan, actie, gebeurtenis, ontmoeting, telefoontje… zelfs een ongewenste knuffel.

Ik begon nee te zeggen toen ik me realiseerde dat ik me daardoor bewust werd van een deel van mij dat ik ergens in mezelf had achtergelaten. Dat kwam omdat ik alleen voor anderen leefde, en gestopt was voor mezelf te leven.

Omgaan met schuldgevoel

Schuldgevoel is censureren. Ik zal je echter een geheim vertellen: het is slechts een vluchtige emotie. Het duurt niet eeuwig, en het wordt nooit permanent in ons hart geïnstalleerd. Alles heeft een begin en een einde. Schuldgevoel is daarop geen uitzondering.

Tot de strategieën die mij het meest hielpen om met schuldgevoelens om te gaan behoorde assertiviteit. Assertief zijn betekende dat ik vrijelijk uitsprak wat ik dacht, voelde en wilde, op een transparante en oprechte manier. Bovendien is assertiviteit een leerproces dat buitengewoon transformerend is.

Assertieve reacties

Ik leerde dat assertief zijn betekende dat ik wat ik dacht verenigde met wat ik voelde, zodat anderen me konden begrijpen. Hier zijn enkele voorbeelden van assertieve reacties die ik in de loop der jaren heb gebruikt:

• Ik ga niet naar de vergadering omdat ik uitgeput ben en moet rusten.
• Ik wil die film niet zien omdat horrorfilms me bang maken.
• Je vroeg me of we de stad in gingen, maar daar heb ik op dit moment echt geen zin in.
• Ik ga niet met jou de nacht doorbrengen in het ziekenhuis omdat ik me uiteindelijk geestelijk uitgeput voel.
• Wat je eerder zei zat me echt dwars en gaf me een beschaamd en vernederd gevoel. Ik wil me niet weer zo voelen, dus doe het alsjeblieft niet.
• Ik waardeer het dat je om me geeft, maar voortdurend vragen stellen put me uit. Wees alsjeblieft niet zo opdringerig.

Leren nee te zeggen tegen anderen is een noodzaak

Nee zeggen is zowel een fysieke als een psychologische behoefte. Want als we vermijden nee te zeggen tegen iets dat ons lui maakt, pijn doet, verstikt of kwelt, vermindert dat ons gevoel van eigenwaarde.

Dat gebeurde met mijn gevoel van eigenwaarde. Door andere mensen op de eerste plaats te zetten, bleef ik op de achtergrond. Bovendien een achtergrond die zo pijnlijk was dat ik me er een mislukkeling door voelde.