De zettelkastenmethode om aantekeningen te maken
De zettelkastenmethode is een geoptimaliseerde techniek om aantekeningen te maken en ze echt bruikbaar te maken. Het is vooral waardevol bij het schrijven van essays, artikelen of scripties. Het kan echter worden toegepast op bijna elke intellectuele oefening waarbij je informatie verzamelt en decanteert, zoals bij het ontwerpen van een project.
Bijna iedereen maakt aantekeningen (Spaanse link), zij het om verschillende redenen. Soms zijn het eenvoudige geheugensteuntjes, maar in andere gevallen zijn het fundamentele hulpmiddelen om ideeën verder te brengen. De zettelkastenmethode biedt de mogelijkheid om het maken van aantekeningen op een rationelere manier te doen, waardoor de efficiëntie toeneemt.
Toch moeten we benadrukken dat de voordelen van de zettelkastenmethode meestal pas na enige tijd duidelijk worden. Het vereist namelijk een zekere handigheid om een echt verschil op te merken tussen gewone aantekeningen en die gemaakt volgens deze methode. In dit artikel gaan we kijken wat de zettelkastenmethode inhoudt en vervolgens hoe je die in de praktijk brengt.
“Lezen maakt een vol mens; conferentie een paraat mens; en schrijven een exact mens…”
De geschiedenis achter de zettelkastenmethode
De zettelkastenmethode dankt haar naam aan twee Duitse woorden: zettel, of ‘notitie’; en kasten, of ‘doos’. Daarom zou het vertaald kunnen worden als een notitiebox of slipbox, zoals de bedenker het noemde.
Het werd ontworpen door de bekende socioloog Niklas Luhmann. Hij was het levende bewijs van de effectiviteit van deze methodiek. Hij schreef namelijk 70 boeken en meer dan 400 academische artikelen.
Luhmann was een bureaucraat die van filosofie hield. Tijdens zijn loopbaan moest hij verschillende teksten raadplegen en er aantekeningen over maken. Hij zag echter al snel de noodzaak om ze te systematiseren en begon zo de Zettelkasten method vorm te geven. Hierdoor kon hij een stuk schrijven dat indruk maakte op een gerenommeerde Duitse socioloog, Dr. Helmut Schelsky.
Dr. Schelsky bood Luhmann een positie aan bij het Centrum voor Sociaal Onderzoek van de Universiteit van Münster in Dortmund.
Luhmann had geen graad in het vak, maar hij volgde lessen, perfectioneerde zijn vaardigheden in het maken van aantekeningen en studeerde in minder dan een jaar af. Uiteindelijk werd hij benoemd tot leraar sociale psychologie aan de Bielefield Universiteit.
Soorten aantekeningen
Om de zettelkastenmethode toe te passen moeten we vier soorten aantekeningen onderscheiden. Ten eerste zijn er de vluchtige notities. Die komen overeen met ideeën die plotseling, geïsoleerd, opkomen.
Ze moeten worden opgeschreven in welk notitieboekje je ook bij de hand hebt. Als je ze aan het eind van de dag verwerkt, kun je ze omzetten in permanente aantekeningen of weggooien. Je bewaart je aantekeningen in drie verschillende dozen, geschreven op bibliografische indexkaarten.
- Literatuurnotities. Ze komen overeen met de ideeën die je gehaald hebt uit wat je gelezen hebt. De notities moeten kort zijn en moeten bovendien in je eigen woorden worden geschreven. Ze gaan in een slipbox. Idealiter bekijk je ze elke dag.
- Permanente aantekeningen. Deze ontwikkel je vanuit de literatuurnotities. Ze komen overeen met de ontwikkeling van je ideeën of argumenten uit de eerste doos. In feite zijn het conclusies, die de essentie vormen van het werk dat je van plan bent uit te voeren.
- Index- of structuurnotities. Ze verbinden al je aantekeningen met elkaar. Ze zijn vergelijkbaar met een indexdeel in een boek.
De principes van de zettelkastenmethode
De Zettelkasten method kent een paar basisprincipes die gedurende het hele notitieproces moeten worden toegepast. Elke notitie moet voldoen aan deze parameters zoals de onderstaande.
- Atomiciteit. Elke notitie moet één en slechts één idee bevatten.
- Autonomie. Elke notitie moet op zichzelf begrijpelijk zijn.
- Koppeling. De notities moeten met elkaar verbonden zijn. Als ze op zichzelf staan, zijn ze nutteloos.
- Verklaring van het verband. Naast elke noot moet je, heel kort, aangeven waarom hij gekoppeld is aan een andere noot.
- Eigen woorden. Kopiëren en plakken is verboden.
- Referenties. Bij elk idee moet je de referentiebron(nen) noteren.
- Verbinding. Als er meerdere aantekeningen zijn die met elkaar in verband staan, is het raadzaam dit verband en de gevolgen ervan te beschrijven.
- Thematische aantekeningen. Gaandeweg begin je de notities te groeperen op thema’s. Je moet nog een briefje maken dat ze groepeert en het verband ertussen laat zien.
Sleutels voor het toepassen van de zettelkastenmethode
Om te beginnen is het misschien niet zo eenvoudig om de zettelkastenmethode voor het maken van aantekeningen toe te passen. In feite zul je hem waarschijnlijk enkele maanden moeten gebruiken om hem als vanzelf te laten vloeien. Het is de moeite waard om rekening te houden met enkele richtlijnen.
- Maak een paar slipboxen voor elk project dat je in gedachten hebt.
- Schrijf idealiter aan het begin van elk project een algemeen doel op. Bijvoorbeeld: het schrijven van een opstel over de geschiedenis van Bolivia.
- Stel een specifiek doel. Dit is een meetbaar product waarmee je je doel kunt vervullen. Schrijf bijvoorbeeld een tekst van vijf pagina’s die vertelt over de geschiedenis van Bolivia van de 19e eeuw tot nu.
- Definieer het waarom. Specificeer de reden waarom het belangrijk is om je doel te bereiken en je doel te bereiken.
- Deadline. Het is handig om een deadline te stellen voor het bereiken van je doel.
Je moet elke dag je literatuurnotities doornemen, en dan minstens één permanente notitie voorbereiden. Als de tijd komt om je project op te schrijven, moet je gewoon alle inhoud van je aantekeningen eruit persen. Deze inhoud is niet alleen waardevol vanwege de kennis die hij bevat, maar ook vanwege de ideeën die hij in je inspireert.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Ahrens, S. (2020). El método Zettelkasten: Cómo tomar notas de forma eficaz para impulsar la escritura y el aprendizaje de estudiantes, académicos y escritores de no ficción. Sönke Ahrens.
- Gil, L., Vidal-Abarca, E., & Martínez, T. (2008). Eficacia de tomar notas para integrar información de varios textos. Infancia y aprendizaje, 31(2), 259-272.