Vijf citaten van Don Juan Manuel
Don Juan Manuel was een schrijver die leefde in de Middeleeuwen. Velen beschouwen hem als de eerste vertegenwoordiger van de middeleeuwse proza-fictie. In dit artikel willen we enkele van de belangrijkste citaten van Don Juan Manuel bij elkaar brengen. Het zijn de citaten die het meest zijn manier van denken onthullen.
Vóór we er echter verder op ingaan, is het belangrijk te vermelden dat Don Juan Manuel de mentor was van Koning Alfonso XI. Hij is ook de auteur van verscheidene werken. Toch is er één werk dat boven alle andere opvalt: De Verhalen van Graaf Lucanor.
De citaten van Don Juan Manuel die we hier zullen tonen, werden in oud-Spaans geschreven. Ze zijn vertaald naar hedendaags Nederlands. Toch kunnen ze nog steeds oud klinken.
1. Don Juan Manuel over de voordelen van sommige vriendschappen
“Maak geen einde aan je vriendschappen met goede mannen op basis van roddels en daden van leugenaars.”
Dit eerste citaat van Don Juan Manuel is een heldere en rechtstreekse kritiek op mensen die liegen. Hij heeft het over die personen die systematisch liegen omdat ze iemand willen kwetsen. Of omdat ze grote afgunst voelen ten aanzien van anderen. Zoals de auteur ze bijvoorbeeld in dit citaat de goede mannen noemt.
De gevolgen hiervan zijn dat vaak halve waarheden verspreid worden. Bovendien kunnen ze de reputatie of het gezichtspunt schade berokkenen dat we van sommige mensen hebben die we als vrienden beschouwen. Om die reden waarschuwt Don Juan Manuel ons dat we voorzichtig moeten zijn met roddels en leugens.
2. Neem afstand van fantasieën
“In bewezen werkelijkheden moet je vertrouwen hebben. Je moet echter weglopen van fantasieën.”
We vallen regelmatig in de fantasieën waarnaar Don Juan Manuel verwijst. Eén daarvan kunnen we ook omschrijven als dagdromen of je laten meeslepen door romantische ideeën. Het resultaat is dat het meestal een volledig loskoppeling is van de realiteit.
Misschien vraag je je echter af hoe we echte realiteiten kunnen onderscheiden van fantasieën. Nou, Don Juan Manuel heeft dit niet uitgelegd. Het zou bovendien onmogelijk zijn. Elk van ons heeft namelijk een volledig andere perceptie van de werkelijkheid. Dat komt vooral omdat dit gebaseerd is op onze ervaringen. En al onze ervaringen zijn geldig.
3. Doe wat je wil, zonder angst
“Hou niet op met te doen wat volgens jou in elke situatie handiger is uit angst voor kritiek, zolang als je niets slechts doet.”
We kunnen zeggen dat angst één van de grootste kwaden van onze hedendaagse tijd is. Uiteraard was deze verlammende emotie in de dertiende en de veertiende eeuw al aanwezig. De angst voor wat anderen zullen zeggen en de kritiek houden ons tegen om te doen wat we willen. Deze angst is kwaadaardig.
Dit derde citaat van Don Juan Manuel is een herinnering dat we niet zoveel aandacht moeten besteden aan wat anderen zeggen of opmerken over ons of over onze daden.
Als we ervan overtuigd zijn dat we niets slechts doen, dan moeten we blijven doorgaan. Doen we dat niet, dan zullen we uiteindelijk in een niet zo verre toekomst spijt hebben dat we niet assertiever geweest zijn.
4. Don Juan Manuel over het misbruik van alcohol
“Wijn heeft vele deugden maar het is schadelijk wanneer het misbruikt wordt.”
We beseffen allemaal goed dat wijn niet schadelijk is voor de gezondheid wanneer we het met mate gebruiken. Dit is echter precies waarvoor de schrijver ons waarschuwt. Het is een vergissing om alcohol te misbruiken of er de controle over te verliezen.
Natuurlijk kunnen we ditzelfde idee op andere gebieden van ons leven toepassen. Dat komt omdat alles in overdreven mate ons uiteindelijk meer schade zal berokkenen dan goed. Als we het voorbeeld in dit citaat volgen, dan is wijn niet echt schadelijk. Het verlies van de controle erover is dat wel.
5. Lofprijzingen kunnen bedrog verbergen
“Wees op je hoede voor de mensen die je meer prijzen dan je verdient; ze proberen je te bedriegen.”
We eindigen met dit citaat van Don Juan Manuel. Het waarschuwt ons om aandacht te schenken aan de overdreven vleierij die we krijgen. We houden er natuurlijk allemaal van om leuke dingen over onszelf te horen. Er zijn echter vele gevallen waarin de motieven achter de vleierij bedrieglijk zijn, zoals de auteur ook opmerkt.
Wat bedoelt Don Juan Manuel dan met bedrog? Er kunnen achterliggende motieven bestaan in de lofuitingen van andere mensen. Ze kunnen bijvoorbeeld iets in ruil willen of ze manipuleren ons. Let dus goed op. Je weet heel goed wanneer bepaalde complimentjes waar zijn of niet.
Had je vóór vandaag ooit al gehoord van Don Juan Manuel? Heb je De Verhalen van Graaf Lucanor gelezen? Hebben deze citaten ervoor gezorgd dat je wat dichterbij gekomen bent bij de waarden die in de Middeleeuwen belangrijk waren? Ze hebben je vast geholpen om over enkele dingen na te denken. Welk citaat is jouw favoriet?
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Casalduero, J. G. (1975). El Conde Lucanor: composición y significado. Nueva Revista de Filología Hispánica, 24(1), 101-112.
- De Stefano, L. (1962). La sociedad estamental en las obras de Don Juan Manuel. Nueva revista de filología hispánica, 16(3/4), 329-354.
- Gómez Redondo, F. (1992). Géneros literarios en don Juan Manuel. Cahiers d’Études Hispaniques Médiévales, 17(1), 87-125.
