De steppewolf: een boek om je te helpen reflecteren
Hermann Hesse is een van de meeste erkende schrijvers van de twintigste eeuw. Zijn beroemdste boeken zijn onder andere Siddharta, Damian, en natuurlijk De steppewolf. Ik wil ook graag benadrukken dat hij niet alleen romanschrijver was, maar ook veel essays en gedichten heeft geschreven.
Hesse is een goed gedocumenteerde schrijver, die zijn invloeden tot uiting bracht in zijn werk. Hij was gefascineerd door de Duitse Romantiek en bewonderde Goethe en Nietzsche. Ook bewonderde hij Mozart, en werd hij sterk beïnvloedt door de Indische en Chinese filosofieën. Het lezen van Hesse is als een reis door al deze culturen en inspiraties. Het is ook een reis door Hesse zelf, en de menselijke natuur.
De steppewolf is een van de bekendste werken van Hesse, en veel jonge mensen hebben het in de twintigste eeuw gelezen. Het is een kort maar diepzinnig boek. In De steppewolf combineert de schrijver een aantal fantastische elementen met zijn eigen gedachten en ideeën. Hesse presenteert zijn plot met een literair middel dat we “gevonden manuscript” noemen. In een roman met dit “gevonden manuscript” neemt de schrijver afstand van het boek en er verschijnt een nieuwe auteur: de auteur van het manuscript. Andere schrijvers hebben deze techniek ook toegepast, onder andere Cervantes in Don Quijote.
“Niemand behoort toe aan echte mannen. Tijd en geld behoren toe aan degenen die middelmatig en oppervlakkig zijn.”
– De steppewolf
De steppewolf
We vinden veel overeenkomsten tussen het personage en de auteur in De steppewolf. In dit opzicht komt het plot overeen met een aantal notities die geschreven zijn door de hoofdpersoon, Harry Haller, tijdens zijn verblijf in een gehuurde kamer. De neef van de huisbaas vind de notities en geeft ons een korte introductie.
De hoofdpersoon vertelt de rest van het boek in de eerste persoon. Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste gedeelte beschrijft de hoofdpersoon zichzelf als een steppewolf. Hij beschrijft zijn droom, waanzin, gedachten, en ook zijn ruzies. Het tweede deel is meer filosofisch en psychologisch, waardoor de lezer een dieper inzicht krijgt in de wereld van Harry Haller, en zijn persoonlijkheid leert te begrijpen. Het derde gedeelte is een voortzetting van het eerste.
Zo worden we ondergedompeld in de wereld van Harry, zijn gedachten en zijn gevoelens. Hij is een eenling, die niet goed in de wereld past. Harry’s persoonlijkheid nodigt uit tot reflectie. Op die manier nodigt het boek ons uit om de zin van het leven te vinden in de moderne maatschappij. Deze moderne maatschappij voor de massa, waarin geen ruimte lijkt te zijn voor intellectuelen of mensen die anders zijn. De steppewolf is altijd zo populair onder tieners geweest vanwege deze onderwerpen. Uiteindelijk is de puberteit het moment dat we beginnen met het zoeken naar onze plek in de wereld en onszelf leren begrijpen.
Autobiografie in De steppewolf
De roman is een beetje autobiografisch. Het is een hermetische roman die de bourgeoisie van die tijd bekritiseert. Het is ook een boek dat in het diepst van de ziel van de hoofdpersoon duikt. Het onderzoekt zijn persoonlijkheid en zijn innerlijke wereld.
In dit boek zien we verschillende manieren om te leven, beginnend bij de eenzaamheid van de hoofdpersoon. We ontdekken ook een nachtelijke wereld, waar mensen plezier tot het uiterste ervaren. Alles is mogelijk, er zijn geen regels. De personages gaan op in een wereld van drugs, muziek, plezier en seks.
Een aantal hints naar het autobiografische karakter van de roman zijn:
- De initialen. De naam van de hoofdpersoon in De steppewolf is Harry Haller. Zijn naam heeft dezelfde initialen als Herman Hesse.
- Het leven tussen twee tijdperken. De auteur en de hoofdpersoon leven tussen twee tijdperken. Ze zitten gevangen in een tijd van verandering, en het zijn beiden onbegrepen en eenzame mensen.
