Ankerheuristiek: theorieën en factoren

Ankerheuristiek: theorieën en factoren

Laatste update: 28 oktober, 2019

Atleet Frank Tankerton zei dat je alleen kan leren als je jezelf openstelt voor verschillende bronnen van informatie. En toch, kan de ankerheuristiek een cognitieve bias zijn dat juist het tegenovergestelde in onze geest bevordert?

Zijn we echt vrij als we beslissingen nemen gebaseerd op de informatie die beschikbaar is voor ons? De waarheid is dat er veel factoren zijn die van invloed zijn op ons beslissingsvermogen. Een van deze factoren is de ankerheuristiek, waar we in dit artikel dieper op in gaan.

Wat is ankerheuristiek?

Heb jij wel eens het idee gehad dat de eerste informatie die je kreeg over iets het meest belangrijk was? Hoe je als eerste bepaald nieuws ontvangt zal de manier waarop je de rest van de informatie ziet en begrijpt conditioneren. Het is duidelijk dat dit grote gevolgen heeft, want het beïnvloedt gemakkelijk ons besluitvormingsproces.

De ankerheuristiek is ook bekend als het focalism effect. Deze cognitieve bias is een psychologisch fenomeen dat de eerste informatie die we leren over een bepaald onderwerp bevestigt. Deze informatie is de informatie de we ons het makkelijkst herinneren, en het is de informatie die onze volgende beslissingen het meest beïnvloedt.

We kunnen zeggen dat de eerste informatie die we ontvangen van een bron, de informatie is die verankerd blijft in ons geheugen. Het betekent niet dat we de rest van de informatie niet opslaan, begrijpen of interpreteren. Het is echter wel waar dat de eerste informatie die we leren beter bij ons blijft en opvalt tussen de rest.

Een boek lezen

Het is duidelijk dat deze ankerheuristiek tijdens het besluitvormingsproces veel invloed heeft. Dit komt doordat, onbewust, de eerste informatie die we krijgen belangrijker is op het moment dat we onze beslissingen nemen.

Bovendien is het waarschijnlijk dat de rest van de informatie die we over een bepaald onderwerp krijgen en de rest van de associaties die we vormen allemaal op de een of andere manier gebaseerd zullen zijn op de eerste informatie die we verkregen hebben (initiële verankering).

De oorsprong van de ankerheuristiek

Laten we eens kijken naar de verschillende hypothesen omtrent hoe de ankerheuristiek de manier waarop we onze meningen en beslissingen vormen beïnvloedt. Dit effect heeft invloed op alle gebieden van ons leven.

We zullen een voorbeeld gebruiken, zodat je goed begrijpt waar we het over hebben. Stel je voor dat je een nieuw appartement gaat betrekken. Je vergelijkt en bekijkt er natuurlijk verschillende. Echter, de eerste die je ziet zal dienen als een referentiepunt voor de anderen.

Het zal het punt zijn van waaruit je onderhandelt, discussieert, bespreekt en uiteindelijk beslist. Het kan zijn dat je op je beginpunt een ander idee had van hoe het zou gaan. Er bestaat echter geen twijfel over dat dat eerste referentiepunt van grote invloed is op de manier waarop je dingen waarneemt.

Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Bijvoorbeeld, het tweede appartement zal veel effectiever zijn als je later ontdekt dat het eerste appartement helemaal buiten je prijsklasse valt of dat er iets anders mis mee is.

Verankering en aanpassing

Mensen proberen zich meestal van het anker weg te bewegen om te beslissen. Vaak lukt ze dat echter niet. Dit is mentaal moeilijk te doen. Daarom zal de uiteindelijke beslissing altijd op de een of andere manier gebruik maken van de informatie uit het anker.

Selectieve toegankelijkheid

Wanneer mensen informatie verankeren, evalueren ze en creëren ze een reactie. Als die reactie niet adequaat is, nemen ze uiteindelijk een andere beslissing. Ze baseren al die beslissingen echter op verankerde informatie.

Verandering in houding

Na ontvangst van het anker verandert de persoon zijn houding om zich aan te passen aan de nieuwe informatie die hij of zij heeft geleerd. Daarom zijn toekomstige antwoorden altijd op de een of andere manier gerelateerd aan het anker. Het kan bijvoorbeeld zijn dat dit anker, wat ons ooit goedkoop leek, duur begint te lijken of andersom.

Laten we eens nadenken over wat we uiteindelijk zouden kunnen betalen voor een mobiele telefoon vandaag de dag. Zouden we twintig jaar geleden niet hebben gezegd dat die prijzen te gek zijn?

Een echt genie bevindt zich in de capaciteit voor de evaluatie van onzekere, gevaarlijke en tegenstrijdige informatie.”

-Winston Churchill-

Vrouw zit aan tafel te werken

Invloedrijke factoren

Er zijn ook factoren die de manier waarop het anker van invloed op ons is, zowel in vorm als intensiteit:

  • Stemming. Het anker kan onze stemming gunstig of negatief beïnvloeden wanneer we die informatie ontvangen. Depressieve mensen hebben bijvoorbeeld de neiging om nauwkeuriger te zijn als ze zich aanpassen aan informatie. Andere studies beweren echter dat ze de neiging hebben om passiever te zijn.
  • Ervaring. Een persoon die over veel kennis en opleiding beschikt, is minder gevoelig voor dit fenomeen. Niemand is echter volledig vrij van het effect ervan.
  • Persoonlijkheid. Volgens onderzoeksstudies heeft dit effect minder invloed op extraverte mensen dan op introverte mensen.
  • Cognitieve vaardigheid. Hoe hoger ons cognitief vermogen, hoe minder het effect op ons zal zijn. Zoals we echter al zeiden, niemand is vrij van het effect.

Als je informatie kan controleren, kun je mensen controleren.

Tom Clancy

Hopelijk heb je in dit artikel wat meer geleerd over ankerheuristiek. Denk je dat het veel invloed op je heeft? We weten dat niemand er vrij van is, maar het kan iedereen op een andere manier beïnvloeden.

Als we ons echter eenmaal bewust zijn van het fenomeen en de kennis die in onze handen ligt, wordt het een beetje makkelijker om te zien hoeveel het ons en onze beslissingen kan beïnvloeden. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.