Wat is Ericksoniaanse hypnose en hoe wordt het toegepast in therapie?

In tegenstelling tot andere soorten hypnose, richt Ericksoniaanse hypnose zich op de eigen overtuigingen van de patiënt om verandering te vergemakkelijken en de activering te bevorderen van die onbewuste bronnen die tot nu toe niet zijn gebruikt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 08 januari, 2025

Stel je een therapeutisch hulpmiddel voor waarmee je kunt doordringen tot de ingewikkelde krochten van je onderbewustzijn om angsten en weerstanden te deblokkeren, en dat je dankzij een goede begeleider en facilitator die gebruik maakt van eenvoudige metaforen, de verandering teweeg kunt brengen die je zo hard nodig hebt. Dit model heet Ericksoniaanse hypnose.

Het is een persoonlijke en transformatieve, oplossingsgerichte therapie. En dat je dankzij een goede begeleider en facilitator die gebruik maakt van eenvoudige metaforen, erin slaagt om de verandering teweeg te brengen die je zo hard nodig hebt. Heeft het je interesse gewekt?

Tijdens deze concentratiemomenten helpt de therapeut je om de juiste hulpmiddelen te vinden om zelfkennis en welzijn te bereiken. Het is een flexibele, empathische en creatieve methode die een goede wetenschappelijke ondersteuning geniet en die we hieronder zullen beschrijven.

Ericksoniaanse hypnose: toepassing en technieken

Ericksoniaanse hypnose is gebaseerd op het idee dat elk individu over de nodige interne hulpbronnen beschikt om de vooruitgang te bevorderen die hij of zij nodig heeft.

In die zin verschilt het nogal van meer traditionele benaderingen, die worden gedefinieerd door starre scripts en directieve suggesties die niet altijd rekening houden met de waarden en behoeften van de patiënt. Laten we eens kijken hoe het meestal wordt toegepast.

Gepersonaliseerde hypnotische inductie

De eerste fase bestaat uit het in trance brengen van de patiënt. Dit wordt gedaan door middel van suggesties die zijn aangepast aan de stijl en behoeften van de patiënt. Dat wil zeggen, in plaats van algemene richtlijnen te gebruiken, probeert de therapeut zich af te stemmen op de persoon door middel van zijn of haar unieke passies, ervaringen en interesses.

Als de persoon bijvoorbeeld een natuurliefhebber is, kan hij of zij zeggen:

Deze personalisatie maakt het gemakkelijker om sneller in hypnose te raken. Daarnaast wordt de band met de therapeut versterkt om een positieve, veilige sfeer te creëren die resoneert met de geest van de hulpvrager.

Metaforen gebruiken voor verandering

Metaforen zijn fundamenteel in dit type hypnose. Hun doel is om de patiënt zich veel meer te laten identificeren en verbinden met de therapeutische boodschap, tegelijkertijd op een symbolische en betekenisvolle manier.
In dit geval, en als eenvoudig voorbeeld, als we te maken hebben met iemand die zich gevangen voelt in een moeilijke situatie, kunnen we onze toevlucht nemen tot het volgende idee:

Terwijl de patiënt luistert, kan zijn onbewuste geest dit verhaal in verband brengen met zijn eigen ervaring. Op deze manier ziet hij nieuwe alternatieven of oplossingen die hij nog niet had overwogen. Metaforen zorgen ervoor dat verandering op een natuurlijke manier tot stand komt, zonder de noodzaak van een directe confrontatie.

Techniek van indirecte suggesties

Indirecte suggesties in Ericksoniaanse hypnose zijn een hoeksteen tijdens de therapie. Zoals Milton Erickson zelf uitlegt in zijn boek The Nature of Hypnosis and Suggestion (1980), hebben deze linguïstische tactieken tot doel veranderingen teweeg te brengen zonder toevlucht te hoeven nemen tot directe opdrachten. Hier volgen enkele voorbeelden:

• Toegeeflijkheid. Er worden termen gebruikt als “misschien als je dit doet…”, “misschien als je dat denkt…”, “misschien als je dit verandert…” enz. Dit geeft de patiënt een gevoel van autonomie om na te denken over mogelijke veranderingen.
• Verborgen opdrachten. Dit zijn suggesties die verborgen zitten in een verhaal, een metafoor of een verhaal dat aan de persoon wordt verteld. De bewuste geest let op deze ideeën, terwijl de onbewuste geest de suggestie tussen de regels door oppikt.
• Het positieve benadrukken. Tijdens het hypnoseproces zal de specialist altijd taal en uitdrukkingen gebruiken die het potentieel van de persoon benadrukken. Het doel is vooral om de persoon op een empathische en warme manier te suggereren om zijn of haar zelfbeeld te versterken.
• Vooronderstellingen. Deze techniek is erg interessant en roept uitspraken op die veronderstellen dat een gewenst resultaat al bereikt is. Een voorbeeld hiervan is om de persoon tijdens de trance te vertellen dat ze hun angst al overwonnen hebben, dat ze geen pijn of angst meer voelen.

Werken met innerlijke bronnen

Tijdens de hypnotische toestand begeleidt de Ericksoniaanse therapeut de patiënt om zijn of haar innerlijke psychologische bronnen te identificeren en te activeren. Ze worden aangemoedigd om hun creativiteit, zelfvertrouwen en veerkracht te stimuleren.

Als de cliënt bijvoorbeeld wordt geconfronteerd met een professionele uitdaging zoals een tegenslag, kan hem worden gevraagd om zich een moment te herinneren waarop hij of zij een groot obstakel overwon:

Dit versterkt niet alleen het zelfvertrouwen, maar geeft hem of haar ook emotionele hulpmiddelen om met de huidige uitdagende of stressvolle situatie om te gaan. Door zich te verbinden met de eigen prestaties van gisteren, activeert de persoon zijn of haar motivatie om te handelen.

