Alles over het middelste kind-syndroom

Hoewel vaak wordt gezegd dat het middelste kind-syndroom niet veel meer is dan een mythe, identificeren veel mensen zich met de effecten ervan die verband houden met de geboortevolgorde. In het volgende artikel leggen we meer uit over dit onderwerp.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 13 juli, 2023

Voor sommige mensen is het middelste kind-syndroom niet veel meer dan een mythe. Voor anderen is het een duidelijke realiteit. De waarheid is dat opgroeien in een gezin in de middenpositie niet altijd gemakkelijk is. Vaak symboliseert de oudere broer of zus de figuur op wie alle positieve bekrachtigingen worden gelegd, terwijl de kleine wordt vertroeteld en vertroeteld.

Het was de psychotherapeut Alfred Adler die het syndroom van het middelste kind introduceerde en benadrukte hoe deze broers en zussen hun positie in de familie-eenheid op een complexere manier ervaren.

Volgens Adler voelen ze zich meestal wat verwaarloosd en alleen en ontwikkelen ze een bepaalde persoonlijkheid. Maar wat is waar en wat is niet waar in dit perspectief? Ontdek het hier.

Het middelste kind-syndroom

Het middelste kind-syndroom verwijst naar de ervaring van verwaarlozing die sommige kinderen voelen vanwege hun geboortevolgorde. Blijkbaar kijken sommigen van hen geërgerd toe hoe hun oudere en jongere broers alle steun en zorg krijgen.

Sinds Alfred Adler dit concept voor het eerst introduceerde in zijn boek Problems of Neurosis (1964), heeft het onderwerp enorm veel belangstelling getrokken. Toch is het geen psychologische aandoening of stoornis die geregistreerd staat in de DSM-V. Sterker nog, hoewel de wetenschap dit onderwerp al jaren onderzoekt, is er niet altijd sterke steun voor de theorie.

Een voorbeeld is een recent onderzoek (Engelse link), gepubliceerd in Heliyon, waarin werd geconcludeerd dat de volgorde van geboorte geen invloed heeft op de manier waarop een kind zich verhoudt tot de dynamiek van het gezin.

Maar buiten de wetenschappelijke literatuur, in de alledaagse werkelijkheid, identificeren sommige mensen zich wel met dit perspectief. Laten we eens kijken naar de factoren en bewijzen in dit verband.

Middelste kinderen tonen een zekere afstand tot hun ouders

Een van de eerste onderzoeken (Engelse link) naar het middelste-kindsyndroom  verscheen in 1998 in het Official Journal of the Human Behavior and Evolution Society.

Deze studie benadrukte dat het zijn van een middelste broer of zus de ouderlijke band kon beïnvloeden. Bovendien werd aangetoond dat sommige kinderen bij het zoeken naar steun de voorkeur geven aan hun eigen broers en zussen boven hun ouders.

Ook werd aangetoond dat de affectieve nabijheid die ze voelden ten opzichte van hun moeders gemiddeld niet van hetzelfde niveau was als die van hun oudere en jongere broers en zussen; die van de laatste was significanter. Dit kan worden samengevat door het feit dat geboortevolgorde van invloed is op gehechtheid en interactie met ouders.

Er moet echter worden opgemerkt dat dit onderzoek niet opnieuw is uitgevoerd en dat er geen bijgewerkte gegevens beschikbaar zijn.

Het middelste kind syndroom schetst een andere persoonlijkheid

Klinische psychologie geeft grote relevantie aan opvoedingsdynamiek en het concept van gehechtheid. Het middelste-kindsyndroom suggereert dat deze figuren niet zoveel emotionele aandacht krijgen als de andere broers en zussen. En als de psychoaffectieve ervaringen onregelmatig zijn, is het mogelijk dat dit het gedrag en de persoonlijkheid van het kind beïnvloedt.

De kenmerken en eigenschappen die het individu definiëren dat opgroeit in een context met deze dynamiek zijn de volgende:

• Competitieve en opstandige persoonlijkheid. Het middelste kind groeit op en moet concurreren met broers en zussen om de aandacht van de ouders. Dit schetst soms een opstandiger en vaardiger karakter in termen van competitief gedrag.
• Goede sociale vaardigheden. Vaak vergemakkelijkt de poging van het middelste kind om volwassenen te benaderen voor aandacht de vroege ontwikkeling van assertiviteit, goede communicatie en onderhandelingsvaardigheden.
• Het gewicht van jaloezie en stress. Het middelste kind syndroom verdedigt het idee dat het over het algemeen de oudere en jongere broers en zussen zijn die de favorieten van de ouders worden, wat ervaringen van jaloezie en emotioneel lijden bij het middelste kind aanmoedigt.
• Ze hebben de neiging om risico’s te nemen. Het feit dat de ouders meer aandacht besteden aan de andere broers en zussen betekent dat het middelste kind vrijer is om risicovol gedrag te vertonen. Dit gebrek aan toezicht versterkt in hen een meer onderzoekende en risicovolle geest.
• Onafhankelijk en besluitvaardig. De journaliste Katrin Schumann suggereert in haar boek De geheime kracht van kinderen in het midden (2011) dat opgroeien in een scenario waarin je in het midden staat en dus minder versterking krijgt, een voordeel kan zijn. Ze beweert zelfs dat kinderen in het midden onafhankelijker, besluitvaardiger en creatiever kunnen worden.
• Perceptie van verlatenheid en eenzaamheid. Opgroeien met de ervaring dat de andere broers en zussen bijna alle aandacht van hun ouders opeisen, laat littekens achter. Een studie (Engelse link) gepubliceerd in het Indian Journal of Psychological Medicine stelt bijvoorbeeld dat oudere broers en zussen de neiging hebben om perfectionistische trekjes te vertonen door de druk van de ouders.

