De gevaren van positieve bekrachtiging bij de opvoeding van kinderen
Als je bekend bent met verschillende opvoedingsmethoden, ben je er waarschijnlijk veel tegengekomen die berusten op versterking. Bijvoorbeeld het prijzen van kinderen, het belonen van gepast gedrag, en het aanbieden van prikkels en beloningen. Deze gedragstechnieken hebben de laatste jaren het opvoedingslandschap gestuurd. Maar voordat je een beslissing neemt over hoe je je kinderen gaat opvoeden, raden we je aan je te verdiepen in de gevaren van positieve bekrachtiging.
In werkelijkheid levert deze aanpak wel degelijk goede resultaten op. Verschillende onderzoeken ondersteunen de effectiviteit van strategieën van de methode. Bijvoorbeeld de token-economie (Engelse link) en differentiële bekrachtiging, onder andere.
Dankzij deze strategieën verwerven kinderen bepaalde gewoonten en vaardigheden. Ook is het mogelijk gewenst gedrag tot stand te brengen of te vergroten door versterking. Aan de andere kant heeft de strategie ook enkele negatieve gevolgen waar je misschien geen weet van hebt.
Positieve bekrachtiging
Voordat we het hebben over de voordelen en risico’s ervan, laten we eens kijken naar positieve bekrachtiging zelf. Het houdt verband met operante conditionering (of instrumentele conditionering) voorgesteld door B.F. Skinner.
Deze benadering beweert dat gedrag wordt bemiddeld of gemoduleerd door de gevolgen die volgen. Daarom, als een gedrag gevolgd wordt door bekrachtiging, zal het eerder herhaald worden. Op dezelfde manier, als het gevolgd wordt door een straf, zal het eerder verminderen of verdwijnen.
Er zijn twee manieren om gedrag te versterken:
- Positieve bekrachtiging. Het bestaat uit het geven of toevoegen van een aangename stimulans. Bijvoorbeeld wanneer een kind wordt geprezen of beloond met een sticker voor goed gedrag.
- Negatieve bekrachtiging. Het bestaat uit het intrekken of aftrekken van een onaangename stimulus. Met andere woorden, het individu wordt bevrijd van iets wat hij niet wil als erkenning voor zijn goede gedrag. Bijvoorbeeld wanneer het aantal taken dat een kind moet doen wordt verminderd als het het goed doet.
TUSSENKOP
De laatste tijd gebruikt en promoot men op deze strategieën gebaseerde onderwijsstijlen. Vooral die waarbij men positieve bekrachtiging gebruikt. Zoals we al eerder zeiden, biedt dat wel degelijk goede resultaten. Het maakt het relatief gemakkelijk om goed gedrag bij kinderen tot stand te brengen of hen te helpen gewoonten te verwerven, als we een geschikt bekrachtigingsplan opstellen.
Bovendien is het, vergeleken met straffen (Engelse link), een meer geschikte, humane en respectvolle methode. Straf bestaat uit het toepassen van ongewenste consequenties (zoals een schreeuw of een klap) of het ontnemen van prettige prikkels (zoals het kind zijn videospelcomputer ontnemen).
Het is meestal behoorlijk schadelijk. Het kan namelijk niet alleen angst, frustratie en wrok opwekken, maar ook het gevoel van eigenwaarde van kinderen aantasten en de relatie tussen hen en hun ouders negatief beïnvloeden. Zo wordt positieve bekrachtiging voorgesteld als een betere opvoedkundige optie. Maar dit betekent niet dat het vrij is van bepaalde risico’s en ongemakken.
De gevaren van positieve bekrachtiging
Nu je bovenstaande informatie hebt gelezen, vraag je je misschien af wat er mis kan zijn met deze strategie. Op het eerste gezicht lijkt ze inderdaad zowel effectief als positief te zijn. Er zijn echter verschillende belangrijke punten waarmee we rekening moeten houden. Hieronder bespreken we enkele van de gevaren (Engelse link) van positieve bekrachtiging.
