De binaire bias: een vereenvoudigde manier om informatie te verwerken

Een manier om geestelijk welzijn -en zelfs intelligentie- te verwerven is het deactiveren van onze ingebakken benadering die de werkelijkheid op een dichotome manier verwerkt: zwart of wit, goed of slecht, vrienden of vijanden, enz.
De binaire bias: een vereenvoudigde manier om informatie te verwerken
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Een van de belangrijkste taken van onze hersenen is het verwerken van alle informatie die ze ontvangen. Het doet dat echter niet altijd op de beste manier. We vellen graag snelle oordelen, etiketteren en classificeren alles op een chaotische en oppervlakkige manier. In feite laten we ons, bijna zonder het te beseffen, overheersen door vervormingen in ons denken. Een van de meestvoorkomende is de binaire bias.

Dit doordringende psychologische effect omschrijft onze neiging om elke verzameling gegevens waaraan we blootgesteld worden te dichotomiseren. We vernauwen het hele scala van mogelijkheden tot slechts twee categorieën.

Dit verschijnsel doet zich dagelijks voor op de sociale media. De overweldigende hoeveelheid informatie die we allemaal op onze toestellen ontvangen heeft ons, meer dan ooit, tot luie denkers gemaakt.

Zoals de slechte grap gaat, zijn er twee soorten mensen in deze wereld, zij die geloven dat er twee soorten mensen zijn en zij die dat niet doen. Op het gebied van de cognitieve psychologie wordt dit idee algemeen gedeeld.

We nemen aan dat er in de maatschappij ook twee soorten mensen zijn: zij die op een dichotome manier denken, redeneren en beslissen en zij die begrijpen dat de wereld meer mogelijkheden en interpretaties heeft.

We zijn blind voor onze blindheid. Ook hebben we er maar weinig besef van hoe weinig we weten. We zijn niet ontworpen om te weten hoe weinig we weten.

Daniel Kahneman

Vrouw denkt na
Alleen mensen die kritisch denken begrijpen dat alle analyse het aanvaarden van complexiteit vereist.

Binaire vooringenomenheid

We vatten onszelf allemaal op als vloeiende, reflectieve, en creatieve denkers. De werkelijkheid is echter heel anders. We verwerken informatie snel en komen met de snelheid van het licht tot bepaalde conclusies. Dat we dat zo doen is niet vrijwillig. In feite speelt het in op een echt primitief mechanisme.

Onze voorouders moesten snel reageren op de behoeften van de omgeving om te overleven. Ze werden gedwongen onmiddellijk te beoordelen wat er om hen heen gebeurde en te beslissen over een reactie. Dit mechanisme is ook nu nog in ons aanwezig. Het zet ons er vaak toe aan de wereld in overdreven vereenvoudigde en bijna altijd negatieve termen te zien.

De binaire bias gaat echter verder dan de eenvoudige behoefte om tijd te winnen bij het nemen van beslissingen. Het is een cognitieve neiging die ons informatie doet ordenen in reeksen van twee mogelijkheden.

Een voorbeeld hiervan is denken dat mensen alleen maar goed of slecht kunnen zijn, dat men in het leven slaagt of faalt, of dat wat we op het Internet lezen ofwel allemaal waar of allemaal onwaar is.

Bij het nemen van beslissingen zien we bijna altijd maar twee mogelijkheden

“Wat moet ik met mijn leven doen? Moet ik weggaan of hier blijven? Van baan veranderen of in dezelfde blijven? Nieuwe mensen ontmoeten of meer tijd doorbrengen met mijn oude vrienden? “. Wanneer we beslissingen proberen te nemen, komen we bijna altijd uit op het formuleren van twee opties: de ene tegenovergesteld aan de andere.

