Familieruzies: waarom gebeuren ze?

Broers, ouders, grootouders, ooms, kinderen... Er zijn familieleden die altijd de neiging hebben elkaar in het verkeerde keelgat te schieten en een hekel aan elkaar lijken te hebben. Wat zit er achter dit gebrek aan harmonie dat van generatie op generatie lijkt te worden doorgegeven?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Vraag je jezelf wel eens af waarom er familieruzies voorkomen in jouw familie? Heb je broers en zussen die niet tegen elkaar kunnen, grootouders die niet met hun kinderen praten, ooms die je bijna nooit ziet? Dit is trouwens een veelvoorkomend verschijnsel. Families delen hetzelfde bloed en dezelfde genetische code, maar ze delen ook veel onenigheid en meningsverschillen.

Het is waar dat elk huis zijn eigen wereld is. Verder zijn er in elke stamboom afgebroken takken, problematische figuren en wonden die niet geheeld zijn, zowel in de stam als in de wortels. In feite heeft alles impact op zowel de oude als de nieuwe generatie.

Natuurlijk leid je je eigen volwassen leven weg van je familie, maar er zijn draden die je eraan gebonden houden. Een genetische erfenis, een emotionele erfenis en onzichtbare patronen waarvan je soms het slachtoffer bent, zijn in jou geïntegreerd.

Je erft ook intergenerationele wonden. Factoren zoals trauma’s uit het verleden, geweld of misbruik zijn nog steeds duidelijk aanwezig in die kleine sociale kern waarvan je deel uitmaakt. Laten we dat eens van dichterbij bekijken.

Waarom komen familieruzies voor? Oorzaken en triggers

Soms zie je jezelf in een dynamiek die even complex als pijnlijk is. Inderdaad, in kerngezinnen (die gevormd door ouders en kinderen) komen ruzies en verschillen vaak voor. Soms geldt dit ook voor de uitgebreide familie (grootouders, ooms, neven, enz.).

Bijeenkomsten kunnen vaak in familieruzies uitmonden. Of het nu aan de kant van de moeder of van de vader is, we kunnen ons allemaal wel eens in dit soort situaties bevinden. Degene waar we ons afvragen waarom ze altijd ruzie maken, waarom, zolang we ons kunnen herinneren, zien we alleen meningsverschillen en gespannen momenten.

Als je bent opgegroeid in een context waarin je getuige bent geweest van deze intergenerationele conflicten, zul je er waarschijnlijk voor altijd door getekend worden.

Misschien ken je een van je grootouders niet eens omdat je vader of moeder niet met met ze wil praten. Of misschien heb je slechte herinneringen aan ruzies tussen je ooms, met wrede woorden en verwijten die naar elkaar worden gegooid.

Al dit soort dynamiek brokkelt af. Bovendien is het vaak moeilijk om aan de zijlijn te blijven staan. Maar waarom vinden deze gevechten plaats? Waar komen ze vandaan?

Onopgelost intergenerationeel trauma

Howard Stein is historicus en emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Oklahoma (VS). Hij suggereert dat vaak iemand op een bepaald moment in ons familieverleden een traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt. Bijvoorbeeld gewelddadige sterfgevallen, rampen, ongevallen, verkrachtingen, aanslagen, enz.

Toch worden deze bijwerkingen niet altijd adequaat overwonnen. Het zijn ‘kortgesloten’ soorten pijn die stagneren en collectief van de ene generatie op de andere overgaan. Soms verandert de pijn in woede. Dit bepaalt op de een of andere manier de opvoeding van kinderen en doordringt het met tekortkomingen, onvrede en onopgeloste geschillen.

Dit kan ertoe leiden dat de pijn bevriest en, verre van opgelost, zich door het hele gezin verspreidt, waardoor er spanningen tussen hen ontstaan.

Familieruzies

Als je jezelf al sinds je kindertijd afvraagt waarom er zoveel familieruzies zijn, ligt de oorsprong misschien in wrok uit het verleden die niet is overwonnen. Ze manifesteren zich in de verstilde bitterheid tussen je ooms en de meningsverschillen tussen je ouders en grootouders. Op deze manier loopt wrok door de banden in je uitgebreide familie.

Trots verhindert vergeving. Hierdoor ontstaan spanningen. Samen met dit komen de vervelende woorden en de kwetsende opmerkingen die eindigen in ruzie.

een studie (Engelse link) uitgevoerd door Hope University, Michigan, (VS) suggereert dat wrok relaties effectief verstoort en problematisch maakt. Bovendien weten we dat deze emotie een serieuze impact heeft op de gezondheid.

Erfelijke agressieve patronen

Factoren zoals misbruik, agressiviteit en gewelddadig gedrag kunnen een andere verklaring zijn waarom je familie ruzie maakt. Dit zijn elementen die soms van generatie op generatie kunnen overgaan.

Kinderen die door hun ouders zijn mishandeld, kunnen bijvoorbeeld hetzelfde gedrag herhalen met hun partner of hun eigen kinderen, waardoor dezelfde dynamiek van lijden in stand wordt gehouden.

een studie (Engelse link) uitgevoerd door de Universiteit van Barcelona (Spanje) geeft aan dat hoewel geweld afhangt van vele factoren, zoals sociale, educatieve en culturele, biologische en genetische aspecten. mag niet worden genegeerd.

Er is ontdekt dat er een verband bestaat tussen aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit en agressief gedrag. Dit is iets dat van ouders op kinderen kan worden doorgegeven. Bovendien leidt het vaak tot ernstige depressies.

Daarom kan in veel gevallen, achter de botsingen tussen familie, achter de argumenten, spanningen en constante berispingen, een psychische stoornis schuilgaan. Dit suggereert dat het kan worden behandeld.

Elke hier genoemde factor kan worden aangepakt door middel van therapie. Zoals we weten, kunnen gezinnen soms vol lijden zijn. Dit is vooral duidelijk als ze hun verleden niet hebben genezen en de wonden van gisteren hebben behandeld die vandaag open blijven. Wonden die het welzijn van alle gezinsleden beïnvloeden.