Het verschil tussen pijn en lijden

4 minuten

Soms, in moeilijke tijden, wordt onze ziel opgelapt met fijne draden geweven door grote daden. Bovendien is het lijden op onze geest getatoeëerd, waardoor we leren en groeien. Daarom is het de moeite waard om te vragen: wat onderscheidt pijn van lijden?

Laatste update: 29 januari, 2023

Misschien heb je je wel eens afgevraagd wat het verschil is tussen pijn en menselijk lijden. Pijn en lijden hebben een betekenis die verder gaat dan het negatieve element van het mechanisme van pijn voelen, en de passiviteit of ontvankelijkheid van het lichaam en de geest.

In feite zijn er pijnen die evenveel of meer lijden veroorzaken dan de lichamelijke, die de weefsels van de geest genadeloos verscheuren en gedissocieerde fragmenten in de ziel voortbrengen. Voor Di Pierro treedt echte pijn op als je de echte aanwezigheid van ongemak ervaart. De andere soorten zijn slechts tekenen, echo’s of vooraankondigingen van pijn.

“Pijn is het gevolg van een toestand van plaatselijke disfunctie in levend weefsel, het gevolg van een stimulus die een pijnsensatie veroorzaakt, maar die ook regulerende reacties zoals reflexen uitlokt, en op zichzelf ook emoties kan omvatten.”
–Antonio Damasio–

Knuffelend stel — Lijden is gebaseerd op weerstand, waardoor we soms niet uit het donker kunnen komen.

De fenomenologie van pijn en lijden

De ervaring van pijn ligt in ongemak. Het is analoog aan ‘je slecht voelen’. Daarnaast is deze ervaring meestal gekoppeld aan het gevoel van lijden, dat verder gaat en verder gaat dan alleen pijn. In feite is lijden het water dat de rivier overstroomt en alles op zijn pad overspoelt.

“Het belangrijkste onderscheidende element tussen pijn en lijden is dat de primaire betekenis van pijn niet is uitgeput in zijn functie van het verlichten van ongemak.”
-Di Pierro-

Pijn of lijden?

Volgens Stanislaw Grygiel, een historicus van Poolse afkomst, “wordt in pijn dus niet alleen ziekte aan de mens geopenbaard (Spaanse link) , maar ook de feitelijke toestand van zijn wezen. In pijn, ziekte en dood, waartoe de ziekte vervalt, wordt het geheugen gewekt. Dat spreekt niet alleen van vroegere kwalen en verloren momenten van geluk. Het voorziet ook de komende kwellingen. Dit herhaalt zich zeker en eindigt bovendien met de dood.”

In deze zin moet worden opgemerkt dat, vreemd genoeg, als we het over pijn hebben, we het meestal hebben over lichamelijke pijn. Waarom is het dan moeilijk voor ons om te verwijzen naar de pijn van de ziel?

Voor filosofen als Buytendijk zou het verschil tussen pijn en lijden kunnen zijn dat het eerste verwijst naar een lichamelijk niveau, terwijl het tweede zinspeelt op de hartverscheurende kreten van de ziel. Inderdaad gaat het om de hele persoonlijke structuur van de mens.

“Er bestaat geen lichamelijke pijn die zich in het hele lichaam manifesteert.”
-Buytendijk-

Lijden en het verband met het zijn

Pijn en genot. De aanwezigheid van het ene gaat onnodig gepaard met de afwezigheid van het andere. Bovendien zouden ze asymmetrische structuren hebben.

Buytendijk beschreef vier negatieve ervaringen van ongenoegen:

De onaangename indrukken die we via onze zintuigen opdoen.
De vitale gevoelens van ongenoegen die samenhangen met onze basisbehoeften. Bijvoorbeeld kou, vermoeidheid, honger of dorst. Ook hun subjectieve omzettingen in gevoelens.
Acute en chronische pijn die overwegend lichamelijk is. Lichamelijke pijn valt hieronder.
Geestelijk lijden. Dit is diffuse pijn. Het is moeilijk te definiëren en moeilijk te zien waar het begint en eindigt, in tegenstelling tot lichamelijke pijn.

“Geestelijk lijden is een vorm van pijn van het bestaan zelf, van de ziel en houdt verband met een terechte pijnlijke of pijnlijke gebeurtenis, daarom wordt het ook gewoonlijk pijn genoemd.”
-Di Pierro-

Trieste vrouw — Lijden verbindt je met je wezen. Als je het kunt zien, kun je je op een andere manier in jezelf verdiepen.

Pijn en lijden

Daarom kunnen we dus zeggen dat lijden in de ziel je in contact en in gesprek brengt met je lichaam. In feite stelt het je in staat jezelf te bevragen over de totaliteit van je wezen. Ook moeten we vermelden dat (lichamelijke) pijn en (geestelijk) lijden zich niet noodzakelijkerwijs samen manifesteren. Dat komt omdat lichamelijke pijn de geest niet altijd verstoort.

“De filosofie die niet in het lijden geboren wordt, ziet de wereld niet als een werkelijkheid die gericht is op transcendentie, zij wist de vrijheid en verantwoordelijkheid van de menselijke persoon uit. Zo’n filosofie kan allesbehalve een vriendschap van wijsheid zijn.”
-Grygiel-

Tot slot, verwijzend naar de neurowetenschapper Antonio Damasio (Spaanse link), vormen emoties, ondanks het feit dat ze door dezelfde prikkel kunnen worden veroorzaakt, een ander gevolg van dezelfde oorzaak. Zo kom je er later achter dat je pijn hebt en dat je een daarmee samenhangende emotie ervaart, die je bewustzijn verbindt met het huidige moment.

Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.

Cabòs Teixidó, J. (2013). Fenomenología del Sufrimiento. Por una comprensión filosófica a partir de la obra de Arthur Schopenhauer.
Di Pierro, E. G. (2018). Apuntes para una fenomenología del dolor y el sufrimiento. Revista del Centro de Investigación de la Universidad la Salle, 13(50), 13-30.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.