De verschillende soorten hypnose en hoe ze werken

Hypnose is een effectief middel dat onze gezondheid kan verbeteren en onze gedachten, emoties en gewoonten kan veranderen. Maar ken je de verschillende soorten die er bestaan?
De verschillende soorten hypnose en hoe ze werken
Elena Sanz

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 25 mei, 2023

Hypnose is een van de meest interessante en controversiële technieken. Dat komt vooral doordat er een gebrek aan kennis over het onderwerp is. Inderdaad, als we aan hypnose denken, stellen we ons vaak een individu voor dat de controle over zichzelf verliest, overgeleverd aan de genade van een derde partij. Niets is echter minder waar.

In feite is hypnose een veilige en effectieve methode, met een lange geschiedenis en verschillende soorten toepassingen. In dit artikel gaan we het hebben over de verschillende soorten hypnose.

Hypnose is geen eenduidige en homogene procedure. Verschillende vakgebieden en scholen hebben in dit verband hun eigen voorstellen gedaan. En, ondanks het feit dat er meer onderzoek nodig is, heeft hypnose tot nu toe bewezen (Engelse link) niet alleen nuttig te zijn voor het verbeteren van psychisch maar ook van lichamelijk welzijn.

Dus, welke hypnose mogelijkheden zijn er en hoe verschillen ze? We gaan op onderzoek uit.

Man onder hypnose
Hypnose slaagt er niet alleen in om veranderingen in gedrag of gedachtepatronen teweeg te brengen, maar het kan bijvoorbeeld ook onze perceptie van pijn veranderen.

De definitie van hypnose

Hypnose is een toestand van suggestie waarmee de behandelaar het gedrag en de mentale inhoud van een individu kan beïnvloeden. In deze toestand wordt de activiteit van hun hersenschors (het bewuste deel) geremd en de toegang tot het onbewuste gebied dat verband houdt met de emotionele hersenen of het limbisch systeem vergemakkelijkt.

In feite vindt dit proces van nature plaats in verschillende alledaagse situaties. Bijvoorbeeld als je automatisch rijdt of helemaal opgaat in een film. Ook als je in de staat van flow komt terwijl je je favoriete artistieke activiteit beoefent.

Hypnose is het geheel van technieken die deze staat bewust bevorderen en gebruiken om gunstige veranderingen teweeg te brengen. In feite wordt hypnose al eeuwenlang gebruikt in verschillende culturen. Toch was het pas in de 18e eeuw dat het rigoureus werd bestudeerd en toegepast in het Westen. Sindsdien hebben verschillende psychologen en artsen het gebruikt voor therapeutische doeleinden.

De verschillende soorten hypnose

Er zijn meerdere soorten hypnose. Ze hebben verschillende gradaties van wetenschappelijke geldigheid. Je hebt misschien gehoord van regressies bij kinderen en andere soortgelijke controversiële procedures. Maar, we gaan het hebben over diegene die, in grotere mate, bewezen hebben veilig en effectief te zijn, zowel door hun trajecten als door hun resultaten.

Traditionele hypnose

Dit is de meest verspreide en populaire methode. Ze wordt gebruikt door veel professionals op verschillende gebieden. Ze bestaat uit directieve hypnose op basis van suggestie.

Als zodanig wordt getracht het individu in een diepe staat van trance te brengen en zijn gedachten, houding of gedrag te beïnvloeden door middel van suggestie. Dit gebeurt op een georganiseerde manier en volgens een reeks protocollen, maar het heeft bepaalde beperkingen.

Bij deze vorm van hypnose is het belangrijk om de mate van suggestibiliteit van het individu in te schatten, omdat slechts sommige mensen op deze toestand reageren. Bovendien kan het proces, omdat de instructies vrij direct worden gegeven, niet goed worden ontvangen door patiënten die niet van een dergelijke stelligheid houden.

Ericksoniaanse hypnose

Ontwikkeld door de psycholoog Milton H. Erickson, wordt deze benadering gekenmerkt door een meer natuurlijke, persoonlijke en op het heden gerichte aanpak. Het streeft niet naar een trance-toestand, noch is het volledig gericht op het individu.

