Verlatingstrauma: de wonden van adoptie

Wat is de emotionele impact van een adoptie? Waarom is het een proces dat zulke diepe wonden kan opwekken? In dit artikel proberen we deze en andere vragen over adoptie te beantwoorden.
Verlatingstrauma: de wonden van adoptie
Elena Sanz

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 21 oktober, 2022

Adoptie is het alternatief waarvoor veel mensen kiezen die geen biologische kinderen kunnen krijgen. Bij het nemen van deze beslissing zijn ze zich echter niet altijd volledig bewust van de bijbehorende verantwoordelijkheid. In feite is het opvoeden van een kind nooit gemakkelijk. Bij adoptie hebben de kleintjes ook emotionele bagage. Hun problemen moeten worden begrepen, gerespecteerd en aangepakt. Daarom willen we het vandaag hebben over de wonden van adoptie.

Voor een adoptie heeft een kind zijn oorspronkelijke familie verloren. De redenen daarvoor kunnen zeer uiteenlopend zijn. Bijvoorbeeld het overlijden van hun ouders of het ingrijpen van de sociale dienst. Wellicht zelfs de keuze van hun ouders om afstand te doen van de voogdij. Wat de reden ook is, het onbewuste gevoel dat in de psyche van het kind blijft hangen is hetzelfde: ze zijn in de steek gelaten.

Hoewel het misschien lijkt dat wat op jonge leeftijd gebeurd is niet herinnerd wordt of geen belangrijk effect heeft, is dat in werkelijkheid wel het geval. Zelfs een baby die slechts een paar maanden oud is, krijgt te maken met een reeks emotionele uitdagingen (Engelse link). Hun adoptieouders moeten bereid zijn dit feit te accepteren.

Triest kind
Het adoptieproces brengt met zich mee dat het kind voor een aantal emotionele uitdagingen komt te staan.

De wonden van adoptie

Als we aan een geadopteerd kind denken, zijn we geneigd te bedenken dat ze geluk hebben gehad, omdat ze door hun nieuwe familie uit een vreselijke situatie zijn gered. Daarom vinden we dat ze gelukkig en dankbaar moeten zijn voor hun nieuwe leven. In werkelijkheid is het proces echter veel complexer. Ver van dit soort idealisering kan adoptie namelijk verschillende wonden openhalen.

Hechtingsband en verlatingstrauma

De wond van verlating is het belangrijkste negatieve gevolg van adoptie. De hechtingsband, die zich in de eerste maanden en jaren van het leven vormt, is bepalend voor het vertrouwen en de emotionele gezondheid van een zuigeling. In het geval van een geadopteerd kind ontstaat een onzekere gehechtheid. Dit komt door de scheiding van hun moeder en gezin van herkomst.

Daarom groeit het kind op met het internaliseren van het idee dat ze geen liefde waard zijn. Ze vertrouwen zichzelf of anderen niet en kunnen overdreven meegaand worden of juist ontwijkend en angstig. Bovendien zal elk klein negatief signaal uit hun omgeving die primaire wond en de angst om opnieuw in de steek gelaten te worden triggeren. Dit kan leiden tot onaangepast gedrag en groot ongemak.

Het gevoel een tweede keus te zijn

Dit gebeurt niet in alle gevallen; maar zoals we al zeiden is adoptie vaak het alternatief voor ouders die geen biologische kinderen kunnen krijgen. Dus, voor dat kind kan het weten van dit feit hen het gevoel geven een tweede keus te zijn. In feite zijn ze als Plan B, degene die als laatste redmiddel werd gebruikt.

Uiteraard schaadt dit hun gevoel van eigenwaarde en genereert het een slecht en negatief zelfbeeld. Bovendien is het een verwonding die hen levenslang kan bijblijven als er niets aan gedaan wordt.

Identiteitsproblemen

Dit soort conflicten komt vaker voor tijdens de adolescentie, een periode die vooral vatbaar is voor het zoeken naar identiteit. Deze taak is voor elke jongere complex. Maar nog veel meer voor degenen die “beroofd” zijn van hun wortels en zich niet bewust zijn van hun afkomst en geschiedenis. Ze vinden het moeilijk om zich te identificeren met hun adoptiegezin.

De moeilijkheid wordt nog groter bij interlandelijke adopties (Engelse link) en vooral bij transraciale adopties (wanneer het kind van een ander ras of een andere etnische afstamming is dan de ouders). In deze gevallen leeft het kind ondergedompeld in een cultuur die niet de zijne is (waar het zich misschien helemaal niet van bewust is). Ook is het kind omringd door mensen die er heel anders uitzien.

Dit verhoogt niet alleen het risico om te lijden onder pesterijen of racisme van anderen, maar bemoeilijkt ook de opbouw van hun identiteit en zelfbesef.

Omgevingsinvalidatie

Ten slotte is een van de grote wonden van adoptie de invalidatie waar deze kinderen en volwassenen hun hele leven onder lijden. De hele omgeving, en meestal ook de adoptieouders, verwachten dat deze kinderen uiterst dankbaar zijn dat ze geadopteerd zijn en dat ze zich wijden aan het “terugbetalen” van wat ze gekregen hebben.

Adoptie is complex. Er is trauma en schade, en aanpassing kan heel moeilijk zijn. Het is dus heel gewoon dat er conflicten en emotionele en gedragsproblemen ontstaan.

Verder is het natuurlijk dat het individu wil weten waar hij vandaan komt en zelfs op zoek gaat naar zijn biologische familie. Maar als dit gebeurt, brandmerkt men hen vaak als ondankbaar, egoïstisch en onruststokers. In feite worden hun emoties niet begrepen of gevalideerd.

Vader negeert kind
Geadopteerde kinderen hebben vaak identiteitsproblemen, naast het feit dat ze invaliditeit ontvangen van hun omgeving.

Informatie en bewustzijn zijn nodig

Elke volwassene die wil adopteren moet dat heel bewust doen en ervoor zorgen dat hij of zij van tevoren goed geïnformeerd is. Men moet in gedachten houden dat het doel van adoptie is om het welzijn van een verlaten minderjarige te zoeken, en niet om een verlangen te bevredigen om een ouder te zijn.

Vanuit dit perspectief kan men begrijpen dat de emotionele behoeften van deze kinderen specifiek zijn. Ze vereisten een grote dosis liefde, begrip, geduld en vastberadenheid van de kant van de adoptieouders. Psychologische ondersteuning kan in deze gevallen uiterst positief zijn om beide partijen te helpen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Brodzinsky, D., Gunnar, M., & Palacios, J. (2022). Adoption and trauma: Risks, recovery, and the lived experience of adoption. Child Abuse & Neglect130, 105309.
  • Vinke, A. J. G. (2020). Intercountry adoption, trauma and dissociation: Combining interventions to enhance integration. European Journal of Trauma & Dissociation4(4), 100169.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.