De geestelijke gezondheid van jongeren gaat achteruit. Waarom?

Steeds meer jongeren doen een beroep op gespecialiseerde hulp van medische en psychologische professionals. Wat zou er achter deze stijging kunnen zitten?
De geestelijke gezondheid van jongeren gaat achteruit. Waarom?
Gorka Jiménez Pajares

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gorka Jiménez Pajares.

Laatste update: 19 april, 2023

Tegenwoordig worden steeds meer jongeren geplaagd door geestelijke gezondheidsproblemen. Inderdaad zijn problemen zoals depressies, angsten, gedragsproblemen en verslavingen toegenomen bij hen die de toekomst van onze samenleving zijn.

Het lijden van deze jongeren gaat ook gepaard met het lijden van hun familie en de mensen om hen heen. Het is niet verrassend dat de toename van geestelijke gezondheidsproblemen bij jongeren gezondheidswerkers heeft gealarmeerd. Zij hebben enkele mogelijke oorzaken aangedragen (Spaanse link) die aan deze toename ten grondslag kunnen liggen.

“Ondanks de toename van de incidentie en de prevalentie van stoornissen bij kinderen en adolescenten, zijn er tot nu toe weinig onderzoeken gedaan.”

-Esperanza Navarro Pardo-

Trieste tiener
Volgens de WHO heeft 30% van de jongeren een geestelijke gezondheidsstoornis.

De geestelijke gezondheid van jongeren, onder de loep

Het is een bewezen feit dat de geestelijke gezondheid van jongeren geleidelijk verslechtert. Dit wordt aangegeven door de prevalentiecijfers ervan (Pardo, 2012).

We gebruiken prevalentie als term om het aantal gevallen in een bepaalde periode te kwantificeren. De WHO heeft gewaarschuwd dat tot 30 procent van de jongeren momenteel lijdt aan een psychische stoornis.

De stoornissen die het meest (Spaanse link) voorkomen bij jongeren zijn gedragsstoornissen (vooral bij jongens) en emotionele stoornissen (bij meisjes). Onderzoek van Esperanza Navarro, van de Universiteit van Valencia (Spanje) met 470 jongeren beweerde onder andere dat:

  • 21 procent van hen mogelijk leed aan een gedragsstoornis.
  • 17 procent leed aan een angststoornis.
  • 11 procent had ADHD.
  • Vier procent leed aan een eetstoornis.

Verder beweert Vallejo Pareja (2022) dat er ook een toename is van het aantal gevallen van hyperactief gedrag, evenals van storend gedrag. De bovengenoemde gegevens neigen ertoe de vraag te stellen waarom de geestelijke gezondheid van jongeren verslechtert.

“Verscheidene in verschillende landen uitgevoerde werken vallen samen in het aangeven van een globale index van psychopathologie bij jongeren die rond de 20 draait.”

-María del Carmen Bragado Álvarez-

Is het leven zwaarder dan vroeger? Of is er een methodologisch probleem?

Als we naar het recente verleden kijken, kunnen we misschien de oorzaken van deze toename begrijpen. Immers, zoals het gezegde luidt, “de kippen komen altijd thuis om te kakelen”. Daarom moeten we stilstaan bij de laatste gebeurtenissen die onze samenleving hebben beïnvloed, zoals:

  • De Grote Recessie. Die trof de hele wereld en werd het hevigst ervaren tussen 2008 en 2013. In feite is de samenleving nooit echt hersteld van de gevolgen ervan. Jeugdwerkloosheid was bijvoorbeeld zo’n repercussie.
  • De pandemie van 2020. Helaas, net toen alles erop wees dat de Grote Recessie achter de rug was en de samenleving een nieuwe ‘gouden periode’ leek aan te vangen, bracht het SARS-CoV-2 virus alles tot stilstand.

De adolescentie is een uiterst sociale levensfase. Door interactie met andere mensen bouwen jongvolwassenen namelijk hun identiteit op via vergelijkingen. Tijdens de pandemie moesten ze echter sociaal contact opofferen. Dit heeft aanzienlijke gevolgen gehad voor hun “normale of normatieve ontwikkeling.”

De wetenschap heeft dit feit bevestigd. Uit onderzoek is namelijk gebleken (Spaanse link) dat adolescenten zich tijdens de opsluiting eenzamer voelden. Als gevolg daarvan wendden ze zich vaker tot digitale alternatieven om te socialiseren. Dit feit is ook in verband gebracht met een toename van gevallen van depressie en zelfmoord.

Tiener met mobiel
Volgens Miguel Ángel Vallejo Pareja zijn er als gevolg van de pandemie veranderingen en wijzigingen opgetreden in het emotionele welzijn van kinderen en adolescenten.

Grotere bewustwording

We moeten er ook op wijzen dat deskundigen momenteel onderzoek van hogere kwaliteit uitvoeren. Zo waren studies over prevalentie vroeger schaars, maar zijn er nu volop.

Dit zou kunnen betekenen dat incidentiecijfers, die voorheen onvolledig (en dus lager) waren, nu zijn toegenomen als gevolg van een grotere hoeveelheid onderzoek. Tot de vorderingen behoren de volgende (Vallejo, 2022):

  • Een groter aantal gerandomiseerde klinische onderzoeken met hoge methodologische strengheid over de frequentie van verschillende klinische entiteiten bij kinderen en adolescenten.
  • Meer controle, strengheid en robuustheid in de verkregen resultaten.
  • Betere identificatie van de elementen die van invloed zijn op de etiologie van stoornissen bij kinderen en adolescenten. In feite een verbetering van de diagnose.
  • Een toename van het aantal diagnostische labels (Spaanse link). In 1950 hadden deskundigen in totaal 106 stoornissen geïdentificeerd. Momenteel kunnen ze tot 216 diagnoses stellen (Echeburúa, 2014).

Gezondheidsproblemen zijn diep geworteld in de contextuele situatie. Ze ontstaan en interageren namelijk met factoren in de omgeving van het individu. Bijvoorbeeld werk, familierelaties (en het welzijn of ongemak van hun ouders), maar ook school of universiteit.

“Geef niet op. Verlies de hoop niet. Geef niet op.”

Christopher Reeve

Aan de andere kant moet er rekening mee worden gehouden dat de vooruitgang in termen van betere kwaliteit van onderzoek en diagnose ook kan bijdragen aan de gerapporteerde verslechtering van de geestelijke gezondheid van jongeren vandaag.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • De la Barra, F. (2009). Epidemiología de trastornos psiquiátricos en niños y adolescentes: Estudios de prevalencia. Revista chilena de neuro-psiquiatría, 47(4), 303-314.
  • Sandoval, K. D., Morote-Jayacc, P. V., Moreno-Molina, M., & Taype-Rondan, A. (2021). Depresión, estrés y ansiedad en estudiantes de Medicina humana de Ayacucho (Perú) en el contexto de la pandemia por COVID-19. Revista Colombiana de psiquiatria.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.