Gevoeligheid voor afwijzing op volwassen leeftijd en onveilige relaties

Soms ontwikkelt het middelste kind zich in een complexe omgeving, zonder ouderlijke erkenning en steun. Zo groeien ze op terwijl ze zien dat hun andere broers en zussen meer affectie, veiligheid en aandacht krijgen. Dit heeft een impact op hen als volwassene.

Een onderzoek (Engelse link) gepubliceerd in het Inte rnational Online Journal of Educational Sciences stelt dat een ongelijke opvoeding waarin het kind zich niet volledig geliefd voelt, gevolgen heeft

Het meest duidelijke kenmerk is de constante angst om afgewezen te worden. Als volwassenen zijn deze individuen bang om dezelfde affectieve ervaringen te ervaren als in hun kindertijd. Ongetwijfeld schaadt deze angst hun interpersoonlijke relaties.

We kunnen deze laatste realiteit koppelen aan gehechtheidstheorieën uit de klinische psychologie. De Universiteit van Minnesota (VS) benadrukt(Engelse link) bijvoorbeeld hoe een kwetsbaardere opvoeding zonder veilige emotionele banden het risico vergroot dat romantische relaties op volwassen leeftijd worden benaderd vanuit een angstige of onzekere gehechtheidsstijl.

Hoe je het middelste kind-syndroom kunt voorkomen

Als je je nog steeds afvraagt of het middelste kind syndroom echt bestaat, kunnen we bevestigen dat er geen sluitende gegevens zijn. De American Psychological Association (APA) Dictionary beschrijft het zelfs als een hypothetische aandoening (Engelse link).

Ondanks dit feit leiden discriminerende opvoeding en onderwijs in termen van zorg en genegenheid soms tot het ontstaan van bepaalde effecten zoals die we hebben beschreven. Er is ook vastgesteld dat de geboortevolgorde dimensies zoals intelligentie medieert.

Het tijdschrift PNAS publiceerde een artikel (Engelse link) waarin werd gespecificeerd dat oudere broers en zussen hogere scores hebben op het gebied van intelligentie. Dit zou in verband kunnen worden gebracht met een groter aantal versterkingen en aandacht van hun ouders.

Als we willen dat onze kinderen gelukkig opgroeien, met hetzelfde potentieel en de beste kansen, is het belangrijk om geen van hen te verwaarlozen en ze allemaal evenveel aandacht te geven. Hier zijn een paar basisstrategieën.

Aandacht en gelijke emotionele versterking

Ouders met grote gezinnen zijn zich niet altijd bewust van deze kleine ongelijkheden op het gebied van kinderopvang. Het is waar dat kleintjes meer zorg vragen en dat er grote verwachtingen worden gekoesterd in eerstgeboren kinderen. Het is echter belangrijk om voorzichtig te zijn, omdat middelste kinderen zich het meest verwaarloosd voelen. Daarom moeten we als ouders:

• Bij al onze kinderen dezelfde hoop koesteren.
• Ze allemaal dezelfde leermogelijkheden bieden.
• Ze allemaal evenveel steun en emotionele bevestiging geven.
• Interesse tonen in hoe elk van hen is en wat hun dromen zijn.
• Begrijp dat elk kind uniek is en dat elke broer of zus specifieke behoeften heeft.

Vermijd vergelijkingen

Probeer broers en zussen niet met elkaar te vergelijken. In feite heeft deze praktijk de neiging om littekens achter te laten en het onderwerp te zijn van latere wrok. Als een van je kinderen een voorsprong heeft op een bepaald gebied, kleineer de anderen dan niet omdat ze niet hetzelfde kunnen. Elke broer of zus heeft zijn eigen deugden.

Besteed kwaliteitstijd met iedereen evenveel

Wat er in de kindertijd gebeurt, vormt de volwassene van morgen. Tijd doorbrengen met kinderen fungeert dus als een fundament dat in hun emotionele geheugen gegrift blijft. Probeer dus quality time door te brengen met je kinderen, samen en ook apart.

Houd rekening met het middelste kind syndroom

Het maakt niet uit dat sommige mensen niet geloven dat dit syndroom bestaat. Het is duidelijk dat middelste broers en zussen soms worden gezien als onzichtbare kinderen op de affectieve radar van hun ouders. Houd hier dagelijks rekening mee en probeer die perceptie te vervagen. Vernietig het en je voorkomt dat je kind zo’n gevoel ontwikkelt.

Liefde helpt het middelste kind-syndroom niet te ontkiemen

Aandacht, aanwezigheid en emotionele versterking deactiveren het middelste-kind-syndroom. Hoewel niemand kan ontkennen dat de reis van opvoeding en onderwijs een uitdaging is, laten we niet vergeten dat naast voedsel, kleding en cadeaus, wat kinderen het meest nodig hebben liefde is.

Sterker nog, van ze houden is de best mogelijke voedingsstof. Het zal ervoor zorgen dat het middelste kind-syndroom niet eens ontkiemt, laat staan zich voortzet in de toekomst.