Het werkt misschien niet op lange termijn
Positieve bekrachtiging, als gedragstechniek, is uiterst effectief in het bereiken van resultaten op korte termijn. Binnen een korte tijd nadat het is toegepast, is het inderdaad gebruikelijk dat er zichtbare veranderingen optreden. Toch zal het, om deze resultaten te behouden, cruciaal zijn om een goed georganiseerd plan in fasen op te stellen. Anders werkt het op de lange termijn misschien niet.
Als je wilt dat het gedrag aanhoudt, moet je voortdurend bekrachtiging blijven aanbieden en moet het steeds aantrekkelijker worden. Anders kan je kind zijn belangstelling verliezen of zich niet meer goed gedragen als je probeert de beloning in te trekken. Bovendien is het niet haalbaar om die stimulans levenslang aan te bieden.
Het elimineert de intrinsieke motivatie
Een ander negatief punt is dat het kinderen eraan went om te handelen op basis van het externe en op basis van wat ze kunnen verdienen. Terwijl hun gedrag idealiter zou moeten worden bepaald door waarden en door de intrinsieke motivatie van leren, zichzelf overtreffen en zich geldig en bekwaam voelen.
Als een kind studeert om een cadeau te krijgen, zal dit hun nieuwsgierigheid en zelfverbetering niet aanmoedigen. Als ze thuis samenwerken om privileges te krijgen, verliezen ze het gevoel deel uit te maken van een team waarin iedereen samenwerkt en voor elkaar zorgt.
Het onderwerpen van hun gedrag aan externe bekrachtiging beperkt hun vermogen om zichzelf intern te motiveren, wat ze nodig hebben om door hun leven te gaan.
Het genereert de behoefte aan goedkeuring
Tenslotte, en misschien wel het belangrijkst, creëert positieve bekrachtiging bij kinderen een behoefte aan goedkeuring. Ze raken er van jongs af aan aan gewend om te handelen om anderen te behagen, om zich te ‘gedragen’ zodat vader en moeder blij en trots zijn, of om erkenning van anderen te krijgen.
Dit is echt gevaarlijk. Dat komt omdat deze individuen, wanneer het wordt overgedragen naar de volwassenheid, buitensporig zelfgenoegzaam en afhankelijk zijn. Bovendien zijn ze niet in staat zichzelf iets te ontzeggen en hebben ze grote moeite met het stellen van grenzen. In feite laten ze zich leiden door wat anderen van hen verwachten en zetten ze hun eigen wensen en behoeften opzij.
Vermijd de gevaren van positieve bekrachtiging
Dus wat kun je doen om de gevaren van positieve bekrachtiging te vermijden? Hoe kun je het gedrag van je kinderen op een geschiktere manier opvoeden en sturen? Welnu, zoals voorgesteld door de meest actuele, respectvolle en bewuste opvoedingsstijlen, is het ideaal om autonomie te bevorderen.
Dit betekent dat je kinderen leert voor zichzelf te zorgen en zichzelf intern te motiveren. Dit wordt bereikt door de waarden achter gepast gedrag bij te brengen, les te geven met natuurlijke gevolgen (geen beloningen of straffen), en het proces van het kind te versterken in plaats van het resultaat.
Als je kind bijvoorbeeld andere kinderen slaat, moet je proberen hem empathie bij te brengen. Als ze vergeten hun rugzak voor school in te pakken, moet je ze het natuurlijke gevolg laten ervaren van het niet hebben van de boeken die ze nodig hebben.
En als ze studeren, ondersteun je hun inspanningen door ze eraan te herinneren hoe interessant het is om meer over de wereld te leren, in plaats van ze te vertellen hoe blij je bent met hun cijfers.
Ten slotte kiest elke ouder en elk gezin de opvoedingsstijl die het beste past bij hun behoeften en principes. Het is echter belangrijk om de juiste informatie te hebben voordat je beslist. Dus, nu je iets meer weet over positieve bekrachtiging zul je een beter geïnformeerde keuze kunnen maken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Doll, C., McLaughlin, T. F., & Barretto, A. (2013). The token economy: A recent review and evaluation. International Journal of basic and applied science, 2(1), 131-149.
- Maag, J. W. (2001). Rewarded by punishment: Reflections on the disuse of positive reinforcement in schools. Exceptional children, 67(2), 173-186.
- Perone, M. (2003). Negative effects of positive reinforcement. The Behavior Analyst, 26(1), 1-14.