- Het idee van zelfmoord. Dit idee van “er niet bij horen” was de plaag onder de intellectuelen in de twintigste eeuw. Dit idee is erg aanwezig in het boek. Het is een terugkerend onderwerp en Hermann Hesse heeft zelf een poging gedaan.
- De vrouw. Een van de belangrijkste momenten in het leven van Hesse was zijn scheiding. In het boek denkt de schrijver veel na over dit onderwerp. Harry vertelt ons dat hij getrouwd was, maar zijn gestoorde vrouw heeft zijn familie kapot gemaakt. Als resultaat isoleerde hij zichzelf en werd De steppewolf.
- Hermine. Dit is het belangrijkste vrouwelijke personage. Haar naam is de vrouwelijke versie van Hermann, en impliceert een gespleten persoonlijkheid. Zij is de andere kant van de hoofdpersoon.
Harry Haller
De beschrijving van de hoofdpersoon komt overeen met het archetype van de superfluous man (overbodige man). Dit archetype komt veel voor in de literatuur. Het schildert een beeld van een intelligente, beschaafde en melancholische man die de neiging heeft tot nihilisme. Harry Haller leeft in een wereld waarin hij zich niet thuis voelt. Hij is een ‘superieure man’. Haller is een intellectueel die zichzelf afzondert. De hoofdpersoon leeft in een constante staat van ‘zijn of niet zijn’. Hij probeert steeds opnieuw om zichzelf te begrijpen. Hij is een soort Hamlet in de twintigste eeuw.
“Hoe zou ik geen Steppewolf kunnen zijn en een arme kluizenaar in het midden van de wereld, wiens einde ik niet deel, wiens plezier mijn aandacht niet opwekt?”
-De steppewolf-
Een psychologische reflectie
Het boek De steppewolf heeft veel kenmerken van een satire. In dit genre worden intellectuelen op de hak genomen. Dit zien we in het boek van Hesse, vooral in het derde deel. Het is boek is zeker een reflectie die begint met de pijn van de hoofdpersoon. Daarna neemt het ons mee op een reis op zoek naar humor.
Harry Haller is een beschaafde en ook onbegrepen man. Hij is ervan overtuigd dat er een wolf en een man in hem huizen. Haller heeft zijn interesse in het leven verloren, hij is een pessimist en niets maakt hem gelukkig. Hij minacht de wereld en de mensen die erin leven. Voor hem is het leven zinloos. Totdat hij een verlicht bord tegenkomt dat hem vertelt dat hij naar het Magische Theater moet gaan.
Het Magische Theater is vergelijkbaar met het konijn uit Alice in Wonderland. Alice komt terecht in een hele nieuwe wereld, compleet anders dan de wereld die ze kent. In deze nieuwe wereld is alles mogelijk en ze komt voor meerdere dilemma’s te staan. Ze herkent zichzelf niet, ze weet niet meer wie ze is. Dit gebeurt ook in De steppewolf als Harry het Magische Theater ontdekt. Het is het begin van een nieuwe wereld die hij zal gaan ontdekken.
Aan het einde van het toneelstuk, valt Harry in het konijnenhol van het theater. Als gevolg daarvan begint hij zijn reis door deze nieuwe, onontdekte wereld. Door middel van spellen, historische figuren en vreemde situaties, ontdekken we de ware aard van deze man-wolf, die moet leren om zichzelf te lachen.
In deze plaats ontdekt Harry day hij uit vele “ikken” bestaat, die samenleven in een soort van schaakspel. Hij is niet alleen een man of een wolf, maar een heleboel personages maken hem tot wie hij is.
De duistere kant
Tot slot laat De steppewolf ons zien door middel van een niet-metaforische maskerade zien hoe de hoofdpersoon zichzelf moet vinden. Dit is een hermetisch en reflectief werk over de donkere kan van intellectuelen, die ook een gemoedstoestand representeert.
“Schizofrenie is het begin van alle kunst en fantasie. Zelfs geleerde personen erkennen dit gedeeltelijk, zoals bijvoorbeeld in het geweldige boek Prins Wunderhorn, waarin de industrie en de pijn van een geleerd man, met de hulp van een aantal geniale gekken, vereeuwigd worden.”
-De steppewolf-
