Als narcisten denken dat ze meer weten dan experts

In deze huidige moeilijke tijden is het laatste dat we nodig hebben narcisten die alle informatie en feiten in twijfel trekken door hun intellectuele en morele superioriteit op te leggen. Wat ons op dit moment het meest zal helpen, is eenheid en harmonie, niet egoïsme.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Er is iets dat nooit verandert: narcisten denken dat ze meer weten dan experts. We zien dit fenomeen tegenwoordig veel meer, omdat zoveel van hen plotseling experts lijken te zijn in bijna elke wetenschap die je maar kunt bedenken: geneeskunde, verpleegkunde, virologie, politiek, economie en geostrategie.

Narcisten zijn mensen met wie je niet kunt debatteren, zonder dat ze proberen aan te tonen dat ze superieur zijn aan jou en verkondigen alle hypothesen die ze met je delen alsof het het evangelie is. Theorieën die natuurlijk helemaal waterdicht zijn.

Alfred Adler de grondlegger van de individuele psychologie, bestudeerde dit persoonlijkheidstype heel zorgvuldig. Dr. Heinz Ludwig Ansbacher, een beroemde Oostenrijkse psychotherapeut, deed onderzoek (link in het Engels) waarin hij waarschuwde dat narcisten de meest negatieve kant van de samenleving vertegenwoordigden.

In plaats van de vooruitgang van de mensheid te bevorderen, belemmeren ze die met hun duidelijke egocentrisme. Als we kijken naar de huidige situatie waarin we leven, kunnen we zien hoe ongeïnformeerde figuren blijven volhouden dat ze de waarheid kennen.  Maar in plaats van constructieve voorstellen te doen, besteden ze alleen hun tijd aan kritiek.

Wanneer ze met bewijs worden geconfronteerd, zijn ze er snel bij om het te verdraaien, waardoor ze argumenten, wantrouwen en zelfs angst voeden. In moeilijke tijden hebben we vooral mensen nodig die allianties en overeenstemming kunnen bereiken, zodat ideeën en wederzijdse hulp op gang blijven komen.

Als narcisten denken dat ze meer weten dan experts: waarom gedragen ze zich zo?

Wanneer narcisten denken dat ze meer weten dan experts, zijn er alleen maar meningsverschillen. Als de ego’s van mensen elk gesprek, elke situatie en elke dagelijkse interactie domineren, is uitputting het enige dat we zullen ervaren.

We zien dit meer dan ooit in de huidige situatie. Op sociale netwerken stellen sommige mensen voortdurend vragen bij alles wat ze horen, zelfs als de bronnen breed onderzocht en betrouwbaar zijn.

Natuurlijk is er geen twijfel over mogelijk dat we een kritische geest moeten hebben en niet alles moeten geloven wat we horen. Er komt echter een moment dat het licht bijna in de mist verdwijnt.

Degenen die denken dat ze alles weten, weerleggen deze informatie zonder zelf nuttige en constructieve suggesties te doen. Afbreken en kritiek geven alleen omwille van het doen heeft helemaal geen nut in deze moeilijke tijden. Het enige wat het doet is onzekerheid en onrust te vergroten.

Laten we ook niet degenen vergeten die met narcisten moeten leven en dag in dag uit hun mening moeten horen. Het is ook belangrijk om te onthouden dat deze eigenschap deel uitmaakt van een spectrum. Er zullen dus mensen zijn die alleen mindere vormen van narcisme vertonen en degenen die een duidelijke narcistische persoonlijkheidsstoornis vertonen.

Samenleven met iemand in de laatste categorie is buitengewoon moeilijk en emotioneel uitputtend. Dit wordt nog verergerd door de huidige situatie van quarantaine en de wereldwijde coronacrisis, die elk psychologisch probleem of karaktertrek zal verergeren.

Wanneer het superioriteitscomplex het minderwaardigheidscomplex ontmoet

Als narcisten denken dat ze meer weten dan experts, is wat ze laten zien eigenlijk hun eigen behoefte om intellectueel superieur aan hen te lijken. In hun poging om op welk wetenschappelijk gebied dan ook vindingrijker, intelligenter en verstandiger over te komen, willen ze vooral anderen onderwerpen.

Ze willen ons laten geloven dat de wereld in twee delen is verdeeld. Aan de ene kant zijn er mensen die niets weten, terwijl anderen alles lijken te weten.

Waarom handelen ze zo? Alfred Adler, die de studies van Sigmund Freud over de narcistische persoonlijkheid voortzette, wees destijds op iets belangrijks. De narcist, achter zijn superioriteitscomplex, heeft eigenlijk een duidelijk minderwaardigheidscomplex.

Het is heel interessant om op te merken dat deze mensen eigenlijk een heel laag zelfbeeld hebben. Dit lage zelfconcept drijft hen in feite naar gedrag waarin ze zich beschermd voelen. Om hun lage eigenwaarde te verbergen, gebruiken ze overdrijving, grootsheid en kritiek om zichzelf boven alle anderen te positioneren.

Er is iets heel belangrijks dat we niet mogen vergeten. Het superioriteitscomplex is het ergste type afweermechanisme. Waarom? Omdat het simpelweg altijd schadelijk is.

De kracht van intellectuele nederigheid

Narcisten denken dat ze meer weten dan experts. Dit is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven. Verre van het helpen en een licht te laten schijnen in moeilijke tijden, maken ze de kloof groter en de sfeer koeler. Elk bedrijf of elke organisatie met een narcistische leider weet dit heel goed – ze zijn niet meer geliefd dan nuttig.

In de jaren ’80 en ’90 waren er veel zeer leidinggevende, individualistische en zelfs agressieve bazen die hun bedrijven met verticale benaderingen bestuurden. Nu is het panorama echter veranderd.

In de moeilijkste situaties zijn de winnaars degenen die weten hoe ze een team moeten vormen. Zij zijn degenen die ideeën aandragen en de mening van anderen niet neerhalen.

In deze moeilijke tijden wereldwijd moeten mensen zich verenigd voelen. Als er echter stemmen zijn die onenigheid voeden door hun kritiek, dan zal dit alleen maar ongemak veroorzaken.

We moeten hier duidelijk over zijn: de winnaars zijn degenen die de juiste intellectuele nederigheid bezitten, en degenen die kunnen luisteren, andere perspectieven waarderen en voorstellen doen. We hebben briljante en nederige persoonlijkheden nodig die op hun beurt de gave hebben van emotionele intelligentie.

De samenleving van vandaag de dag heeft geen ruimte voor narcisten. Ja, we weten dat we verplicht zijn om met ze te leven. Laten we echter alles doen wat we kunnen om te voorkomen dat we hen sterker maken. Het is tijd om te stoppen met het voeren van onenigheid en om ons te verenigen.