Condoleances: wat is de beste manier om te condoleren?

Condoleances betuigen is een daad van empathie en liefde jegens een andere persoon. Het gaat erom deze persoon te begeleiden in zijn of haar verdriet. Maar wat zijn de beste manieren om dit te doen?
Condoleances: wat is de beste manier om te condoleren?

Laatste update: 04 april, 2021

Ieder van ons zal op een bepaald moment wel eens naar een begrafenis moeten gaan, hetzij omdat een naaste van ons is overleden, hetzij omdat we een familielid of vriend moeten begeleiden. Hoe dan ook, condoleances geven is een situatie waarmee we te maken zullen krijgen als we daar zijn, of dat nu voor de familie of vrienden is van de overledene.

We kunnen ook onze condoleances geven zelfs als we niet naar de begrafenis gaan. Dit geldt vooral nu bijvoorbeeld met de pandemische beperkingen. Maar wat zijn de beste manieren om condoleances te betuigen? Is het hetzelfde als je het telefonisch of schriftelijk doet? Waar moeten we rekening mee houden?

We zullen je enkele ideeën geven hoe je dit kunt doen. Het allerbelangrijkste is echter om oprecht te handelen en je gevoelens op een sympathieke manier te uiten, de pijn van de ander te respecteren en te begrijpen.

Het gaat erom je te relateren aan hun pijn en hen je hand van steun en sympathie te bieden. Aan het einde van het artikel zullen we je ook nog enkele eerste ideeën geven over hoe je iemand kunt begeleiden in zijn of haar rouwproces.

Hoe geef je je condoleances aan iemand

Verschillende manieren om je condoleances te betuigen

Hoe betuig je je condoleances? Allereerst moeten we onderscheid maken tussen de verschillende manieren waarop we dit kunnen doen. Schriftelijk je condoleances te betuigen is niet niet hetzelfde als het telefonisch of persoonlijk te doen.

Schriftelijk je condoleances betuigen

Je kunt voor deze optie kiezen of misschien heb je geen andere keus. Je kunt de begrafenis of de dodenwake om verschillende redenen misschien niet bijwonen. In dat geval kun je ervoor kiezen om te condoleren via een kaart of brief.

Condoleancekaarten zijn kaarten met enkele troostende woorden en een condoleance betuiging en een achtergrondplaatje, meestal bloemen.

In het geval van brieven zijn deze langer en intiemer. Alles hangt af van de relatie die je met de persoon hebt. Je kunt een brief ook boven een kaart kiezen om mee te leven met de familie van de overledene als je hen in deze moeilijke tijd niet hebt kunnen vergezellen.

Je zult een van de opties moeten kiezen, rekening houdend met de relatie die je hebt met de persoon die je wilt condoleren.

Per telefoon condoleren

Hoe zit het met condoleances per telefoon? Hoewel het in tijden van rouw misschien niet de beste methode is, hebben we soms geen andere keus. Condoleren via WhatsApp is meestal erg koud, dus geef de prioriteit aan bellen.

Het is het beste om je gevoelens oprecht te uiten. Je moet het gebruik van ‘typische’ lege zinnen vermijden en zo echt mogelijk zijn. Je hoeft niet veel te zeggen. Een simpel “gecondoleerd met je verlies” of “ik ben er voor je” zal je gevoelens uiten. Dit hang ook af van de relatie die je met de persoon hebt.

Persoonlijk je condoleances betuigen

Dit is misschien wel de moeilijkste manier om condoleances te betuigen. Maar nogmaals, je moet kiezen voor natuurlijkheid, door oprecht uit te drukken wat je voelt.

Wanneer je naar een plaats gaat waar er gerouwd wordt of als je naar de begrafenis gaat om je condoleances te betuigen, wacht dan tot er geen mensen in de buurt van de familie zijn en wanneer ze redelijk kalm lijken te zijn

In deze situaties is er geen ‘juiste’ zin, hoewel mensen vaak dingen zeggen als “ik zal er voor je zijn.” Je zou dit ook kunnen zeggen, maar probeer er andere woorden aan toe te voegen, iets dat uit het hart komt.

