Vier boeddhistische strategieën om met stress om te gaan

Wist je dat het boeddhisme grote mogelijkheden heeft om onze gezondheid te verbeteren? Maar hoe zit het met ons geestelijk leven? In dit artikel gaan we vier grote leringen uit het boeddhisme verkennen om ons te helpen omgaan met stress.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gorka Jiménez Pajares.

Laatste update: 13 mei, 2023

Veel mensen identificeren zich met of laten zich inspireren door verschillende stromingen in het boeddhistische denken. Boeddha beweerde dat “Hoe moeilijk het verleden ook is, je kunt altijd opnieuw beginnen.” Dit is het soort reflectie dat ons uitnodigt om kennis te nemen van het soort boeddhistische strategieën dat met stress omgaat.

Het boeddhisme beweert dat het de gebeurtenissen zijn die in het heden plaatsvinden die de mentale toestand van het individu bepalen. Daarom was het doel van Boeddha’s leer om ons in staat te stellen onze aandacht vaker te richten op wat er in het hier en nu gebeurt in plaats van op wat de toekomst brengt.

Waarom boeddhisme?

Aanvankelijk was het boeddhisme een religie, maar tegenwoordig is het uitgegroeid tot een buitengewone levensfilosofie voor miljoenen mensen over de hele wereld. In de context van de boeddhistische psychologie staat de Theravada-traditie als de pijler van de meditatieve praktijken. Hieruit ontstaan de geheimen van het boeddhisme die met stress te maken hebben.

Deze traditie probeert ons bewustzijn van onszelf, onze omgeving en ons hier en nu te bevorderen. Het doel is dat we meer adaptieve reacties kunnen toepassen op de ups en downs van het leven.

Boeddhistische strategieën om met stress om te gaan

Het gebruik van boeddhistische technologie op het gebied van psychologische gezondheid is niet nieuw. In feite erkennen psychologen, psychiaters en andere medische professionals ook het positieve effect van praktijken als meditatie. De effectiviteit van technieken als mindfulness is inderdaad algemeen erkend.

1 Neem verantwoordelijkheid voor je huidige leven

Hoe vaak heb je anderen de schuld gegeven van fouten die eigenlijk de jouwe waren? Volgens de boeddhistische filosofie zijn alleen wij verantwoordelijk voor onszelf en de dingen die we doen. Het boeddhisme beweert dat er geen verlossers zijn. De enige mogelijke verlosser is het individu zelf. Daarom zijn wij de enigen die onszelf kunnen vergeven, zodat we onszelf kunnen zijn en verder kunnen gaan.

Samatha-meditatie kan hierbij helpen. Het bestaat uit het concentreren van de geest op een enkel aspect van de werkelijkheid (bijvoorbeeld een pen). Het doel is om de last van overmatige overstimulatie waaraan we zijn blootgesteld te verlichten. Het kan mogelijk voorkomen dat we onze eigen fouten beseffen. Om dit doel te bereiken kunnen we gebruik maken van ademhalingstechnieken.

2. Ervaar de kracht van leven in het hier en nu

“Wat een week heb ik gehad,” “Vorig jaar was zoveel beter,” “Ik was gelukkiger toen ik jonger was.” Te veel je toevlucht nemen tot het verleden kan ons daar verankeren en het ons moeilijk maken aandacht te schenken aan het heden. We hebben geen macht om het verleden te veranderen, dus waarom richten we ons er zo op?

Bovendien, hoe kunnen we het heden verbeteren? We moeten ons erop richten. Het is een vloeibare substantie, die door de vingers van onze gedachten glipt. Het is van ons. We moeten het omarmen.

Vipassana-meditatie (Engelse link) kan helpen. Het laat onze geest glijden tussen verschillende prikkels zoals we die waarnemen in het hier en nu. Het helpt ons ons in beweging te voelen met de ervaring en op te gaan in wat we doen en ervaren, terwijl we er betekenis en doel aan geven.

3. Het vermijden van ongezonde gehechtheden

Dit is een van de interessantste boeddhistische strategieën om met stress om te gaan. Het nodigt ons uit tot bespiegelingen als de volgende:

• Waarom blijven we relaties omarmen die ons pijn doen?
• Wat maakt dat we dezelfde of soortgelijke partners kiezen?
• Waarom hechten we zoveel belang aan geld?
• Geeft een obsessie voor werk ons een goed gevoel?

Vaak raken mensen gehecht aan dingen, mensen en processen die hen veel ongemak bezorgen. Dit komt omdat ze niet in staat zijn ze te veranderen of te beheersen. Tot op zekere hoogte is dit normaal. Er is een boeddhistische leer die anicca heet en die vergankelijk en inconstant betekent en die hierbij kan helpen.

Annica nodigt ons uit te geloven dat het menselijk bewustzijn, of de kern van de subjectieve waarneming van de mens, korte episodes van cognitieve activiteit zijn met een specifiek en vaak snel begin en einde. Alles heeft een begin en een einde.

4. Struikel je altijd over dezelfde steen?

We kunnen allemaal, tenminste gedeeltelijk, onze mislukkingen verbeteren. Soms maken we echter de fout te denken ” Ik ben nu eenmaal zo,” ” Je moet me nemen zoals ik ben” of ” Ik ben altijd zo geweest, ik ga nu niet veranderen.” Dit is prima, zolang het resultaat van de handelingen maar welzijn is.

Als zo zijn pijn doet, nodigt het boeddhisme ons uit om via meditatie te veranderen. Het doel is een toestand te bereiken die anatta of diepe verbijstering wordt genoemd. Deze toestand suggereert dat, hoewel onze essentie na verloop van tijd blijft bestaan in wat we in de volksmond persoonlijkheid noemen, het “ik” het potentieel heeft om te veranderen door introspectie.

Zoals je ziet, kan de beoefening van deze boeddhistische strategieën meerdere paden voor ons genereren om elke dag te volgen. Het brengt ons dichter bij onszelf. Bovendien stelt het ons in staat zowel onze fouten als onze vermogens te omarmen. Het nodigt ons uit elkaar beter te leren kennen en, geleidelijk, gelukkiger te worden.