We mogen Chaplins toespraak in "The Great Dictator" niet vergeten
The Great Dictator van Charles Chaplin is een film die iedereen in zijn leven minstens één keer per jaar zou moeten zien. De toespraak van de kleine Joodse kapper, die in The great dictator op een gegeven moment Hynkel (Hitler) moet imiteren, is niet alleen een van de meest memorabele momenten in de cinema.
De woorden, ideeën en boodschappen die in dat slot besloten liggen, moeten onthouden worden voor het doel waarvoor ze gemaakt zijn. Als tegengif tegen intolerantie en geweld.
Superheldenfilms met capes, buitengewone krachten die de wereld redden en ons laten lachen met makkelijke grappen zijn prima. Ze vermaken ons en helpen ons om nergens aan te denken als we uitgeput zijn van het rondjes draaien.
Maar het is ook nodig om van tijd tot tijd die titels te redden die de filmgeschiedenis ons in het verleden heeft gegeven. Het afstoffen van de klassiekers kan geen kwaad, het werkt eerder als een prachtige helende oefening.
Bovendien kunnen we zo buitengewone feiten ontdekken. Er zijn producties die de tand des tijds doorstaan en ons boodschappen meegeven die vandaag de dag nog steeds relevant zijn.
“Maar… ik wil geen keizer zijn. Dat is niet mijn taak, maar om iedereen te helpen als dat mogelijk is. Blank of zwart. Jood of niet-Jood. We moeten elkaar helpen; zo zijn mensen. We willen elkaar gelukkig maken, niet ellendig. We willen niemand haten of verachten. Er is plaats voor iedereen in deze wereld en de goede aarde is rijk en kan alle wezens voeden. Het levenspad kan vrij en mooi zijn, maar we zijn het kwijtgeraakt.
Chaplins toespraak in The Great Dictator, een onuitwisbare erfenis
Er wordt gezegd dat Charles Chaplin gedwongen werd om een toespraak op te nemen aan het einde van zijn film nadat Hitler Frankrijk was binnengevallen. Het was 24 juni 1940 toen hij die vier minuten durende scène in zijn studio’s opnam.
Hij had een sterke behoefte om zich uit te spreken tegen het fascisme en om bovenal een emotionele band met de kijker te zoeken door een beroep te doen op enkele zeer sterke waarden. De wereld stortte in, maar velen wachtten vol verwachting op de laatste film van een van de grote talenten van de komische cinema. En de waarheid is dat het project voor Chaplin zelf een echte uitdaging was.
The Great Dictator was niet alleen een film die een van de meest bedreigende figuren van die tijd belachelijk maakte, aanviel en grotesk maakte. Dit was ook de eerste keer dat hij zichzelf in dialoog had beproefd.
Die stem, die hij verborgen hield en die hem succes bracht met Charlot, moest zich uiteindelijk manifesteren om een onuitwisbare boodschap achter te laten. Het is een boodschap die nooit voorbij zal gaan.
Lees ook dit artikel: 5 citaten van Charlie Chaplin om op je leven toe te passen
We moeten sluimerende gewetens wakker maken
Cinema heeft meer kracht dan we denken: het zendt sensaties en emoties uit die miljoenen mensen gemeen hebben. Het laat afdrukken achter, ideeën die we internaliseren en herinneringen die niet worden gewist.
Wat Chaplins toespraak in The Great Dictator heeft bereikt, is miljoenen mensen verenigen in hetzelfde sentiment, dat van betrokkenheid tegenover haat (Engelse link) en geweld. Opgemerkt moet worden dat niemand veel vertrouwen had in deze film.
Hollywood keurde de film niet goed toen ze het script in 1939 zagen. In die tijd was de Duitse markt nog steeds relevant voor de Verenigde Staten. Ze zagen het dan ook als een bedreiging. Het maakte niet uit dat de Joodse genocide al was begonnen. De halve wereld wendde zijn gezicht liever af van die realiteit.
