Emotie-eten
Zoete troep naar binnen werken na een relatiebreuk, grote hoeveelheden eten verorberen in tijden van stress, meer eten dan ons lichaam eigenlijk nodig heeft etc. Dit noemen we emotie-eten, een gewoonte die geen betere definitie kent dan de voorbeelden die we zullen geven.
We denken dat normaal met eten omgaan betekent dat we continu alert zijn op wat we eten en dat we chocolade en room zo veel mogelijk moeten zien te vermijden, waarbij we ervan overtuigd zijn dat als we in staat zijn om ‘die meedogenloze innerlijke honger’ te controleren, we perfecte rust zullen vinden. We zijn van mening dat ons eetgedrag vaak een metafoor is voor de manier waarop we ons leven en onze emoties managen.
In veel gevallen van dwangmatig eten, fungeert eten echter als een rookgordijn dat ons het echte probleem niet laat zien: het verliezen van de emotionele controle als gevolg van de drang om de relatieve leegte in andere gebieden van ons leven op te vullen.
De relatie tussen emotionele tekorten en eten
Eten kan een vervanging worden voor emotionele balans. Hoe vaak hebben we onze frustraties niet afgereageerd door een vreetbui te krijgen of ons vol te proppen met chocolade ijs? De dwang die ons motiveert als het aankomt op eten is vaak eigenlijk emotionele wanhoop.
Diëten werken niet omdat eten en gewicht de symptomen zijn, niet het probleem. Als we eerlijk zijn, kunnen we zien dat zo gefocust zijn op ons gewicht eigenlijk een manier is om geen aandacht te hoeven besteden aan de redenen waarom we zo vaak naar eten grijpen ook al hebben we geen honger. Dit wordt natuurlijk versterkt door onze maatschappij, die zich vooral richt op de extra kilo’s en de geconsumeerde calorieën.
We denken tevens dat het verliezen van gewicht en het verkrijgen van een mooi figuur ons emotioneel zal bevrijden van de pijnlijke gebeurtenissen die ons martelen. Geneen Roth , een deskundige op dit gebied, benadrukt dat overgewicht op zichzelf een symptoom is en dat, zelfs al kunnen we ons gewicht enigszins veranderen, we ons ongelukkig zullen blijven voelen, we die sterke ups en downs zullen blijven meemaken, als we de onderliggende redenen niet aanpakken. Hier volgt een passage uit een van haar boeken die deze kwestie ontzettend goed aantoont:
Er kwam eens iemand naar een van mijn seminars die vierendertig kilo was afgevallen door op dieet te gaan. Hij stond voor honderdvijftig mensen en zei met trillende stem, ‘Het voelt alsof ik bedrogen ben. Ze hebben me al mijn dromen afgenomen. Ik geloofde echt dat door gewicht te verliezen, mijn leven zou veranderen. Maar alleen mijn uiterlijk is veranderd. Vanbinnen ben ik hetzelfde. Mijn moeder is nog steeds dood, en het is nog steeds waar dat mijn vader me sloeg toen ik klein was. Ik ben nog steeds boos en ik voel me alleen, en ook het enthousiasme dat afvallen mij bracht ben ik inmiddels verloren.’
De vicieuze cirkel van emotie-eten
Op de een of andere manier markeren de problemen die we met ons lichaam hebben zelfs nog dieperliggende problemen, en dit wakkert een vicieuze cirkel aan van onopgeloste problemen die ons vermogen om te groeien en ontwikkelen afremt.
Sommige auteurs zijn van mening dat het echte probleem van overgewicht en emotie-eten is dat eten een vervanging wordt voor liefde. Geneen Roth stelt dan ook, “Als we stoppen met eten geven aan het mishandelde kind dat in die eenzame volwassene leeft, dan zullen we in staat zijn om zijn liefde te voeden en intimiteit een plekje te geven.
Op deze manier zullen we de pijn van ons verleden loslaten en zullen we ons voor eens en altijd in het heden vestigen. Alleen als we onszelf de ruimte geven voor intimiteit en liefde zullen, we leren om te genieten van eten en het niet langer te gebruiken als een vervanging.”
Er zijn momenten waarop we denken dat eten ons zal redden van onszelf, van de haat die we voelen, van de angst voor wie wij zijn, en van het feit dat alles is zoals het is terwijl wij hopen dat het anders was. Dit alles werkt als een soort vloek die de vicieuze cirkel die ons martelt in stand houdt.
Als we niet op een gebalanceerde manier eten, dan zorgen we niet goed voor onszelf. Maar, zoals we al zeiden, is stoom afblazen door middel van eten en aankomen, vaak, slechts een symptoom dat zichzelf steeds opnieuw creëert in een vicieuze cirkel. In deze zin is het dan ook zo dat we elke keer dat we dwangmatig eten, het idee versterken dat de enige manier om te krijgen wat we willen is door het onszelf te geven in de vorm van voeding.
Elke keer dat we toegeven aan een vreetbui als gevolg van een emotionele onbalans, versterken we dan ook de hopeloosheid die gepaard gaat met ons probleem en die een zelfs nog groter gebrek aan controle veroorzaakt. Een echte vicieuze cirkel die ontzettend moeilijk te doorbreken is, omdat de behoefte om te eten steeds sterker wordt, waardoor het oorspronkelijke probleem begraven wordt.
Emotie-eten, te veel eten of er een onevenwichtig voedingspatroon op nahouden dient vaak als denkbeeldige steun; het idee dat we eten kunnen gebruiken om onszelf overeind te houden.
Aankomen of afvallen of op dieet zijn is alsof je in een emotionele achtbaan zit die nooit eens stilstaat. Een persoon die eten gebruikt als toevluchtsoord wordt onophoudelijk vergiftigd door de chaos, emotionele intensiteit en drama. Omdat dwangmatig eten, zoals we eerder aangaven, een afspiegeling is van het leed dat zich in ons leven voordoet.