De illusie dat we doorzichtig zijn

Veel mensen lijden aan de illusie dat ze doorzichtig zijn. Ze denken dat al hun verdriet, emoties en wanhoop duidelijk zichtbaar zijn voor alle anderen. Ze geloven dat de rest van ons in staat moet zijn om onmiddellijk te raden wat hun behoeften zijn. Mensen zijn echter niet altijd een open boek. Als je dus echt iets nodig hebt, dan is de enige mogelijkheid assertief zijn.

Misschien ben je al innig vertrouwd met dit idee. De waarheid is dat de meesten van ons het op één of andere manier uit eerste hand ervaren hebben. Als je bijvoorbeeld in het openbaar spreekt, dan kan je denken “ik weet zeker dat iedereen ziet hoe zenuwachtig ik ben…” De werkelijkheid is echter dat jouw publiek alleen jouw uitstekende voordracht en zelfvertrouwen zien.

Denk aan de momenten waarop je na een echt slechte dag thuis komt. Het is één van die dagen van de wet van Murphy. Alles dat mis kon gaan, liep mis. Ondanks al deze problemen hebben jouw partner, je familie en je vrienden geen flauw idee dat je een slechte dag gehad hebt. Ze kunnen het helemaal niet merken.

We zijn niet zo doorzichtig als we denken. Onze innerlijke zelf is geen televisiescherm of spiegel. Dat feit hoeft jou echter niet boos of verdrietig te maken. Andere mensen zijn niet verplicht om jou grondig te onderzoeken en te proberen na te gaan of je oké bent of niet.

Het beste en gezondste wat je kan doen, is op een eerlijke manier praten. Zeg gewoon “ik had vandaag de ergste dag ooit.” Vele mensen zijn echter boos wanneer anderen niet raden wat ze voelen. Ze voelen zich genegeerd wanneer andere mensen niet op een magische manier zien waarover ze zich zorgen maken.

De illusie dat we doorzichtig zijn: kijk eens hoeveel ik te lijden heb!

Carlos en Eva zullen vanavond hun jubileum vieren. Ze zijn twee jaar samen en hebben een tafel in een leuk restaurant gereserveerd. Net als ze op het punt staan te vertrekken, beseft Eva dat Carlos al een lange tijd in de badkamer zich aan het klaarmaken is. Ze maakt zich zorgen. Ze klopt dus op de deur en vraagt of hij oké is. Enkele seconden later komt hij buiten en zegt dat hij niet uit eten wil. Hij heeft geen zin.

Eva is bezorgd en vraagt hem wat er scheelt. Na veel wikken en wegen vertelt Carlos haar uiteindelijk dat hij hun jubileum niet wil vieren. Hij denkt niet dat hun relatie goed gaat omdat zij zich er nooit bewust van schijnt te zijn hoe het met hem gaat.

Eva is verrast door zijn antwoord. Het geeft haar een ongerust gevoel. Zij vraagt hem wat er dan misloopt. “Op het werk gaat het niet goed. Ik kan ontslagen worden. Ik ben al twee dagen heel ongerust en jij hebt het niet eens gemerkt.”

Het antwoord van Eva is eenvoudig. “Waarom heb je mij niets gezegd?” Deze situatie komt eigenlijk erg vaak voor. Wat we hier zien, is niet alleen een duidelijk communicatieprobleem. Er speelt hier ook een heel gevaarlijk cognitief vooroordeel. Het zorgt ervoor dat Carlos gelooft dat andere mensen onze gevoelens kunnen ontdekken door alleen maar naar ons te kijken, net alsof ze een speciale radar hebben en net alsof wij doorzichtig zijn.

We hebben dus Carlos die zijn zorgen al meerdere dagen met zich meedraagt. De hele tijd geloofde hij in zijn eigen doorzichtigheid. Hij was zo gericht op zijn angstgevoelens dat hij het als vanzelfsprekend beschouwde dat zijn vriendin het ook zou zien. Hoe hard we allemaal ook proberen om dit te vermijden, toch slagen we er niet altijd in.

Als je iets wil, leer dan communiceren

We weten allemaal hoe belangrijk empathie is. Het is een non-verbale taal en een verbinding die we met de mensen van wie we houden, hebben. Het stelt ons in staat om de behoeften of problemen van andere mensen aan te voelen zonder dat woorden nodig zijn. Toch kan empathie ons om verschillende redenen in de steek laten.

Je kan een emotie waarnemen maar misschien niet het onderliggende probleem. Je kan iemand vragen wat er scheelt. Het antwoord kan “niets” zijn. Waar we te maken hebben met de illusie dat we doorzichtig zijn, dan is er ook sprake van emotionele onvolwassenheid en een gebrek aan een doeltreffende communicatie. Het zijn paarden van Troje die onze relaties binnenstormen. Het is dus heel belangrijk dat je leert hoe je ze op een volwassen manier kan sturen.

Wat kunnen we doen aan de illusie dat we doorzichtig zijn?

Onthoud dat iedereen van ons in zekere mate deze illusie bezit dat we doorzichtig zijn. Bij de meesten van ons treedt het waarschijnlijk op verschillende manieren regelmatig op. Het komt vooral in romantische relaties vaak voor. Velen van ons gaan ervan uit dat onze partner in staat moet zijn te raden wat er gebeurt en wat we nodig hebben.

Ons verlangen naar een intieme relatie is sterk. Eigenlijk is het zo sterk dat we vergeten dat de liefde ons geen psychische of bovennatuurlijke krachten geeft. We kunnen niet intuïtief alles weten of aanvoelen wat de andere persoon denkt of voelt. Bijgevolg is het belangrijk dat we de volgende aspecten onthouden:

• Ga er nooit van uit dat iemand anders verplicht is te begrijpen wat jij meemaakt.
• Als je een kwaliteitsvolle relatie wilt, baseer het dan op assertiviteit. Het fundament van de relatie moet zijn dat je openlijk uitdrukt wat je nodig hebt, wat je voelt en wat jou stoort of kwetst.
• Mensen zijn niet zo doorzichtig als ze denken. Onze partners zijn ook niet zo goed in intuïtief onze emoties aanvoelen als we denken. Soms maken de sleur en het werk het moeilijk om ons bewust te zijn van de gevoelens van de andere. Dat betekent echter niet dat we minder geïnteresseerd zijn of dat we minder van hen houden.
• Je moet je zorgen in het heden uitdrukken. Alles wat je tot morgen spaart, zal alleen maar een groter probleem worden.

Waarschijnlijk herken jij sommige dingen die we besproken hebben ook bij jezelf. Wacht dus niet. Werk aan de dingen die we in dit artikel besproken hebben. Als je dit aanpakt, dan zal je erin slagen de effecten van dit cognitieve vooroordeel te verminderen. Je zal op die manier ook vreugde kunnen beleven aan betere relaties.