We raden aan (wat je ook kunt doen als je belt) om de persoon in kwestie te vragen of hij of zij iets nodig heeft, je hulp en troost te bieden, enzovoort. Afhankelijk van of het is toegestaan in deze pandemietijden en je relatie met de ander, kun je hem of haar een knuffel, handdruk of een kus geven.

“Zelfs als mijn woorden je misschien niet troosten, hoop ik dat je weet dat ik er voor je ben.”

Hoe kun je iemand helpen met rouw

Naast condoleren hebben we vaak een nog ingewikkeldere taak: het begeleiden van iemand met verdriet. Dit betekent niet simpelweg proberen om zijn of haar humeur op te vrolijken. Zoals de psycholoog, verspreider en psychotherapeut Luis Muiño voorstelt, moet je namelijk gewoon met de ander meegaan en hem in zijn eigen tempo begeleiden.

Volgens hem is er geen ideale universele techniek om iemand in zijn verdriet te begeleiden. Hij stelt echter dat “de mensen die degenen het best helpen rouwen, degenen zijn die geen eerdere verwachtingen hebben.”

Wat betekent dit? Het betekent dat je je aanpast aan alles wat de ander nodig heeft. “Wil je thuis blijven en huilen? Laten we dan maar thuis blijven.” “Wil je eten? Ok, laten we wat eten.” “Wil je feesten? Ok, laten we uitgaan!”

Hoewel dit misschien eenvoudig lijkt, is het eigenlijk het moeilijkste om te doen. Waarom? Omdat het inhoudt dat je je eigen ego en verwachtingen even vergeet. Het betekent dat je de ‘technieken’ vergeet die normaal voor jou werken, en dat je zegt “ik ga me aanpassen aan wat de ander doet en nodig heeft.

Het ‘elastiekje-effect’

Aan de andere kant kun je ook je toevlucht nemen tot het zogenaamde ‘elastiekje-effect’. Dit houdt in dat je verbonden bent met de andere persoon, dat je met hem meebeweegt maar hem tegelijkertijd de ruimte geeft. Dus als de persoon in kwestie je naar zich toetrekt, kom je dichterbij, als hij wat afstand wil, ga je weg.

We moeten het ritme van de persoon respecteren, want er is niets ergers dan ruimte nodig hebben om alleen te zijn en die niet hebben.

Troost bieden is het beste wat je kan doen als iemand rouwt

Condoleances geven: een heel persoonlijk tintje

Nu je ons advies hebt gelezen over het geven van condoleances, samen met ideeën over hoe je iemand in zijn of haar rouw kunt begeleiden, begrijp je waarschijnlijk dat er geen magische of universele formule is.

Wees gewoon empathisch en uit je genegenheid voor de andere persoon. Iemand condoleren mag geen taboe zijn, noch mag het kunstmatig zijn of van te voren worden voorbereid.

Het draait allemaal om aan de ander over te dragen dat je zijn verlies voelt en dat je bij hem bent met zijn pijn. Met mensen die dichter bij je staan wil je waarschijnlijk meer tijd besteden door met hen te praten en met het tonen van je genegenheid op een gepaste manier. Dat is heel goed.

Bij mensen met wie we niet zo hecht zijn kunnen we kiezen voor de woorden “gecondoleerd” of “gecondoleerd met je verlies”. Vergezel dit met een gebaar van nabijheid zoals een arm om hun schouder.

Maak je vooral geen zorgen als je moet huilen als je met de ander bent. Huilen en lijden zijn volkomen begrijpelijke emoties bij verlies en maken deel uit van het rouwproces.

Meer dan dat, het is een manier om tegen de ander te zeggen: “ik ben hier, ik voel je pijn en ik begrijp je.” Het zal je helpen hun emoties te begrijpen. De ander zal het gevoel hebben dat je met hem verbonden bent.

”Als degenen van wie we houden ons verlaten, gaan ze van met ons te leven naar in ons te leven.”


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • García, J.A., Landa, V., Grandes, G., Mauriz, A. & Andollo, I. (2001). Cuidados Primarios de
    Duelo. El nivel primario de atención al doliente. Grupo de Estudios de Duelo de Vizcaya, Sestao, Vizcaya.
  • Pérez, P. (2006). Trauma, culpa y duelo. Hacia una psicoterapia integradora. Desclée de Brouwer.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.