The fun theory: beloningen boven straf
Tot voor kort leefden we in een wereld waarin mensen dachten dat straf deel uitmaakte van de opvoeding. De school hield zich bezig met het bijsturen van leerlingen totdat ze leerden zichzelf bij te sturen. Dit idee is gelukkig nu voor de meesten van ons verleden tijd. Dankzij theorieën zoals the fun theory is het duidelijk dat er betere methoden zijn.
We zullen niet ontkennen dat er mensen op de wereld zijn met zeer egoïstische gedragspatronen. Om te leren leven in de maatschappij, moeten we af van het idee dat wij zelf het middelpunt van de wereld zijn en dat al onze wensen moeten uitkomen.
The fun theory zegt in principe dat mensen eerder dingen doen die ze als “vervelend” beschouwen als er een leuk aspect aan is. Met andere woorden, een positieve stimulans kan een grote drijfveer zijn om bepaalde regels te volgen of dingen te doen die over het algemeen goed zijn voor de samenleving.
Het ontstaan van the fun theory
The fun theory is ontstaan in 2001. Het begon echter niet echt in een academische setting. Het bedrijf Volkswagen sponsorde een experiment. In een kruising tussen marketing en sociale verantwoordelijkheid wilde deze autogigant bewijzen dat zowel sociale als individuele veranderingen mogelijk zijn zolang er maar prikkels zijn.
Zo lanceerde Volkswagen zijn “fun theory” om mensen te inspireren om een voller leven te leiden, terwijl ze tegelijkertijd natuurlijk probeerden om het merk een positief imago te geven. Hun campagne bestond uit het uitvoeren van sociale experimenten om te zien hoe mensen zouden reageren.
Elk experiment stelt de mensen voor een dilemma. Ze hadden twee opties: een die comfort en routine inhield en een andere die enige inspanning zou vergen, maar ook een leuke, out-of-the-box ervaring met zich mee zou brengen.
Het eerste experiment
Het eerste sociale experiment dat ze uitvoerden was heel eenvoudig, maar ook zeer onthullend. Het werd uitgevoerd op een zeer drukke plek, namelijk het drukste metrostation in Zweden.
Aan de ene kant was een roltrap. Naar de andere kant was een gewone trap. Ze vroegen zich af hoe ze de mensen zover konden krijgen dat ze de gewone trap gingen gebruiken om te oefenen.
Ze kwamen met een leuk antwoord op hun vraag. Daarom bedachten ze iets wat ze “de pianotrap” noemden. Ze schilderden daarom de gewone trap, zodat die er als een piano uit zou zien en ze lieten ook elke trede klinken als een piano op getrapt werd. Het was alsof je zelf een muziekinstrument bespeelde.
Het resultaat was verrassend. Normaal gesproken gebruikt ongeveer 95% van de mensen de roltrap om de straat op te gaan. Toen de pianotrap klaar was, koos 66% van de mensen voor de gewone trap. Ze leken het zelfs leuk te vinden!
Andere experimenten
Het tweede experiment dat ze uitvoerden om te zien of the fun theory echt werkte, was nog succesvoller dan het eerste. Veel mensen gooien zonder erover na te denken hun afval op de grond. Met dat in gedachten zetten ze hun volgende experiment op, opnieuw in Stockholm, Zweden.
Ze installeerden een aantal vuilnisbakken met speciale sensoren. Elke keer als iemand zijn afval in de vuilnisbak gooide, speelde het een geluid als dat van tekenfilms als iemand van een klif valt. Mensen vonden het heel leuk, en sommigen gingen zelfs verder dan het weggooien van hun eigen afval. Ze gooiden zelfs het afval weg dat al op de grond lag!
In één dag verdubbelden ze de gebruikelijke afvalverwerking. Dit was opnieuw het bewijs dat the fun theory in sommige gevallen echt kon werken. Tot nu toe is het echter iets dat alleen nog maar onderzocht is als marketinginstrument voor bedrijven.
De grote vraag is nu of dit ook zou werken bij grotere problemen. Zoals we hierboven al gezegd hebben, weten we niet zeker of deze theorie kan leiden tot gedragsveranderingen op de langere termijn. Er zijn niet genoeg gegevens om een stelling in beide richtingen te ondersteunen.
Ondanks dat is het duidelijk dat plezier mensen kan overtuigen om dingen te doen. Nieuwigheid en plezier zijn sterk genoeg om mensen te motiveren om beter te worden.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Cervelló Gimeno, E., Escartí, A., & Balagué Gea, G. (1999). Relaciones entre la orientación de meta disposicional y la satisfacción con los resultados deportivos, las creencias sobre las causas de éxito en deporte y la diversión con la práctica. Revista de Psicología del deporte, 8(1), 0007-19.