Emotiegerichte gezinstherapie (EFFT)

Is je gezin veerkrachtig of heeft het een nogal rigide patroon tegenover elke verandering? De manier waarop de moeilijkheden en behoeften van elk gezinslid en eventuele veranderingen worden aangepakt, markeert het welzijn en de kracht, of disfunctionaliteit en angst van de gezinseenheid.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 30 oktober, 2022

Heb je een punt bereikt waarop je niet meer weet hoe je met je kinderen moet praten? Ervaar je al lange tijd een gecompliceerde relatie met je ouders? Familiesystemen zijn in feite vaak zowel complex als chaotisch en kunnen een van de meest voorkomende bronnen van stress zijn. Er zijn zelfs mensen die vrezen dat bepaalde banden door conflicten en spanningen vrijwel verloren gaan.

Er zijn echter enkele therapeutische benaderingen die erop gericht zijn angst, ruzies en cycli van negatieve interactie die de genegenheid wegvreten en vernietigen, te vermijden. Emotiegerichte gezinstherapie (EFFT) probeert inderdaad deze wrijvingen en problematische banden te herstellen door te werken aan gevoelens, empathie en hechtingsstijlen.

Het wijzigen van de relaties van een familiesysteem in crisis vereist de navigatie van meer dan één emotioneel blok. Er zijn wrokgevoelens, onvervulde behoeften, woede, eenzaamheid en meningsverschillen die woede en onvrede veroorzaken. Daarom moet het werk van de therapeut die pijnlijke kernen bereiken en strategieën aanreiken om veiligheid, harmonie en saamhorigheid te herstellen.

Elk gezin dat te maken heeft met problemen met hun tienerkinderen kan baat hebben bij dit type therapie.

Emotiegerichte gezinstherapie (EFFT)

Deze therapie integreert twee therapeutische benaderingen: de humanistische en de systemische. Dit theoretisch kader maakt het gemakkelijker te begrijpen hoe een gezin zijn ervaring opbouwt en zijn interactiepatronen te analyseren. In de dynamiek tussen ouders en kinderen spelen namelijk meerdere factoren een rol, die evenwicht en ook disfunctionaliteit kunnen scheppen.

Dit betekent dat als ouders hulp zoeken voor het uitdagende gedrag van een kind, de psycholoog zich niet uitsluitend zal richten op het probleemkind. In feite moet, om elk gezinsconflict te begrijpen, het perspectief globaal zijn en niet gereduceerd.

Alleen zo is het mogelijk om alle interacties in de kern van mensen die dit sociale microsysteem vormen te analyseren. Een systeem dat vaak beladen is met problemen die de ouders zelf niet waarderen.

Het doel van deze therapeutische benadering is kinderen te helpen zich te verbinden met hun ouders en omgekeerd. Daarvoor moeten eventuele negatieve cycli van interactie worden gedempt.

Bovendien moeten banden worden gecreëerd die worden ondersteund door veiligheid, bescherming, waardering en wederzijdse erkenning van de leden. Laten we eens kijken naar de basispijlers die deze therapie ondersteunen.

Opsporen, begrijpen en opwerken van onderliggende emoties

Er is één essentiële taak die uitgevoerd moet worden door een psycholoog die gespecialiseerd is in EFFT. De gezinsleden moeten contact maken met hun interne gewaarwordingen, gevoelens en behoeften. Dat komt omdat het gebruikelijk is dat ze frustraties, angsten, wrok, angsten, verlangens en verdriet in stilte met zich meeslepen.

Ouders en kinderen moeten leren hun emoties te verwoorden. Alleen als ze toegang krijgen tot deze primaire toestanden, ze begrijpen en ze verwerken, zal hun angst verminderen. Verder is het belangrijk om empathie tussen de leden van het gezin te bevorderen. Immers, begrip en afstemming op hun werkelijkheid vergemakkelijken begrip, gesprek en nabijheid.

