Wat oprecht luisteren betekent voor onze relaties
Kun jij goed naar mensen luisteren? Of hoor je de woorden gewoon uit hun mond komen, terwijl de ware betekenis ervan je volledig ontgaat? Oprecht luisteren is essentieel voor goede interpersoonlijke communicatie.
We kunnen oprecht luisteren op allerlei manieren definiëren. Wat al deze definities echter met elkaar gemeen hebben is dat er twee hoofdingrediënten zijn die niet mogen ontbreken: begrip en zorgzaamheid. Deze twee kenmerken vormen de basis van oprecht luisteren.
Wanneer je oprecht luistert, dan doe je moeite om de boodschap van degene die praat werkelijk te begrijpen. Daarnaast laten we diegene weten dat we begrijpen wat hij probeert over te brengen. Het betekent dan ook dat we psychologisch beschikbaar zijn en aandachtig luisteren naar de boodschap van de spreker.
Het tegenovergestelde van oprecht luisteren is afgeleid luisteren. Dat is wanneer je fysiek wel aanwezig bent, maar je geest ergens anders is. Je bent in je hoofd bezig met van alles en nog wat, maar niet met wat de persoon die voor je zit met jou probeert te delen.
Dit komt over alsof je niet waardeert wat diegene probeert te zeggen en heeft een negatieve invloed op je vermogen om zijn boodschap te begrijpen. Oprecht luisteren helpt je daarentegen om je in de emoties van anderen in te leven en om ze te begrijpen.
Communicatieproblemen zijn vaak voor een groot deel te wijten aan het feit dat we niet weten hoe we moeten luisteren. We denken constant aan onze eigen mening. Ons belangrijkste doel is om de ander te laten weten wat ons standpunt is over wat hij zegt.
Wanneer dit het geval is, gaat de essentie van communicatie verloren. Velen van ons zijn er ten onrechte van overtuigd dat luisteren automatisch verloopt. Maar zo werkt het niet. Luisteren kost meer moeite dan praten.
“Als je verstandig wilt zijn, leer dan redelijke vragen te stellen, luister aandachtig, antwoord rustig en blijf stil als je niets te zeggen hebt.”
-Johann Kaspar Lavater-
Als je echt naar anderen wilt luisteren, lees dan tussen de regels door
We hechten veel belang aan verbale communicatie. Desondanks is 60% tot 80% van onze communicatie met anderen non-verbaal. Om communicatie effectief te laten zijn, moet er dus een samenhang zijn tussen spraak en non-verbale expressie. Er is een parallel als het gaat om oprecht luisteren: het is net zo belangrijk om te luisteren als om ervoor te zorgen dat de ander het gevoel heeft dat we naar hem luisteren.
Oprecht luisteren betekent luisteren en begrijpen vanuit het perspectief van de spreker. We hebben het over het vermogen om zijn gevoelens, ideeën en gedachten te begrijpen. Bovendien vergt het begrijpen van een andere persoon een zekere mate van empathie. Je moet in staat zijn om jezelf in de ander te verplaatsen.
Non-verbale taal heeft invloed op onze acties en reacties, zowel tegenover onszelf als tegenover anderen. Luisteren naar de boodschap achter de woorden betekent begrip en interpretatie van wat je ziet en hoort. Begrip betekent niet dat je het eens moet zijn met alles wat de andere persoon zegt. Maar het betekent wel dat je met belangstelling moet luisteren.
“Wanneer iemand naar ons luistert, brengt dit onbeperkt genot in de hersenen voort, vergelijkbaar met eten of geld.”
-Adelina Ruano-
Oprecht luisteren is de beste remedie tegen eenzaamheid
De meeste mensen praten liever dan dat ze luisteren. Wanneer we over onszelf praten, activeren we gebieden van de hersenen die gerelateerd zijn aan genot. Daarom is het logisch dat we liever luisteren naar onszelf dan naar andere mensen.
Dale Carnegie schreef een boek dat in de VS door meer mensen gelezen is dan de Bijbel. De titel was How to Win Friends and Influence People. Honderden miljoenen mensen maakten gebruik van zijn filosofie en methoden om hun relaties te verbeteren.
Carnegie concentreerde zich op het vertrouwen dat oprecht luisteren creëert. Dat vertrouwen heeft een positieve invloed op persoonlijke relaties. Vertrouwen helpt ons ook om nieuwe relaties aan te gaan en bestaande relaties te versterken.
Oprecht luisteren geeft je de mogelijkheid om banden te creëren op basis van wederzijds begrip. Vergeet wat je aan het doen bent; luister oprecht naar de andere persoon. Zelfs als wat hij je vertelt verkeerd of irrelevant lijkt. Als je op deze manier luistert, kan de ander zich precies zo uitdrukken als hij wil.
Wanneer je aandachtig luistert, zonder de spreker te onderbreken, voelt de spreker zich ontspannen. Diegene kan zichzelf zo ongestoord uiten en zijn ware gevoelens onthullen.
Kortom, soms heb je de macht om andere mensen te helpen zonder ook maar een vinger uit te steken. Meestal ben je je daar echter niet van bewust. Oprecht luisteren is een gave, en we moeten er gebruik van maken. Het helpt ons om mensen beter te begrijpen. En het zorgt ervoor dat andere mensen zich meer verbonden voelen met ons. Ja, oprecht luisteren zal onze relaties verbeteren. Je oogst tenslotte wat je zaait…
“Als een vriend om advies vraagt, wil hij eigenlijk niet echt jouw advies horen. Hij wil zijn hart luchten, hij wil gehoord worden. Dat is het beste advies dat hij kan krijgen.’
Bibliografie
Contreras, M. M., & San Rafael, C. Aprender a escuchar.
Gómez, Á. H., Gómez, J.I. A., & Rodríguez, M.A.P. (2011). Técnicas de comunicación creativas en el aula: escucha activa, el arte de la pregunta, la gestión de los silencios. Educación y Futuro: Revista de investigación aplicada y experiencias educativas, (24), 153-180.
Martín-Barbero, J. (1978). Comunicación masiva: discurso y poder (nr. 04; HM258, M37). Quito: Ciespal.
Subiela García, J.A., Abellón Ruiz, J., Celdrán Baños, A.I., Manzanares Lázaro, J. Á., & Satorres Ramis, B. (2014). La importancia de la Escucha Activa en la intervención Enfermera. Enfermería Global, 13 (34), 276-292.
Torres, M. E. (2005). Asertividad y escucha activa en el ámbito académico.
