Een sociale fobie: wanneer angst en beklemming je relaties beheersen
Angst is een heel sterke en soms noodzakelijke kracht. Het is de emotie die jou zegt wanneer er zich iets vijandigs in je omgeving bevindt. Zo kan je dan reageren. Een zebra die niet bang is van een roofdier die hem achtervolgt, is een zebra met weinig kans op overleven. Maar angst en beklemming kunnen zich bij mensen tot een sociale fobie ontwikkelen.
Want er zijn momenten waarop angst een obstakel wordt. Dit gebeurt omdat de mechanismen die het op gang brengt, kapot zijn. Angst is er één van. Je krijgt een intens gevoel van beklemming en bezorgdheid. Die wordt uitgelokt door prikkels die eigenlijk geen bedreiging zijn. Fobieën zijn goede voorbeelden hiervan.
Spinnen, slangen, kleine ruimtes, hoogten… Er bestaan oneindig veel prikkels waarop mensen met een irrationele angst reageren. Zelfs relaties met andere mensen kunnen bij sommige personen deze vorm van angst uitlokken. We noemen dit sociale fobie. In dit artikel willen we deze angst en beklemming die relaties beïnvloeden, met je bespreken.
“ Datgene waar ik het meest bang voor ben, is angst.”
-Michael de Montaigne-
Wat is sociale fobie?
Sociale fobie of sociale angst is wanneer mensen intense symptomen van angst ervaren wanneer ze in sociale situaties terechtkomen. Ze hebben een irrationele angst dat ze zullen beoordeeld, vernederd of belachelijk gemaakt zullen worden.
Een persoon met een sociale fobie kan niet met anderen omgaan. Ze hebben het ook moeilijk om in groep activiteiten uit voeren. Dit kan op het werk, op een feestje of tijdens het sporten zijn. Actie ondernemen tegenover andere mensen is voor hen een lijdensweg. Dit kan zelfs te maken hebben met iets eenvoudigs als via de telefoon met iemand praten, de rekening vragen, of eten.
Een persoon met sociale fobie heeft een intense angst om met andere mensen om te gaan.
Veel mensen denken dat het een vorm van verlegenheid is. Maar de waarheid is dat een sociale fobie een fenomeen op zich is. Een verlegen persoon voelt zich beschaamd en soms zelfs bang. Maar dit is in erg lichte mate.
Voor de meeste mensen is een zekere mate van verlegenheid eigenlijk normaal. Maar bij iemand die aan sociale fobie lijdt, zijn de symptomen van angst en beklemming veel intenser en verlammender.
Wat zijn de symptomen van sociale fobie?
Iemand met sociale fobie ervaart ook een aantal lichamelijke symptomen. Daartoe behoren blozen, buitensporig zweten, duizeligheid en trillen. Het kan zelfs tot misselijkheid, maag- en darmproblemen, tachycardie en angstaanvallen leiden.
Deze symptomen treden ook niet alleen op het moment van sociale wisselwerking op. Eén van de kenmerken van deze stoornis is overdreven anticiperen op wat er kan gebeuren. Het zorgt ervoor dat deze mensen al weken vóór de gebeurtenis waarmee ze geconfronteerd worden, in een staat van angst leven.
Net als bij andere fobieën is het probleem dat de angst deze mensen vaak situaties laat vermijden die hen een angstgevoel geven. Op die manier komen ze vast te zitten in een vicieuze cirkel. Het voornaamste doel is dan de omgang met anderen vermijden.
Sociale fobie maakt het leven van iedereen die eraan lijdt, veel erger. Want het is moeilijker om op zoek te gaan naar een baan, vrienden, een partner en andere ervaringen. Ze vermijden dus een situatie die hun angst kan uitlokken. Maar zo bekrachtigen ze hun angst en maken het sterker. De enige manier om angst te overwinnen, is de confrontatie aangaan.
Kan je uit de vicieuze cirkel van angst en beklemming bij een sociale fobie komen?
