Daniel Batson en de empathie-altruïsme-hypothese

In de regel zijn degenen die een empathische en authentieke bezorgdheid voor anderen ervaren, in staat om altruïstisch gedrag te initiëren. Dit is het soort relatie dat uiterst waardevol is als het gaat om het voorstellen van sociale interventiemaatregelen.

De empathie-altruïsme-hypothese van Daniel Batson beweert dat empathie zogenaamd prosociaal gedrag bevordert. Het is een gevoel van grote waarde dat het beste van de mens bevordert. Het gaat om spontane en oprechte handelingen waarvoor de aanbieder geen winst of beloning verwacht die verder gaat dan het zien hoe de wereld om hem heen verbetert.

In tijden van angst en onzekerheid is dit soort gedrag meer dan ooit noodzakelijk. Op deze momenten treden echter zowel vriendelijke als meedogenloze daden op.

Egoïsme en altruïsme zijn manifestaties die de mens gelijkelijk definiëren. In onzekere tijden is altruïsme de hoogste morele waarde die we allemaal zouden moeten toepassen. Toch gebeurt het meestal alleen als we ons kunnen onderdompelen in de realiteit van andere mensen.

Met andere woorden, het vermogen om vanuit ons hart naar anderen te kijken in plaats van achterdochtig te zijn, vormt een meer samenhangende, respectvolle en vriendelijke samenleving.

De empathie-altruïsme-hypothese

De meesten van ons hebben een neiging die ons motiveert om voor ons eigen welzijn te zorgen. We geven inderdaad om en leveren opmerkelijke inspanningen om hun situatie te verbeteren. Die behoefte voelen we echter niet altijd.

Sterker nog, we ervaren niet altijd het spontane verlangen om te weten of een collega in orde is of om iets aardigs te doen voor een vreemde. Bovendien, als er geen empathie is, ontstaat er geen genereus of coöperatief gedrag.

De empathie-altruïsme-hypothese suggereert dat wanneer we ons verbinden met de emotionele realiteit van de ander, gevoelens van mededogen, sympathie en tederheid ontstaan. Hierdoor activeren we altruïstisch gedrag dat gericht is op het bevorderen van het welzijn van anderen. Volgens Daniel Batson zou dit verklaren waarom sommige mensen mensen in nood niet kunnen helpen.

Helpen we uit oprechte vrijgevigheid of uit puur egoïsme?

Het tegenovergestelde van de empathie-altruïsme-hypothese is de theorie van sociale uitwisseling. Deze benadering laat een standpunt zien dat vaak wordt verdedigd.

Het stelt dat altruïsme alleen optreedt wanneer de voordelen opwegen tegen de kosten. Met andere woorden, voor velen bestaat altruïsme niet omdat ze diep vanbinnen altijd verwachten er iets voor terug te krijgen. Er is dus een egoïstische component.

Sociaal psycholoog Daniel Batson was het echter niet eens met deze overtuiging. In 1988 deed hij zelfs onderzoek (Engelse link) waarin hij vijf studies over altruïsme analyseerde. In al deze werd zijn hypothese van empathie-altruïsme gevalideerd en de empathische emotie riep een altruïstische motivatie op. Dit suggereerde dat mensen niet altijd een beloning verwachten als ze vrijgevigheid tonen.

Batson’s conclusie komt eigenlijk overeen met die van andere beroemde figuren uit het verleden. Voor Charles Darwin en de filosofen David Hume en Adam Smith was empathie bijvoorbeeld de basis van altruïstisch gedrag.

De empathie-altruïsme-hypothese kan verband houden met een gevoel van nood

We helpen anderen vaak omdat hun lijden, angst of emotionele pijn in ons wordt weerspiegeld. We erkennen inderdaad op emotioneel niveau, en niet alleen cognitief, dat de ander zich slecht voelt. Empathie laat dus het substraat van ongemak in ons achter wanneer we de behoeften en het lijden van anderen als de onze ervaren.

De empathie-altruïsme-hypothese gaat ook uit van deze complexe emotionele realiteit. Inderdaad, hoewel het waar is dat we bijna altijd spontaan handelen wanneer we het welzijn van de ander zoeken, doen we het ook om het ongemak van anderen en dat van onszelf te verlichten.

Daarnaast, wanneer we verifiëren dat die persoon zich beter voelt met onze hulp, leven we ook mee in hun welzijn. Daarom vindt er extreem intense emotionele feedback plaats.

Altruïsme komt ons allemaal ten goede, egoïsme isoleert ons

Goede daden helpen niet alleen anderen en creëren een vriendelijkere sociale omgeving. We winnen allemaal met altruïstisch gedrag: ze verbeteren ons zelfbeeld en verduidelijken de hiërarchie van onze waardenschaal. In deze context is het gemakkelijker voor het echte om te zegevieren over het oppervlakkige, en voor ons om meer betekenisvolle verbanden te vormen.

In tegenstelling daarmee wekken individualistische, egoïstische en narcistische attitudes vijandigheid en achterdocht op. Dit soort mensen kunnen zich niet inleven in de behoeften van anderen. In feite gaan ze in tegen de essentie van wie we zijn: sociale wezens gericht op verbinding.

We hebben als soort overleefd vanwege altruïstische daden, vanwege die emotionele lijm die wederkerigheid en vriendelijke acties orkestreert waarmee het welzijn en het voortbestaan van de groep wordt bevorderd. Daarom moeten we ervoor zorgen dat we dit soort gedrag blijven aanmoedigen.