Integendeel, het gaat om lichtere toestanden. Elementen als anekdotes, metaforen en humor worden ook gebruikt om reflectie bij het individu te bevorderen en hem of haar tot eigen interpretaties te laten komen. Deze vorm van hypnose is meer geschikt voor het werken met sceptische mensen of mensen met een lage suggestibiliteit.

Cognitieve-gedragshypnose

Ondanks het feit dat hypnose traditioneel geassocieerd wordt met persoonlijkheden als Freud of Charcot, wordt deze techniek niet alleen gebruikt vanuit een psychoanalytisch perspectief. In feite gebruiken veel cognitief-gedragspsychologen het als onderdeel van uitgebreidere interventieprogramma’s.

In deze gevallen worden meestal specifieke problemen behandeld , zoals verslavingen (Spaanse link), angst of pijn. Er wordt gewerkt op zoek naar toestanden van lichamelijke ontspanning. Gecombineerd met verbeelding maakt het het genereren van een verandering in kernovertuigingen mogelijk.

Autohypnose

Dit is een soort zelftoepassing van hypnose. Het is erop gericht het individu te helpen zijn gezondheid zelf te beheren. In dit geval worden ze getraind om zelf de suggestie op te wekken, meestal met behulp van geluidsopnamen als begeleiding.

Autohypnose kan gebruikt worden als onderdeel van een groter programma met contact met een professional, of op zichzelf staand.

Zelfhypnose
Zelfhypnose wordt vaak gebruikt om problemen als roken, angst of chronische pijn aan te pakken.

Neurolinguïstisch programmeren

Tenslotte is het de moeite waard om een benadering te noemen die, hoewel het geen pure hypnose is, er nauw mee verwant is. Neuro-linguïstisch programmeren (NLP) werd ontwikkeld door Bandler en Grinder en is gebaseerd op de grondbeginselen van Erickson’s voorstel. Maar in dit geval wordt taal gebruikt als een bemiddelend element van verandering.

Dit perspectief begrijpt taal als de basis van onze gedachten, emoties en gedragingen. Daarom wordt het gezien als beïnvloeding van hoe we ons voelen en ons verhouden tot anderen. Door in te grijpen in de taal kunnen dus wijzigingen worden bereikt in onze gedachten, gevoelens en gewoonten.

Ondanks het feit dat er dankzij NLP op bepaalde gebieden verbeteringen zijn aangebracht (Spaanse link), wordt het niet ondersteund door voldoende wetenschappelijke ondersteuning.

De voordelen van verschillende soorten hypnose

Kortom, de verschillende soorten hypnose zijn uiterst valide en nuttige hulpmiddelen om de lichamelijke en emotionele gezondheid te verbeteren en verschillende veranderingen te bereiken die het individu nodig kan hebben. Hypnose is vooral nuttig om te werken aan aspecten waartegen bewuste weerstand bestaat of waarvan de oorsprong niet duidelijk is.

Hypnose moet echter worden toegepast in een therapeutische context, door opgeleide en erkende professionals. Bovendien maakt het idealiter deel uit van meer complete interventies.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Díez, E. (2021). Eficacia de un Curso de Programación Neurolingüística en la Autoestima: Implicaciones de la Programación Neurolingüística en el Aprendizaje. Revista de Estilos de Aprendizaje14(27), 97-111.
  • Mendoza, M. E. (2000). La hipnosis como adjunto en el tratamiento del hábito de fumar. Estudio de caso. Psicothema12(3), 330-338.
  • Moioli Montenegro, B. (2017). Eficacia incremental del entrenamiento de autohipnosis en un programa de afrontamiento psicológico de la fibromialgia.
  • Patterson, D. R., & Jensen, M. P. (2003). Hypnosis and clinical pain. Psychological bulletin129(4), 495.
  • Stewart, J. H. (2005, April). Hypnosis in contemporary medicine. In Mayo Clinic Proceedings (Vol. 80, No. 4, pp. 511-524). Elsevier. https://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(11)63203-5/fulltext

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.