Het is mogelijk om een sociale fobie te overwinnen. Maar hier geldt hetzelfde als bij andere angstproblemen. De weg is lang en vereist toewijding en kracht. De eerste stap is het probleem erkennen en aanvaarden. Maar in de meeste gevallen is het essentieel dat je professionele hulp zoekt om deze stoornis te boven te komen.
We geven je hier enkele sleutelaspecten. Ze kunnen je helpen om sociale fobie te confronteren en onder controle te houden.
Je bewust zijn van het probleem
Weten wat er aan de hand is, is de eerste stap. Pas dan kan je eraan beginnen werken. Het is ook belangrijk dat je weet dat jij niet het probleem bent. Je hebt alleen maar een probleem. We hebben allemaal mindere momenten en momenten van overwinning.
Allemaal hebben we onze sterke en zwakke punten. We hebben allemaal het recht om zenuwachtig te zijn en fouten te maken. Wat belangrijk is, is dat we ons op de weg naar herstel bevinden.
Je moet ook aan je zelfvertrouwen en zelfaanvaarding werken. Want dit is ook een fundamentele factor om een sociale fobie te overwinnen. De reden is dat het jou met je wezen verbindt. Zo kan je jezelf beter leren kennen. En op die manier zal het gemakkelijker zijn om te aanvaarden wat er met jou gebeurt.
De angst en beklemming stukje bij beetje confronteren
Nog een andere essentiële stap is actie ondernemen. Om een fobie te overwinnen is het belangrijk dat je de confrontatie aangaat met om het even wat jou bang maakt. Maar je moet dit geleidelijk doen. Je kan in veiligere omgevingen beginnen te oefenen zoals op familiebijeenkomsten, bij een vriend of in kleine groepen.
Een andere manier om te blijven doorgaan is nagaan wat jouw persoonlijke uitdagingen zijn. Ben je bang om in het openbaar te eten, probeer dan je lunch in te pakken. Doe dit tot je uiteindelijk in staat bent om in het park te gaan zitten en te eten.
Als je bang bent om actief aan een les deel te nemen, schrijf je dan in voor een activiteit waarvan je weet dat er minder mensen zullen zijn. Probeer daar dan een beetje met anderen om te gaan. Als je angst hebt om de confrontatie aan te gaan met de meningen van andere mensen, dan kan je beginnen om eens iets met een vriendelijk familielid te bespreken.
De sleutel is dat je stukje bij beetje begint. Daarna ga je verder naar de situaties die je de meeste angst en beklemming bezorgen. Houd je vooruitgang in de gaten. Want dat is echt goed voor de motivatie.
Leer hoe je angst en beklemming kan verwerken
Het kan een grote hulp zijn als je jouw eigen manier vindt om de angst te verwerken. Je kan bijvoorbeeld trainen, mediteren of ontspanningstechnieken leren… Hoe minder angst je voelt, hoe gemakkelijker het zal zijn om tijdens de moeilijkste momenten met je angst om te gaan.
“Ik mag niet bang zijn. Angst doodt de geest. Angst is de kleine dood die totale vernietiging met zich mee brengt. Ik wil mijn angst confronteren. Ik zal toelaten dat het over mij en door mij heen gaat. En wanneer het voorbijgegaan is, dan zal ik mijn innerlijke oog richten om zijn weg te zien. Waar de angst voorbijgekomen is, zal er niets zijn. Alleen ik zal overblijven.”
-Frank Herbert-
Zoek professionele hulp
Misschien heb je het gevoel dat je op je eentje niet vooruit komt. Je hebt misschien wat ondersteuning van buitenaf nodig. Aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.
Het is bewezen dat ook sommige therapieën kunnen helpen om een sociale fobie te overwinnen. Dat is het geval bij cognitieve gedragstherapie, samen met het ontwikkelen van sociale vaardigheden en hulpmiddelen om angst te beheersen.
Zoals je ziet, is een sociale fobie een probleem dat jou beperkt en je relaties verzwakt. Je kan het echter stap voor stap overwinnen als je een inspanning levert. Maar wat vooral van belang is, is dat je je moed verzamelt en jezelf een kans geeft!