De wet van Illich en negatieve productiviteit

Leer alles over de wet van Illich en negatieve productiviteit in dit artikel.
De wet van Illich en negatieve productiviteit
Gema Sánchez Cuevas

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 14 mei, 2019

De wet van Illich stelt dat de productiviteit na een bepaald aantal werkuren aanzienlijk afneemt. Deze wet verwijst naar een “negatieve productiviteitsdrempel,” een punt van waaruit we moeite hebben om onze aandacht vast te houden en fouten te gaan maken in ons werk.

Onderzoekers zijn zeer geïnteresseerd in het bestuderen van productiviteit. Door de geschiedenis heen is de arbeidswereld altijd al georganiseerd op basis van economische en politieke doeleinden.

Het is echter belangrijk om altijd in gedachten te houden dat we in wezen gewoon mensen zijn. Mensen hebben deze factor lange tijd gebagatelliseerd en we zien nu het gevolg ervan: een daling van de economische productiviteit.

Mensen hebben zich altijd afgevraagd wat de beste manieren zijn om de beste productiviteit te bereiken. Daarom zijn er meerdere theorieën naar voren gekomen die rekening houden met de menselijke factor. We kunnen deze factor niet overzien, omdat hij het potentieel en de cognitieve capaciteiten van het individu omvat, zoals motivatie. Zo is de wet van Illich tot stand gekomen.

Ivan Illich: de maker van de wet van Illich

Ivan Illich, de maker van de wet van Illich, was een Kroatisch-Oostenrijkse filosoof. Hij werd beroemd na de publicatie van zijn boek Deschooling Society. Daarin bekritiseerde hij het onderwijssysteem. Hij promootte altijd zelfstudie als middel om kennis op te doen en jezelf goed op te voeden en conversatie als een instrument om analyse aan te moedigen.

Vaardigheidsleraren zijn schaars geworden door de geloof in de waarde van diploma’s. Certificering is een vorm van marktmanipulatie en is alleen aannemelijk voor een geschoolde geest.”

-Ivan Illich-

In 1980 creëerde Ivan Illich de wet van Illich. In die tijd was hij professor aan de Pennsylvania State University. Na verschillende onderzoeken concludeerde hij dat de productiviteit na een bepaald aantal werkuren daalde.

Dat is het uitgangspunt van de wet van Illich. Met andere woorden, deze denker stelde vast dat het enkele uren achter elkaar werken resulteert in een lage productiviteit.

In principe is meer uren werken niet recht evenredig met een hogere productie. Integendeel, het is juist het tegenovergestelde: een te groot aantal uren werken kan een persoon verzadigen en leiden tot een volledige blokkade.

Een portret van Ivan Illich

De wet van Illich

Volgens de wet van Illich is de sleutel een goede organisatie van de werk- en rusttijden. Laten we dit illustreren met een voorbeeld. Eén persoon maakt één paar schoenen in twee uur tijd. Maar als die persoon 12 uur achter elkaar zou werken, maakt hij geen zes paar schoenen. Waarom is dat? Omdat de productiviteit na een bepaalde periode begint af te nemen.

Deze persoon zal uiteindelijk vier paar schoenen maken in plaats van de verwachte zes. Het werk dat in het begin twee uur in beslag nam, zal hem later drie uur kosten en zal meer tijd in beslag nemen naarmate de uren verstrijken. Het is ook zeer waarschijnlijk dat de laatste producten die gemaakt worden, minder goed zullen zijn.

De situatie kan nog ernstiger zijn als het gaat om intellectueel werk. Zowel bij fysiek als intellectueel werk leidt het onvermoeibaar doorwerken echter tot mentale vermoeidheid. Als dit zich in de loop der tijd voortzet, kan dit ook leiden tot angst, depressie en prikkelbaarheid.

Tekening van een klok

Efficiënt werken

De wet van Illich stelt dat het afwisselen van werk en rust de beste manier is om vermoeidheid te voorkomen. Hij stelde hiervoor iets voor dat “tijdsintervallen” wordt genoemd. Deze “intervallen” zijn manieren om de tijd zo te organiseren dat vermoeidheid de prestaties van het individu niet in gevaar brengt. De drie belangrijkste tijdsintervallen zijn:

  • Een pauze van twee minuten na elke tien minuten werk. Hoewel veel mensen denken dat dit een vrij korte pauze is, is deze tijdsinterval zeer effectief gebleken. Als de werklast niet al te overweldigend is, komen na een pauze van 2 minuten alle cognitieve capaciteiten terug op hun maximale potentieel.
  • Een pauze van vijf minuten na elke 25 minuten werk. Dit is een productiviteitsinterval die overeenkomt met de bekende Pomodorotechniek. Veel mensen hebben gezegd dat deze techniek heel goed werkt.
  • Een pauze van twaalf minuten na elke twaalf minuten werk. Dit is een tijdsinterval die zeer effectief is gebleken voor mechanische en saaie taken.

De kwaliteit van een samenleving en van haar cultuur zal afhangen van de status van haar werklozen.

-Ivan Illich-

Omdat de meesten van ons gewend zijn om veel uren per dag te werken, kan het in het begin moeilijk zijn om deze tijdsintervallen toe te passen. Vergeet echter niet dat het allemaal een kwestie van gewoonte is.

Ze worden in een mum van tijd onderdeel van je routine. Iets dat je kan motiveren om ze toe te passen, is door te evalueren hoe productief je was na een lange dag werken. Pas de volgende dag een tijdsinterval toe en doe daarna hetzelfde. Vergelijk vervolgens beide resultaten. Het zou je kunnen verrassen!


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.