Ontdek de gehechtheidsstijl die de gezinsstructuur domineert

Een van de doelen van EFFT is het verkrijgen van informatie over de kwaliteit van de gehechtheid tussen ouders en kinderen. Als een kind een verstoorde reactie op zijn behoefte aan genegenheid en validatie waarneemt, ontstaan er problemen. Inderdaad, een gebrek aan gezonde gehechtheid (Engelse link) voedt slechte communicatie, boze gevoelens van kinderen, een gebrek aan empathie van ouders, enz.

Welke vaardigheden kunnen geleerd worden met emotiegerichte gezinstherapie (EFFT)?

Onderzoek (Engelse link) van de City University of New York (VS) geeft aan dat deze vorm van therapie ideaal is voor gezinnen met tienerkinderen. Er is ook grote empirische steun voor de effectiviteit ervan bij het omgaan met alles van kinderstoornissen tot periodes van grote stress en familieturbulentie.

Er zijn meerdere vaardigheden die gezinsleden kunnen leren van therapeuten die in EFFT zijn getraind.

• Ze leren communiceren met hun kinderen of ouders. Terwijl ze misschien bedreven zijn in het voeren van gesprekken en het bereiken van overeenkomsten met vrienden of collega’s, als het over familie gaat, verandert alles. Het verandert omdat er verwarde gevoelens en negatieve reactiepatronen zijn die in de loop der tijd chronisch zijn geworden.
• Ze leren te stoppen met het toeschrijven van schuld en gaan op zoek naar oplossingen.
• Ze stellen zichzelf in staat tot goed emotioneel beheer. Daardoor kunnen ze conflicten verdunnen en bruggen van begrip slaan.
• Ze creëren positievere interactiepatronen.
• Ze voelen zich meer verbonden, begrepen en veilig. In feite ontdekken ze hoe ze hun behoeften kunnen uiten en hoe ze kunnen ophouden elkaar te beschuldigen. Bovendien zijn ze in staat meer verzorgende scenario’s te creëren met empathie en genegenheid.

De drie stadia van emotiegerichte gezinstherapie

Emotiegerichte gezinstherapie is een effectieve en kortdurende psychologische strategie. Gemiddeld worden succesvolle resultaten bereikt met vier tot twaalf sessies van een of twee uur per week. Vanzelfsprekend heeft elk gezin zijn eigen bijzonderheden, maar goede resultaten worden meestal bereikt met drie specifieke fasen.

1. Verminderde onrust in het gezin

• De psycholoog identificeert de negatieve interactiepatronen die het gezin domineren.
• Ze verkrijgen informatie over het type dominante gehechtheid tussen de gezinsleden.
• De psycholoog identificeert de emoties die problematische interacties veroorzaken.
• Ze geven het gezin strategieën om deze onbeheerde emoties te deblokkeren en meer positieve interacties op gang te brengen.

2. De herstructurering van de gezinsrelatie

• De therapeut helpt elk lid zijn behoeften te ontdekken en deze uit te leggen aan de ouders of kinderen.
• Ze bevorderen een gezonde hechtingsstijl tussen de leden van het gezin.
• Ze helpen de gezinsrelatie te herstructureren, door strategieën door te geven die steun, begrip en aandacht voor de behoeften van elk gezinslid bevorderen.

3. Consolidatie

Zodra de gezinsrelatie verbetert, kunnen er nieuwe problemen of uitdagingen ontstaan. Ook deze moet men aanpakken. Die kleine crises kunnen nu echter vanuit een veiliger positie benaderd worden. Dat komt omdat ouders en kinderen geleerd hebben hun emoties en behoeften te uiten en erover te praten. Daarom is het alleen nog zaak de positieve patronen wat meer te consolideren.

Tot slot zijn er veel gezinnen die uit elkaar dreigen te drijven. Sommige ouders geven hun kinderen op en kinderen sluiten zich af van hun ouders. Dit zijn trieste maar veelvoorkomende realiteiten. Daarom is het interessant te weten dat er geldige en verrijkende strategieën zijn om deze gebeurtenissen te voorkomen.

Emotiegerichte gezinstherapie kijkt niet naar problemen, maar stelt gezinsleden in staat om die uitdagingen op te lossen. Het is een benadering die valideert, begeleidt en bloei in vele aspecten mogelijk maakt.