Charles Chaplin aarzelde echter niet om zijn project te financieren en het einde dat hij had gepland te veranderen, gezien de gebeurtenissen van 1940. Deze wijziging op het laatste moment en de toespraak die hij haastig en met zijn hart in de vuist schreef, hadden hun resultaat.
In het heden hebben we ook de neiging om onze blik te richten op realiteiten die onze aandacht en betrokkenheid opeisen. Onrechtvaardigheden en zelfs grote dictators leven om ons heen voort met bijna dezelfde echo’s van verledens die we dachten te zijn vergeten. Laten we niet in slaap vallen en laten we de boodschap van deze film onthouden.
Hebzucht heeft de zielen van de mensen vergiftigd, het heeft een barricade van haat in de wereld gebouwd, het heeft ons als een ganzenpas naar ellende en bloedvergieten geleid. We hebben snelheid ontwikkeld, maar we hebben onszelf opgesloten. De machine die overvloed geeft, heeft ons in ellende achtergelaten. Onze kennis heeft ons cynisch gemaakt. Onze intelligentie, hard en droog. We denken te veel en voelen te weinig.
Meer dan machines hebben we menselijkheid nodig
Chaplins toespraak in The Great Dictator is nu meer dan tachtig jaar oud en past nog steeds. De verwijzing naar het feit dat de samenleving meer menselijkheid nodig heeft en niet zozeer machines, nodigt ons uit tot een verplichte reflectie.
Technologie is sinds de 20e eeuw veel geavanceerder geworden en net als toen heeft het zijn positieve en zijn destructieve kanten.
Sociale netwerken bijvoorbeeld brengen ons dichter bij elkaar en stellen ons in staat om informatie te verspreiden, ze zijn een machtig wapen, maar soms ontmenselijken ze ons. Ze worden vaak gebruikt als kanaal voor het verspreiden van haat, het discrimineren en aanvallen van mensen die anders zijn.
Meer dan intelligentie,” zei de kapper in de film, “hebben we vriendelijkheid en zachtheid nodig. Chaplins toespraak zal nooit vervliegen, zijn woorden tegen dictators, fascisme en onmenselijkheid zullen altijd nodig zijn.
Wellicht vind je dit artikel ook interessant: Cinema Paradiso: de magie van de films
Laten we blijven vechten voor een betere wereld
Onze wereld heeft een lange weg afgelegd sinds die jaren waarin de grootmachten een wereldoorlog uitvochten. Maar de vooruitgang heeft hem niet beter gemaakt; niet genoeg om te beweren dat we als mensheid hebben gezegevierd.
We zijn niet ethischer geworden. Discriminatie (Engelse link) en onrechtvaardigheid zijn niet verdwenen en oorlogen klinken nog steeds aan onze horizon. Chaplins toespraak in The Great Dictator blijft tijdloos omdat we de problemen uit het verleden niet hebben opgelost. We hebben ze met ons meegedragen en er andere vormen aan gegeven.
We leven in een steeds meer gepolariseerd heden waarin irrationaliteit, extremisme en zelfs geweld geruisloos escaleren. Zelfs bijna zonder dat we het beseffen. Laten we wakker worden, laten we blijven vechten voor een betere wereld, laten we een beroep doen op onze menselijkheid, op hoop en laten we dat toegewijde tegengif zijn tegen de zinloosheid van haat.
Laten we vechten voor een nieuwe wereld, een fatsoenlijke wereld die mensen een kans geeft om te werken, die jongeren een toekomst geeft en ouderen zekerheid. Voor de belofte van deze dingen zijn de bruten aan de macht gekomen. Maar ze liegen! Ze houden zich niet aan die belofte, dat zullen ze nooit doen!
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Chaplin, Charles— (1964). Mi Autobiografía. Nueva York: Simon & Schuster
- Chaplin, Charles (1974). Mi vida en imágenes. Nueva York: Grosset & Dunlap
- Hayes, Kevin J. (2005). Charlie Chaplin: Entrevistas . Jackson: Prensa de la Universidad de Mississippi.
