De moeders van Soacha - een toonbeeld van moed

Soacha is een gemeente die heel dicht bij Bogotá ligt, de hoofdstad van Colombia. Deze plaats is de basis geweest voor allerlei ingewikkelde problemen. Een van de meest ernstige gebeurtenissen die er hebben plaatsgevonden, waren de zogenaamde ‘valse positieven’. Het inmiddels beruchte begrip staat symbool voor het vermoorden van onschuldige burgers die worden voorgesteld als rebellen. Dit gebeurt door militaire troepen die zo militaire efficiëntie wensen te vertonen met als doel voordelen te verkrijgen. Lees verder over de moedige moeders van Soacha die zich inzetten om dit te bestrijden.

Er zijn negen bevestigde gevallen van valse positieven in Soacha. En hoewel het totale aantal slachtoffers van dit soort misdaden boven de 3.000 komt, hebben ze in Soacha een veel grotere impact gehad. In deze stad creëerden de moeders van de slachtoffers een organisatie en ondernamen ze een strijd die tot op de dag van vandaag voortduurt. Ze baseerden hun inspanningen op de ‘Dwaze Moeders‘ in Argentinië.

De media gaven deze vrouwen de naam ‘De Moeders van Soacha’. Ze worden ook wel ‘De Moeders van Oktober’ genoemd omdat dit de maand was dat ze de groep oprichtten en hun eerste stappen namen. Hun strijd leidde hen naar een kruistocht van veroordeling over de hele wereld. Ze hebben verschillende internationale onderscheidingen ontvangen voor hun werk.

Een van de schokkende gevallen van Soacha

Een van de meest paradigmatische gevallen van valse positieven in Soacha is het geval van Fair Leonardo Porras. Fair was 26 jaar oud en had een verstandelijke handicap. Hij woonde in een eenvoudig huis, net als de meeste inwoners van Soacha. Hij deed eenvoudig werk, voornamelijk in de bouw. Ook werd hij gezien als een zorgzaam persoon die iedereen wel wilde helpen in ruil voor wat geld.

Op een dag kwam Fair niet thuis. Zijn familie begon een verwoede zoektocht in de ziekenhuizen, gevangenissen, hospices en zelfs lijkenhuizen. Maar ze konden hem niet vinden. Maanden later werd zijn lijk gevonden in Ocaña, een gemeente die meer dan 600 kilometer verwijderd is van Soacha. De familie werd verteld dat hij was omgekomen in een gevecht tegen het leger, omdat hij in het geheim het hoofd zou zijn geweest van een gewapende guerrillagroep.

Toen zijn familieleden zijn lichaam gingen ophalen, kwamen ze erachter dat het verhaal dat hen verteld werd op veel punten niet klopte. Zijn lichaam zou bijvoorbeeld zijn gevonden met een wapen in zijn rechterhand. Maar Fair had geen mobiliteit in die hand en er waren zelfs medische verklaringen die dit bewezen. Het is volledig onlogisch dat iemand met een verstandelijke beperking de leider van een gewapende groep zou zijn geweest.

De moeders die heldinnen werden

Het was Luz Marina Bernal, de moeder van Fair Leonardo, die vastbesloten de strijd aangreep om de feiten aan het licht te brengen. De toenmalige president van Colombia, Álvaro Uribe, suggereerde dat de jongeman, en de andere acht jongemannen van Soacha die werden gevonden, allemaal criminelen waren. De moeders van Soacha hebben het zich dan ook als doel gesteld om de goede naam van hun dode kinderen te herstellen.

Dankzij de hulp van de juridische functionarissen van Soacha en de aanklagers, slaagden deze vrouwen erin de verantwoordelijke partijen te laten vervolgen. Mevr. Luz Marina ontdekte dat haar zoon voor minder dan $ 100 was ‘verkocht’ aan leden van het Colombiaanse leger. Ze hebben hem bedrogen met valse beloften van werk en lieten hem reizen naar een zone waar rebellen actief waren. Later vermoordden ze hem terwijl hij met zijn rug naar hen toe stond gedraaid en gaven aan dat hij is ‘omgekomen in de strijd’. Ze verkregen speciale vergunningen en geld voor hun ‘goede prestaties’.

De moeders van Soacha – een toonbeeld van moed

Luz Marina Bernal en de andere moeders van Soacha werden geconfronteerd met verschillende doodsbedreigingen, maar bleven dapper doorgaan. Mensen eisten dat ze hun klachten introkken en de druk die ze uitoefenden om gerechtigheid te verkrijgen stopzetten. Meer dan vijf jaar later werd de moord op Fair Leonardo Porras door de rechtbank benoemd als een ‘misdaad tegen de mensheid’. De daders ontvingen meer dan 50 jaar gevangenisstraf. De opdrachtgevers van deze misdaad zijn nog steeds onbekend.

De moeders van Soacha uitten hun leed in een toneelstuk en in verschillende artistieke uitingen. Ze worden ‘De Antigones’ genoemd en zijn een voorbeeld van moed en weerstand geworden. Net als hun tegenhangers in Argentinië besloten ze niet te zwijgen in het aangezicht van willekeur. Ze bewezen dat hun vrouwelijke kracht zelfs in de moeilijkste en meest afschuwelijke scenario’s kan winnen.