Traumatische ervaringen herkaderen

Erickson’s hypnose wordt ook toegepast om traumatische gebeurtenissen op een gezondere manier te verwerken. In plaats van het trauma direct te herbeleven, wordt trance opgewekt zodat de geest van de persoon deze gebeurtenissen op een veiligere en meer gecontroleerde manier visualiseert.

Een voorbeeld:

Versterking door levendige positieve ervaringen

Een ander toepassingsmechanisme van dergelijke hypnose is het versterken van gewenst gedrag door middel van levendige positieve beelden of fantasieën. Hierdoor associeert de patiënt de verandering met concrete voordelen.

Als je bijvoorbeeld wilt stoppen met roken, kan de therapeut je begeleiden om een gezondere toekomst te visualiseren:

Erickson benadrukte de rol van de onbewuste geest als sleutel tot genezing en verandering. Zijn technieken zijn er daarom vooral op gericht om met deze psychologische laag te communiceren, zodat deze autonoom handelt ten gunste van de patiënt

Wat is het doel van Ericksoniaanse hypnose

? Ericksoniaanse hypnose heeft een significante effectiviteit aangetoond op een aantal psychologische en gezondheidsgebieden. Bovendien reikt de toepassing verder dan het klinische landschap naar de wereld van sport, coaching, spreken in het openbaar en zelfs de creatieve kunsten.

Laten we eens kijken naar enkele van de belangrijkste doelen ervan.

Verandering bevorderen

Erickson geloofde dat de onbewuste geest niet alleen herinneringen en emoties opslaat. Voor hem hebben onze hersenen creatieve elementen en oplossingen je kunt activeren tijdens hypnotische trance.

Het therapeutische doel is om de patiënt te helpen die reacties te ontdekken die resoneren met zijn of haar ervaring en persoonlijkheid. Als iemand bijvoorbeeld te maken heeft met een fobie, wordt hij begeleid om veilige situaties te visualiseren waarin de angstreactie geleidelijk oplost. Op deze manier vindt verandering plaats vanuit het onbewuste, zonder bewuste weerstand op te wekken.

Zelfvertrouwen bevorderen

Deze hypnose probeert de patiënt te laten inzien dat hij of zij in staat is om problemen op te lossen en uitdagingen te overwinnen.

Het doel is dat de persoon, wanneer hij of zij uit de trance komt, een sterkere verbinding voelt met zijn of haar potentieel. Dat hij of zij bereid is om uitdagingen aan te gaan met meer zelfvertrouwen, creativiteit en veerkracht.

Dit verklaart waarom coaching vaak gebruik maakt van deze klassieke en veelzijdige techniek, zoals beschreven in een studie uitgevoerd aan de Warsaw Management University (Engelse link).

Verminderen van stress en ongemak

Een ander interessant doel is om weer contact te maken met gevoelens van rust en welzijn.

Door middel van technieken zoals geleide ademhaling of ontspanningssuggesties begeleidt de therapeut de persoon om een staat van ontspanning te bevorderen die in staat is om het zenuwstelsel te reguleren, wat essentieel is bij angststoornissen.

Bovendien is deze staat van suggestie in staat om ervaringen van fysieke pijn te verminderen. Men onderzoekt de voordelen van Erickson’s hypnose bij patiënten met chronische pijn als gevolg van de ziekte van Parkinson (Engelse link). Er zijn ook specialisten die mensen met oorsuizen of fibromyalgie behandelen.

Nieuwe denk- en gedragspatronen ontwikkelen

Ericksoniaanse hypnose is nuttig bij het transformeren van negatieve gedachtepatronen naar meer adaptieve en positieve keuzes. Men bereikt dit door sessie na sessie gebruik te maken van de plasticiteit van de geest tijdens deze staten van volledig bewustzijn en suggestibiliteit. Geleidelijk aan visualiseert de patiënt nieuwe oplossingen en manieren van handelen.

Voordelen en contra-indicaties van Ericksoniaanse hypnose

Dit is een techniek die interessante voordelen heeft als het gaat om het bereiken van veranderingen in de persoon. Het is nuttig om stress te beheersen, gewoonten te veranderen en interne conflicten op een respectvolle en adaptieve manier op te lossen.

Het versterkt ook het gevoel van eigenwaarde en bevordert zelfkennis. Het is echter gecontra-indiceerd bij patiënten met ernstige psychotische stoornissen, zoals schizofrenie.

Tranceprocessen kunnen de ontkoppeling met de werkelijkheid verergeren of uitbarstingen veroorzaken. Het wordt ook niet aanbevolen voor mensen met impulscontroleproblemen of problemen met het onderscheiden van werkelijkheid en fantasie, omdat ze metaforen of suggesties verkeerd kunnen interpreteren.

In gevallen van ernstige persoonlijkheidsstoornissen is het beter om terug te vallen op andere therapiemodellen.

Een evoluerende therapeutische aanvulling

Op dit punt moet worden opgemerkt dat de effectiviteit van Ericksoniaanse hypnose altijd afhangt van de ervaring van de therapeut en de bereidheid van de patiënt om deel te nemen aan het proces. Hoewel het niet voor alle gevallen geschikt is, positioneren zijn veelzijdigheid en humanistische benadering het als een aanvullend hulpmiddel binnen het veld van de psychotherapie.

Aan de andere kant, hoewel het waar is dat het middel van Erickson destijds een revolutie teweegbracht binnen de psychologie, is de toepassing ervan tegenwoordig beperkter.

Desondanks verbetert en herziet men hypnose nog steeds en zijn er veel mensen die deze processen in gang willen zetten om hun leven van binnenuit te transformeren. Voel je vrij om het te proberen als het je aanspreekt.