Zeven technieken afgeleid van psychodrama

Technieken afgeleid van psychodrama bevorderen catharsis (emotionele ontlading), het begrip van verborgen processen en de uitvoering van nieuw gedrag. Dit artikel bevat enkele van deze technieken en legt uit waarom ze zo waardevol zijn voor de emotionele ontwikkeling.
Zeven technieken afgeleid van psychodrama

Laatste update: 21 oktober, 2021

Psychodrama is een therapeutisch afgeleide techniek, een reeks technieken die zich richten op de enscenering/dramatisering van de werkelijkheid vanuit een bepaald standpunt.

Het probeert de uitdrukking van onuitgesproken, onderdrukte of slecht begrepen gevoelens aan te moedigen om catharsis en gedragsverandering te bevorderen. Hiervoor worden verschillende technieken gebruikt.

De elementen om aan te werken kunnen gaan over herinneringen en huidige en toekomstige gebeurtenissen. Het is dus nuttig voor alle soorten stoornissen, variërend van depressie, die in het anxiogene spectrum (zoals TAG en OCS), eetstoornissen en emotionele managementproblemen.

“Het lichaam onthoudt wat de geest vergeet.”

-Jacob Levy Moreno-

Iemand die tegen een stoel praat

Wat is het doel van de technieken die zijn afgeleid van psychodrama?

Psychodrama heeft verschillende doelen, waaronder:

  • Om een echt en dieper begrip van een bepaalde situatie te krijgen. Je kunt het toepassen op situaties die je lang geleden hebt meegemaakt. Degenen wiens wonden niet zijn genezen en ook met schrijnende situaties die angst in de toekomst veroorzaken. De technieken die zijn afgeleid van psychodrama kunnen je helpen om in contact te komen met die emoties die je hebt ervaren. Ook met eventuele gevoelens die daaruit voortkomen. Het betekent in contact komen met hen en met ideeën en gedachten die normaal gesproken geen plaats hebben in je routine.
  • Inzicht in standpunten die anders zijn dan de jouwe. Veel technieken die zijn afgeleid van psychodrama stellen je in staat om de positie van de ander te zien met betrekking tot een conflict – verleden of toekomst. Dit komt omdat het overwegen van andere perspectieven en deelname aan andere verhandelingen je kan helpen empathie te ontwikkelen en de motivatie van bepaalde acties te begrijpen.
  • Vaardigheidstraining. Met sommige van deze technieken kun je rollen aannemen waarvan je misschien niet weet hoe je ermee om moet gaan. Ze kunnen dienen als training om andere houdingen, gedragingen en zelfs persoonlijkheidsaspecten te ervaren.

Psychodramatische regels

Het doel van de technieken die zijn afgeleid van psychodrama is dat het onderwerp, of hoofdpersonage, zoals ze in dit veld gewoonlijk worden genoemd, hun conflicten niet verbaal beschrijft. Het is anders dan de gebruikelijke manier waarop mensen hun problemen delen, beheren en erover nadenken. Het doel is om authentieker en diepgaander te zijn.

Psychodrama vereist meestal zowel een groep performers als een publiek, dat in de voorstelling als affectieve klankbord fungeert. Elke voorstelling kan echter met minder mensen plaatsvinden. Monologen zijn ook een middel, in feite.

In een voorstelling met meer mensen kan de vertegenwoordiging van een partner bijvoorbeeld helpen om de manier waarop andere mensen handelen te begrijpen. Het hoofdpersonage handelt dus volgens hun emoties en criteria, volgens hun subjectieve realiteit.

Psychodrama is ook geschikt voor veel soorten mensen, inclusief verlegen of teruggetrokken individuen. De voorsprong kan gereserveerd en onnatuurlijk zijn. Daarom is het goed zolang niemand ze ergens toe dwingt.

Verandering in psychodrama

Wat echt interessant is aan de technieken die zijn afgeleid van psychodrama, is dat je inzicht, bewustzijn en begrip kunt krijgen door de dramatisering zelf.

Noch de aanwezigheid van een therapeut, noch de verbalisaties die ze uitwerken zijn nodig. Zo kan men vanuit die prestatie spontaan toegang krijgen tot dit inzicht en heeft men helemaal geen extern advies nodig.

Technieken afgeleid van psychodrama

De interne dialoog expliciet maken

De monoloogtechniek is voor het personage om uit te drukken wat ze denken en voelen voordat ze een bepaalde situatie onder ogen zien. Deze situatie kan hen in het heden van streek maken door de toekomst onzeker te maken of omdat het hen in het verleden van streek heeft gemaakt.

Het kan handig zijn als ze een telefoontje krijgen van hun leidinggevende of als ze bang zijn om in de steek gelaten te worden tijdens een ruzie.

