Wat is het verband tussen hyperventilatie en angst?

Je kunt niet ademen, je longen reageren niet, de wereld draait om je heen... Als je ooit hebt gehyperventileerd door angst, dan weet je hoe het voelt. Vandaag zullen we enkele strategieën delen die je kunnen helpen bij het omgaan met dit probleem.
Wat is het verband tussen hyperventilatie en angst?

Laatste update: 22 november, 2020

Moeite met ademhalen, een snelle hartslag, duizeligheid, gevoelloosheid, beklemming op de borst, angst… Hyperventilatie en angst zijn nauw met elkaar verbonden.

Kortademig worden en niet genoeg zuurstof in je longen krijgen, kan een beangstigende sensatie zijn. Dit kan ook een direct gevolg zijn van een aantal psychische stoornissen, die veel mensen niet kennen.

Niet iedereen brengt dit gevoel in verband met angst. Mensen denken meestal dat ze astma of een ander cardiorespiratoir probleem hebben. Als je echter naar de eerste hulp of je arts gaat en zij eventuele lichamelijke oorzaken uitsluiten, dan kun je je in de war voelen. Dus, hoe kan angst zoiets pijnlijks veroorzaken?

Je vergeet misschien dat dit anticipatiemechanisme op externe en interne stimuli direct verband houdt met de ademhaling. De prioriteit van het lichaam, als antwoord op angst, is erop te reageren.

Om dit te doen, versnelt je hartslag en neemt de hoeveelheid zuurstof die je spieren ontvangen toe. Het doel is simpel: ontsnappen aan het wilde dier dat achter je aan zit.

Onthoud dat hyperventilatie geen ziekte is. Het is niet ernstig en je kunt er niet aan doodgaan. Het is een bijwerking van angst die mensen met paniekstoornissen vaak ervaren. Laten we er meteen verder op ingaan.

Het verband tussen hyperventilatie en angst

Hyperventilatie en angst: symptomen, kenmerken en hoe ermee om te gaan

Angst is een van de klinische aandoeningen die de meeste lichamelijke symptomen veroorzaken. Studies uitgevoerd aan de University of Health Sciences van de Chicago Medical School (Engelse link) tonen aan dat over het algemeen zeer gevoelig zijn voor angst een risicofactor is voor paniekaanvallen en, op zijn beurt, hyperventilatie.

Het is belangrijk op te merken dat hyperventilatie of kortademigheid zeker het teken kunnen zijn van een ander probleem dat niet puur emotioneel is. Astma, emfyseem en andere longproblemen kunnen dit plotselinge ademhalingsprobleem ook verklaren. Hoe dan ook, de beste manier om te handelen is om je arts te raadplegen voor een juiste diagnose.

Waarom hyperventileer je als je angstig bent?

Als je sneller ademt dan nodig is om aan de zuurstofbehoefte van je lichaam te voldoen, hyperventileer je. Dit gebeurt, zoals je je wellicht kunt voorstellen, in stressvolle situaties of wanneer je angst een verhoogd of oncontroleerbaar niveau bereikt. Je realiseert je niet dat je snel ademt en je creëert een onbalans in je zuurstofniveaus.

  • Hyperventilatie verstoort de balans tussen zuurstof en koolstofdioxide.
  • Je hersenen interpreteren deze plotselinge daling van het koolstofdioxidegehalte in je bloed als een bedreiging.
  • Het doel is om de situatie te stabiliseren door de niveaus van ingeademde zuurstof en uitgeademde koolstofdioxide zo snel mogelijk te verminderen.
  • Je lichaam doet dat door de impuls om te ademen te verlagen. Dat wil zeggen, je hersenen sturen een bericht om je ademhaling te verminderen en dat is waar verstikkingsgevoel vandaan komt.
  • Terwijl je wanhopig op adem wilt komen, maakt je lichaam het je juist moeilijker. Dit verergert dus duidelijk je paniek en angst.

Hoewel het waar is dat hyperventilatie niet ernstig is en er nog nooit iemand aan is overleden, is het erg eng om te ervaren.

Symptomen van hyperventilatie en angst

Hyperventilatie en angst zijn nauw met elkaar verbonden. Als je emotionele belasting hoog is, reageert je lichaam. Normaal gesproken is de fysiologische reactie dan intens.

Het moeilijkste aan deze situaties is dat het ervaren van een paniekaanval of hyperventilatie je angst en ongerustheid alleen maar vergroot. Het is een vicieuze cirkel. De volgende zijn de meestvoorkomende kenmerken van deze hyperventilatie- en angstcyclus:

  • Hyperventilatie veroorzaakt door angst duurt meestal ongeveer 20 minuten.
  • Je zult verhoogde fysieke en emotionele spanning voelen.
  • Het kan je het gevoel geven dat je niet kunt ademen, alsof je kortademig bent. Het gevoel van verstikking wordt langzaamaan erger.
  • Je hart klopt sneller en harder.
  • Je kunt een tintelend gevoel in je handen, benen en rond je mond voelen.
  • Duizeligheid en tunnelvisie zijn gebruikelijk.
  • Hoofdpijn en flauwvallen komen ook vaak voor. Je kunt ook gaan zweten.
Vrouw blaast in zak om ademhaling te regelen

Hoe ga je om met hyperventilatie en angst?

Als je het woord hyperventilatie hoort, stel je je waarschijnlijk iemand voor die in een papieren zak blaast. Hoewel dit eigenlijk een goede strategie is, zijn er ook andere aspecten om over na te denken.

  • Hyperventilatie is geen ziekte. Het is een symptoom en het is belangrijk om de bron te kennen. De eerste stap is om fysieke omstandigheden uit te sluiten.
  • Als angst je hyperventilatie veroorzaakt, probeer er dan achter ge komen waardoor je angst wordt veroorzaakt.
  • Cognitieve gedragstherapie, rationeel-emotieve gedragstherapie, cognitieve therapie gericht op oplossingen voor hyperventilatie of EMDR (eye movement desensittization and reprocessing therapie) kunnen goede resultaten opleveren.
  • Aan de andere kant, als je een hyperventilatie-aanval hebt, is het belangrijk om je te concentreren op je ademhaling.
  • Als je sneller ademt, wordt het gevoel dat je stikt erger. In plaats daarvan moet je je zuurstofopname vertragen.
  • Ademen met je lippen op elkaar, alsof je een kaars uitblaast, kan ook helpen.
  • Er is ook een andere strategie die je kunt proberen. Dek het ene neusgat af en adem door het andere. Dit is een andere effectieve manier om langzamer te ademen.

Tot slot kun je altijd de klassieke papieren zak-techniek proberen. Het enige dat je hoeft te doen, is je neus en mond bedekken met een papieren zak en beginnen te ademen.

Dit zal je ademhaling vertragen en za ook je CO2-niveaus in evenwicht brengen. Zorg er tot slot voor dat je erachter komt wat je ademhalingsproblemen veroorzaakt en dat je hulp krijgt.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Donnell, C. D., & McNally, R. J. (1989). Anxiety sensitivity and history of panic as predictors of response to hyperventilation. Behaviour Research and Therapy27(4), 325–332. https://doi.org/10.1016/0005-7967(89)90002-8
  • Bass, C., Chambers, J. B., Kiff, P., Cooper, D., & Gardner, W. N. (1988). Panic anxiety and hyperventilation in patients with chest pain: a controlled study. QJM: An International Journal of Medicine69(3), 949-959.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.