Transactionele analyse en egostaten

Transactionele analyse behoort tot de humanistische psychologische beweging. Het is tijdens de jaren 1910-1970 ontwikkeld door psychiater Eric Berne. Door onder andere zijn theorie van egostaten begrijpen we beter ​​welke sociale relaties en conflicten er tussen mensen ontstaan.

Egostaten zijn een manier van gedrag, dat op de een of andere manier afhankelijk is van de emoties en de manier waarop we denken op dat moment. Het hangt ook af van hoe we behandeld worden, waardoor we anders reageren.

De drie egostaten

De innerlijke ouder

Dit is een staat waarin men handelt, denkt of spreekt met de geleerde patronen van hun ouders of een belangrijk gezagsfiguur uit de kindertijd.

Zij hebben ons onder andere geleerd wat goed is en wat fout is, hoe te leven, te voelen, wat te geloven. We hebben dit alles opgeslagen, en binnenin elke persoon zit er een innerlijke ouder.

Afhankelijk van hoe mensen ons behandelen, zou deze figuur van kritiek belang kunnen zijn als een onbuigzame, strenge, gezaghebbende, boze, serieuze, beschuldigende, veroordelende ouder… Of als we het geluk hebben om verzorgende ouders te hebben (gehad), zijn we in de staat van de innerlijke ouder op een flexibele, helpende, vleiende, coöperatieve manier, die positieve versterking biedt.

Het is allemaal afhankelijk van de patronen die we in de kindertijd hebben geleerd. Jouw innerlijke ouder is als een kopie van wat je hebt gezien en gekopieerd tijdens je kindertijd.

De innerlijke volwassene

Dit is de meest rationele en realistische staat. Een staat waar informatie wordt geanalyseerd, gesorteerd en de beste beslissing wordt afgewogen, zonder te worden beïnvloed door emoties of regels.

Het richt zich op wat moet je doen en niet op wat je wil doen. Volwassen reacties zijn namelijk ideaal om een gesprek vloeiend en positief te laten verlopen. Het is de egostaat die conflicten vermindert en welzijn naar situaties terugbrengt.

De volwassene is degene die op een realistische manier denkt en redeneert. De overige twee staten van ouder en kind worden meer gedomineerd door emoties en automatische reacties.

Een persoon die optreedt vanuit een volwassen staat is oprecht, menselijk, respectvol, flexibel, empathisch en daadkrachtig. Het is de meest rationele en efficiënte staat omdat het op logica is gebaseerd, zonder dat emoties het intelligente denken beïnvloeden.

Het innerlijke kind

Dit is het gedeelte dat het meest gedomineerd wordt door verlangens, impulsen, dromen, spontaniteit, creativiteit en enthousiasme. Het is het spontane gedeelte dat wordt gestuurd door natuurlijke prikkels. Het innerlijke kind heeft als het gekwetst wordt ook een onzekere, beschamende, angstige, wrede en egoïstische kant.

We reageren vanuit deze staat precies zoals we deden toen we kinderen waren: met een hoge mate van fantasie en weinig rationaliteit.

Het is niet per se negatief om deze staat naar buiten te brengen. Het onderdrukken van ons innerlijke kind heeft negatieve gevolgen.

Je moet het naar buiten laten, voelen, plezier hebben. Als je er goed voor zorgt in plaats van het te onderdrukken, zal het volwassen deel zich ook op een gezonde manier ontwikkelen. We dragen allemaal het kind bij dat we ooit waren.

Hoe werkt dit?

Normaal gesproken hebben we allemaal de drie egostaten in ons. We veranderen namelijk afhankelijk van hoe we ons voelen, hoe mensen ons behandelen en de situatie waarin we ons bevinden. Je kunt binnen enkele seconden van de ene staat naar de andere gaan.

We kunnen bijvoorbeeld een gebalanceerde volwassenheid met de innerlijke volwassene handhaven, maar als iemand ons onjuist behandelt, kan de innerlijke volwassene vervolgens veranderen in het innerlijke kind of de innerlijke ouder gaan door te dreigen, kwaad te worden of de controle te verliezen.

Als we gesprekken analyseren, kunnen we ontdekken vanuit welke staat mensen communiceren.

We moeten geen perfectie zoeken in deze theorie. De ideale situatie is om het te gebruiken om conflicten en slechte relaties te voorkomen, want als het negatieve communicatie veroorzaakt, komt dit omdat er iets ontbreekt.

Als iemand bijvoorbeeld vanuit de innerlijke ouder spreekt en tegen iemand in het innerlijke kind tegenkomt, zou dit perfect zijn. Zij vullen elkaar aan en alles zal op een natuurlijke manier gaan. Twee mensen die zich in de innerlijke ouder staat bevinden, zullen echter botsen. Dit veroorzaakt conflicten omdat ze beide de controle willen hebben.

Twee mensen in het innerlijke kind hebben geen conflicten. Er is een band zonder dat ze elkaar aan hoeven te vullen.

Bij de staat van innerlijke volwassene zijn er meestal geen problemen. Het kan betrekking hebben op zowel het innerlijke kind als de innerlijke ouder, omdat het namelijk een ideale omgeving zal bieden zonder dat er conflicten ontstaan.

Afbeelding dankzij Blisco_O en Lis.