Een studie over extremisme en dogmatisme

Een onderzoek van de Royal Society, uitgevoerd door deskundigen van de Universiteit van Cambridge, heeft nieuwe bewijzen opgeleverd voor het begrijpen van extremisme en dogmatisme, twee verschijnselen die tegenwoordig in veel samenlevingen voorkomen.
Een studie over extremisme en dogmatisme
Sergio De Dios González

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Laatste update: 21 augustus, 2023

Extremisme en dogmatisme zijn verschijnselen die al sinds het begin van de geschiedenis voorkomen. In feite liggen deze gedragingen aan de basis van veel sociale en culturele tragedies. Dat komt omdat ze aanzetten tot onverdraagzaamheid.

Een groep onderzoekers van de Royal Society stelde zich tot doel de eigenschappen te onderzoeken die mensen kenmerken die door het kwaad van extremisme en dogmatisme worden aangevallen. Deze studie (Engelse link) werd gepubliceerd in het tijdschrift, Philosophical Transactions of the Royal Society B in 2021.

Deskundigen van de Universiteit van Cambridge (VK) leidden dit onderzoek. Het had onder andere tot doel de cognitieve en persoonlijkheidskenmerken te vinden die het mogelijk maken op dogmatisch/extremistisch gedrag te anticiperen.

“Extremisme is slechts een van de benamingen die vaak aan volwassen kleuters gegeven worden.”

-Fernando Aramburu-

Man en vrouw schreeuwen tegen elkaar
Mensen die extremisme en dogmatisme beoefenen zijn vaak impulsief.

 

De studieresultaten betreffende extremisme en dogmatisme

De onderzoekers die extremisme en dogmatisme bestudeerden ontdekten dat er twee grote groepen eigenschappen waren die mensen die zich met deze gedragingen bezighielden, kenmerkten. De eerste hangt samen met persoonlijkheid en de tweede met onbewuste cognitie. Met andere woorden, de manieren waarop de hersenen basisinformatie uit de omgeving opvangen en verwerken.

Volgens de wetenschappers is de eerste eigenschap die dit type persoon kenmerkt, een slechtere werkgeheugen (Engelse link). Dit betekent dat hun kortetermijngeheugen of tijdelijke opslag van informatie minder effectief is dan bij mensen met een meer flexibele denkwijze.

Bovendien bleek dat ze verminderde ‘waarnemingsstrategieën’ hadden. Deze verwijzen naar de manier waarop de hersenen de waarneming van veranderende stimuli, zoals vorm en kleur, verwerken. Blijkbaar voeren de hersenen dit bij extremistische en dogmatische mensen langzamer uit.

De deskundigen ontdekten ook dat degenen die vaak extremistisch of dogmatisch gedrag vertonen meestal impulsiever zijn. In feite hebben ze vaak de neiging sensatiezoekers te zijn. Daarom hebben ze de neiging tragere waarneming en toch grotere impulsiviteit in hun gedrag te vertonen.

Andere factoren

Het onderzoek, geleid door Dr. Leor Zmigrod van de Universiteit van Cambridge, haalt ook eerdere studies aan. Daarin hechtte men speciaal belang aan demografische factoren.

Op basis van informatie van mensen die bloedbaden hadden aangericht, stelde men namelijk vast dat de gemiddelde agressors mannen van middelbare leeftijd waren met een hoog testosterongehalte, die het slachtoffer waren van sociale uitsluiting.

De onderzoekers verwezen ook naar een studie die Dr. Trevor Robbins in 2018 uitvoerde over attitudes die samenhangen met extremisme en dogmatisme.

In deze studie ontdekte men dat mensen met extremistische en dogmatische houdingen en gedragingen een iets verminderde strategische informatieverwerking hadden. Bovendien ervoeren ze het gevoel dat beloningen aan waarde verliezen als ze worden uitgesteld.

Men schat dat dit onderzoek het vermogen om extremisme en dogmatisme bij mensen te voorspellen vergroot. Voor extremisme werd een toename van 32,5 procent voorspeld. Terwijl dat voor dogmatisme 23,6 procent was. Zoals je ziet, was het geen grote verbetering.

Boze man
De verwerking van strategische informatie is verminderd bij extremistische en dogmatische mensen.

Andere benaderingen

De verschijnselen extremisme en dogmatisme waren al bij andere gelegenheden door de psychologie behandeld. In feite was een van de meest opmerkelijke inspanningen die van de psycholoog Erich Fromm in zijn werk, De angst voor vrijheid. In dit boek stelde hij dat angst en onzekerheid leiden tot het verlangen naar ideeën of autoritaire oplossingen.

Fromm’s werk was gebaseerd op de ervaring met het nazisme. Men zou dit echter goed uit kunnen breiden tot andere soortgelijke gebeurtenissen. Gebeurtenissen waarin extremisme en dogmatisme de overhand hebben, zowel bij individuen als in de maatschappij.

Het verlangen naar zekerheid, controle, en elementen die persoonlijke en sociale trots voeden zijn factoren die deze verschijnselen voeden.

Vanuit dit perspectief schuilt achter extremistische en dogmatische gedachten een behoefte aan zekerheid. Tekortkomingen in de ontwikkeling van persoonlijke en sociale autonomie versterken namelijk deze behoefte. Zoals je ziet, levert de studie van de Royal Society zeker nieuwe elementen voor het begrijpen van deze verschijnselen. Ze verklaart ze echter niet volledig.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Zmigrod, L., Eisenberg, I. W., Bissett, P. G., Robbins, T. W., & Poldrack, R. A. (2021). The cognitive and perceptual correlates of ideological attitudes: a data-driven approach. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 376(1822), 20200424.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.