Daarnaast is de techniek Terzijde nuttig om in contact te komen met wat men denkt en voelt voor een bepaalde gebeurtenis die zich gewoonlijk niet manifesteert.

Men probeert hardop uit te drukken wat men uit angst of verlegenheid zwijgt door deze techniek te gebruiken tijdens een dialoog, confrontatie of discussie. Het is als een haakje waarmee een persoon in contact kan komen met zijn realiteit.

Rollen omdraaien

Deze techniek bestaat uit het weergeven van een concrete situatie waarin je bent ondergedompeld. Dit kan een gesprek zijn met een vriend of een werkvergadering.

Het gaat erom dat het hoofdpersonage de rol speelt van de ander, van de persoon met wie ze ruzie hebben gemaakt of die hen kwaad heeft gedaan. De hoofdpersoon moet de situatie vanuit het andere perspectief begrijpen, en dus in staat zijn om andere soorten emoties op te wekken om te begrijpen wat de ander ertoe bracht te handelen zoals hij deed.

Technieken afgeleid van psychodrama – het hoofdpersonage en het hulpego

Sommige van deze technieken vereisen de aanwezigheid van een hulpego. Dit ego wil binnen de interacties ruimte maken voor die vergeten aspecten. Dit komt omdat ze vaak waardevolle informatie bevatten.

Het hulpego staat achter het hoofdpersonage in de verdubbelingstechniek en verwoordt zaken die niet door de hoofdpersoon zijn uitgedrukt, als een verlengstuk van het discours. Dat doen ze terwijl de laatste spreekt.

Niet-expliciete problemen zijn meestal bedreigend van aard, of ze nu pijnlijk of halfbewust zijn. Het ego geeft vervreemde delen van zichzelf terug aan het hoofdpersonage. Het brengt ze naar meer geheime niveaus door kwesties te manifesteren die zij relevant acht.

Twee losse stoelen.

Er is ook een hulpego in de spiegeltechniek, maar die spreken hier niet. Ze staan vooral voor de hoofdpersoon en imiteren hun non-verbale gedrag terwijl ze een situatie dramatiseren. Het omvat gebaren, posities, tics en gezichtsuitdrukkingen.

De elementen die men gewoonlijk als relevant beschouwt, zijn de verbale die een persoon uitdrukt. Non-verbaal gedrag heeft echter ook betekenis en kan veel informatiever zijn dan de boodschap zelf.

De realiteit veranderen

Van psychodrama afgeleide technieken, zoals een extra realiteit, stellen het hoofdpersonage in staat om een andere ervaring te hebben van iets dat is gebeurd. Deze realiteit probeert de gebeurtenissen ongedaan te maken zoals ze zich hebben voorgedaan. Dit is zodat de hoofdpersoon ze anders kan ervaren.

Het ervaren van situaties die zich al hebben voorgedaan op de manier waarop je ze zou willen hebben geleefd, kan helpen om de pijn van bepaalde situaties te begrijpen. Bovendien kan het hen helpen een andere symbolische realiteit te hebben die die pijn kan verdiepen, terwijl deze kan genezen.

Een situatie waarin de persoon bang is om te leven zoals hij is, wordt gesteld in de techniek van de vervangende rol. Dit is vergelijkbaar met rolomkering. Het kan bijvoorbeeld een jeugdherinnering zijn, een sessie met hun projectmanagers of het verlies van een partner.

Laatste opmerkingen over technieken afgeleid van psychodrama

De bedoeling van deze oefening is niet dat een persoon zichzelf in iemands plaats gaat verplaatsen, maar om zichzelf in een andere plaats te plaatsen. Het gaat erom dat het hoofdpersonage een bepaalde situatie ziet zonder de emotionele lading die voortvloeit uit hun rol buiten het podium.

Het gaat over het beleven van een jeugdherinnering als iemand anders: een broer, neef of buurman. Het doel is om een verlies van een partner te dramatiseren als toeschouwer, een vriend die alles ziet. Het kan hen helpen zich emotioneel los te maken van de situatie en deze anders en rustiger te zien om te denken, te begrijpen en te integreren.

Dramatisering is daarom een goede hulpbron om catharsis en gedragsverandering te bereiken door het begrijpen van de eigen gevoelens.

Het kan niet alleen nuttig zijn om vooruitgang te boeken in de verbetering van psychische stoornissen, maar ook uiterst nuttig voor diegenen die zichzelf willen herontdekken, emotioneel willen ontladen en contact willen maken met hun gevoelens, sensaties en gedachten die ze ooit in de schaduw hielden.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Mercader, C. (2013). Teoría y técnica del psicodrama. Apuntes de Psicología, 31(3), 321-325.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.