Bewegingsverslaving is een ongezonde obsessie
Is het mogelijk om verslaafd te raken aan lichaamsbeweging? Alles lijkt erop te wijzen dat het antwoord ja is. Het gebeurt wanneer sporten het middelpunt van iemands leven wordt. Bovendien verliezen ze de controle over andere gebieden van hun leven door de “behoefte” om te sporten om zich goed te voelen. Dit is een bewegingsverslaving.
In deze gevallen gebruiken mensen sport vaak als een “ontsnappingsroute” voor andere problemen in hun leven. Dat komt omdat sporten hen een goed gevoel geeft.
Daarom gebruiken ze lichaamsbeweging uiteindelijk als een middel om zichzelf emotioneel te reguleren. Anderen doen aan lichaamsbeweging vanwege de behoefte aan constante stimulatie, gevoelens van onzekerheid of andere redenen.
Een verslaving aan lichaamsbeweging kan uiteindelijk leiden tot spierdystrofie. Dit is een psychologische stoornis waarbij het lichaamsbeeld is verstoord.
In dit artikel komen we te weten wat bewegingsverslaving (Spaanse link) inhoudt en wat de belangrijkste symptomen, oorzaken en gevolgen zijn.
Bewegingsverslaving
Bewegingsverslaving is een gedragsverslaving. David González-Cutre, onderzoeker aan de Faculteit Fysieke Activiteit en Sportwetenschappen van de Universiteit van Elche (Spanje) legt uit dat verslaving aan lichaamsbeweging een relatief recent fenomeen is. Daarom zijn er nog maar weinig gegevens beschikbaar over dit onderwerp.
Volgens González is er als gevolg van deze “nieuwe” aandoening meer letsel in de eerstelijnsgezondheidszorg door bewegingsverslaving. Bovendien wijst hij erop dat verslaving aan lichaamsbeweging primair of secundair kan zijn.
Het is primair als het sporten zelf de verslaving opwekt. Aan de andere kant is het secundair, als het voortkomt uit een andere aandoening (bijvoorbeeld een eetstoornis).
Deze stoornis is momenteel niet opgenomen in de DSM-5 ( Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ). Er wordt echter onderzoek gedaan naar de toekomstige opname ervan.
Afgifte van endorfine
Tijdens het sporten maken mensen grote hoeveelheden endorfine vrij. Dit zorgt ervoor dat ze de actie willen herhalen omdat het gevoelens van welzijn en voldoening opwekt.
We moeten vermelden dat sporten niet slecht is. Integendeel, het is heel gezond. Maar als mensen eraan verslaafd raken, kan het uiteindelijk ongemak veroorzaken en dus schadelijk zijn.
Verslaafd raken aan iets of iemand houdt in dat je de controle over een situatie verliest. Bovendien heb je het gevoel dat je datgene waaraan je verslaafd bent “nodig” hebt om te kunnen leven of om je in het algemeen “oké” te voelen. Dit is echter niet het geval.
Symptomen van bewegingsverslaving
Als iemand verslaafd raakt aan lichaamsbeweging, vertoont hij een aantal symptomen of gedragingen. Ze nemen bijvoorbeeld een heel specifieke levensstijl aan, die bepaalde sport- en bewegingsroutines (en vaak ook diëten) omvat. Deze routines zijn vaak obsessief en overdreven. Bovendien voelt de persoon zich slecht als hij zich niet aan zijn “vaste plan” houdt.
Daarnaast kunnen ze een onbeperkte hoeveelheid eiwitten en koolhydraten eten, vooral in gevallen van spierdysmorfie (ook wel bigorexia genoemd). Ze kunnen ook steroïden nemen. Dit zijn stoffen die de groei van het bewegingsapparaat en de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken stimuleren.
Er is echter een verschil tussen bewegingsverslaving en spierdysmorfie. Bewegingsverslaving gaat gepaard met een obsessie om gezond te eten of diëten te volgen om spiermassa aan te komen of te verliezen. In het geval van spierdysmorfie is de obsessie altijd om spiermassa aan te komen.
Oorzaken van bewegingsverslaving
Waarom raken mensen verslaafd aan lichaamsbeweging? Er zijn verschillende oorzaken:
- De behoefte om zich “los te koppelen” van een bepaald probleem. Ze zien lichaamsbeweging als een ontsnappingsroute.
- De zoektocht naar sensaties om een andere moeilijkheid te “verdoezelen.”
- Een obsessie voor het fysieke.
- Onzekerheden.
- De behoefte aan constante stimulatie. Ze bereiken dit door de endorfine die vrijkomt bij het sporten.
Met betrekking tot de laatste oorzaak weten we dat lichaamsbeweging het vrijkomen van endorfine stimuleert. Deze stoffen hebben betrekking op processen van plezier en voldoening. Als iemand echter veel beweegt, kan het lichaam uiteindelijk “gewend” raken aan deze sensaties. Daarom heeft het ze op den duur “nodig.”
Aan de andere kant, wanneer endorfine vrijkomt, produceert het een pijnstillende reactie. Dit kalmeert onaangename gevoelens en verbetert het welzijn. Daarom is de kans groter dat gedrag waarbij endorfine vrijkomt verslaving opwekt. Dit is precies het geval bij inspanningsverslaving.
Andere verklaringen: positieve bekrachtiging en activering
Een andere verklarende hypothese voor de verslaving aan lichaamsbeweging is die welke te maken heeft met de activering van het sympathische zenuwstelsel. Volgens deze hypothese hebben mensen die aan lichaamsbeweging doen de neiging om het niveau ervan te verhogen om de volledige staat van activering van dit systeem te bereiken.
Een andere mogelijke verklaring heeft te maken met de temperatuurstijging tijdens het sporten. In dit geval genereert lichaamsbeweging een staat van ontspanning en een afname van angst. Na verloop van tijd willen mensen deze sensaties van welzijn weer voelen. Daarom wordt het een factor in het in stand houden van hun sportverslaving.
Spierdysmorfie
Een bewegingsverslaving kan (hoewel niet altijd) leiden tot spierdysmorfie (ook bekend als het Adoniscomplex of bigorexia). Deze stoornis wordt gekenmerkt door een ongezonde obsessie voor het verkrijgen van spiermassa. Bovendien ervaren patiënten een vertekend beeld van hun lichaam.
Het is echter belangrijk om een onderscheid te maken tussen inspanningsverslaving en spierdysmorfie. Hoewel ze vaak verwant kunnen zijn, zijn ze niet precies hetzelfde. Spierdysmorfie is in feite een vrij veelvoorkomende aandoening onder bodybuilders.
Wanneer moet professionele hulp worden gezocht?
Mensen moeten professionele hulp zoeken als het sporten hun dagelijks leven verstoort. Of als ze het gevoel hebben geen controle te hebben. Ze kunnen bijvoorbeeld een grote behoefte hebben om te bewegen om gezond te zijn. Als ze niet sporten, voelen ze zich bovendien erg ongemakkelijk en wordt hun stemming negatief beïnvloed.
“Geluk ligt in de eerste plaats in gezondheid”.
-George William Curtis-
Ieder individu moet echter zelf beslissen wanneer en hoe hij of zij hulp vraagt. Het belangrijkste hierbij is om goed te luisteren naar wat hun lichaam en geest hen proberen te vertellen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Barbero, J.I. (1988). La cultura de consumo, el cuerpo y la educación física. Revista Educación Física y Deporte, 20(1).
- Gadea, S. (2006). La adicción al ejercicio se convierte en enfermedad que combina problemas psicológicos. Director técnico de medicina deportiva y cultura física del IMSS.