Het binaire vooroordeel verdeelt de brede waaier van opties die elke uitdaging of probleem heeft in twee mogelijkheden. We hebben de aangeboren neiging om twee verschillende categorieën op te leggen, terwijl in feite bijna elke werkelijkheid of omstandigheid binnen een continuüm ligt waar meerdere en gevarieerde alternatieven bestaan.

Niets is helemaal zwart of wit (Engelse link), dingen zijn niet altijd goed of slecht, en mensen zijn niet altijd óf voor óf tegen ons. Als mensen bewegen we ons een groot deel van de tijd in de grijze gebieden van het leven waar niets helemaal sluitend is.

Het gebruik van een etiket en het omgekeerde ervan vereenvoudigt de wereld en maakt van ons zuinige denkers, mensen die uiteindelijk hun grote cognitieve hulpbronnen beperken.

Wie weinig denkt, vergist zich veel.

Leonardo da Vinci

Binaire vooringenomenheid en sociale media

Zoals we al eerder zeiden, komt binaire vooringenomenheid steeds vaker voor in het digitale universum. In dit scenario, waarin nieuwe informatie bijna per seconde binnenkomt, hebben onze hersenen inderdaad nauwelijks tijd om een kritisch en analytisch perspectief toe te passen . We bestempelen alles als ‘goed’ of ‘slecht’, ‘waar’ of ‘onwaar’, ‘interessant’ of ‘saai’ of ‘gepast’ of ‘aanstootgevend’.

Onderzoek (Engelse link) van de Yale Universiteit (VS) beweert dat als we blootgesteld worden aan informatie over gezondheid, financiën, of beslissingen over overheidsbeleid, we emotioneel reageren en niet rationeel. We beperken ons ertoe ons te laten meeslepen door emotionele valentie (ik vind het leuk/ik vind het niet leuk) zonder het bewijs te wegen en de informatie in detail te analyseren.

Onze maatschappij bestaat voor een steeds groter deel uit passieve en gepolariseerde redeneerders. We verdragen geen onzekerheid, noch het scala van grijstinten van de werkelijkheid. Wanneer we geconfronteerd worden met elk nieuw stukje informatie, reageren we impulsief.  We hebben geen tijd meer om dingen te analyseren en onze kritische geest dreigt bijna uit te sterven.

Vrouw aan het werk
De binaire bias wordt onschadelijk gemaakt door gebruik te maken van een open, nieuwsgierige en flexibele geest.

Hoe te stoppen met het toepassen van een binaire of dichotome mentale benadering

De beste ‘behandeling’ voor binaire bias is kritisch en flexibel denken. Zoals Aaron Beck beweerde, past wie redeneert in termen van alles of niets en goed of slecht een kinderlijke en onvolwassen benadering toe. Denken in absolute termen leidt tot existentiële malaise en prikkelbaarheid, en het beperkt onze leermogelijkheden volledig.

De enige manier om dit perspectief te bestrijden is door ambiguïteit, onzekerheid en tegenspraak te tolereren. Onze werkelijkheid is immers enorm complex en zelfs tegenstrijdig. Alleen door uit te kunnen gaan van de hele caleidoscoop van mogelijkheden zullen we welzijn en intellectuele verrijking omarmen.

Probeer dus kritisch, nieuwsgierig en open-minded te zijn. Zorg ervoor dat je het soort mentale gymnastiek beoefent dat voorkomt dat je bij elke vitale informatie of uitdaging met maar twee opties blijft zitten.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Dawkins, R. (2004). The ancestor’s tale: A pilgrimage to the dawn of life. London: Weidenfeld & Nicolson.
  • Fisher, M., & Keil, F. C. (2018). The binary bias: A systematic distortion in the integration of information. Psychological Science, 29, 1846-1858.
  • Fisher M, Keil FC. The Binary Bias: A Systematic Distortion in the Integration of Information. Psychological Science. 2018;29(11):1846-1858. doi:10.1177/0956797618792256
  • van Deemter, K. (2010). Not exactly: In praise of vagueness. Oxford: Oxford University Press.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.