Stoppen met liegen, hoe doe je dat?

Het onder ogen zien van leugens en het beoefenen van eerlijkheid versterkt onze relaties en transformeert onze persoonlijke perceptie en de manier waarop we met de wereld omgaan.

Voor veel mensen is stoppen met liegen een frustrerende uitdaging, maar wel een die kan worden overwonnen. En vals spelen kan een lastige gewoonte worden om te doorbreken, vooral als het gedaan wordt om problemen te vermijden of indruk op anderen te maken.

Het komt voor dat het soms een gemakkelijke oplossing lijkt, maar liegen heeft het potentieel om relaties te verslechteren en onze emotionele gezondheid te beïnvloeden.

Hoewel het gebruikelijk en ogenschijnlijk onschuldig menselijk gedrag is, heeft het liegen soms aanzienlijke gevolgen. We leggen enkele redenen achter dit gedrag uit en vijf praktische strategieën om eerlijkheid te cultiveren.

Waarom liegen we?

De kans is groot dat je op een bepaald moment in je leven hebt gelogen om een probleem te vermijden of om de gevoelens van iemand in je omgeving niet te kwetsen. Zelfs als het met goede bedoelingen wordt gedaan, kan liegen het vertrouwen dat anderen in ons hebben ondermijnen en ons zelfbeeld vervormen.

Volgens een onderzoek (Engelse link) gepubliceerd in Psychological Bulleti wordt oneerlijk gedrag door verschillende factoren beïnvloed. Onder hen vallen de omstandigheden waarin de persoon zich bevindt op, zoals de omvang van de beloning en de externe gevolgen waarmee hij te maken kan krijgen. Ook persoonlijke kenmerken, zoals geslacht en leeftijd.

Bovendien doen degenen die de neiging hebben om leugens te vertellen dit vanwege een laag zelfbeeld of onzekerheid, angst voor afwijzing of straf, of omdat ze bepaalde voordelen verwachten, zoals bijvoorbeeld een baan.

Op dezelfde manier, als gevolg van de druk van de verwachtingen van de samenleving, het vermijden van conflicten en het verlangen om indruk te maken op of goedgekeurd te worden door anderen.

5 tips om te stoppen met liegen

De eerste stap om te stoppen met het vertellen van leugens is accepteren dat we een probleem hebben en dat we hulp nodig hebben om te veranderen.

Door een zelfevaluatieproces uit te voeren, kunnen we de onderliggende redenen achter onze eigen oneerlijkheid identificeren, of deze nu voortkomen uit angst, het verlangen om te behagen of het vermijden van conflicten. Hierna kunt u de volgende strategieën gebruiken.

1. Oefen eerlijkheid

Eerlijk zijn betekent dat je je verplicht om in alle situaties de waarheid te vertellen, zelfs in situaties die misschien wat ongemakkelijk zijn. Volgens onderzoek  (Engelse link) van het Journal of Experimental Social Psychology worden mensen dagelijks geconfronteerd met situaties die ertoe leiden dat we prosociale leugens vertellen.

Dit zijn uitspraken die worden gezegd met de bedoeling anderen te bevoordelen of te beschermen, ook al kunnen ze een verdraaiing van de waarheid inhouden. Vertel bijvoorbeeld aan je grootmoeder dat je de trui die ze voor je heeft gebreid geweldig vindt, of vertel een kind dat je zijn of haar tekening geweldig vindt.

Maar hoe graag we de gevoelens van anderen ook willen beschermen, het beoefenen van eerlijkheid vereist het vinden van manieren om eerlijk te zijn zonder de persoonlijke integriteit in gevaar te brengen. Het is belangrijk om de waarheid te zoeken en meningen authentiek en respectvol te uiten, in plaats van welwillende leugens te vertellen om jezelf er goed uit te laten zien.

2. Ontwikkel eigenwaarde

Vaak is de belangrijkste reden waarom mensen liegen een laag zelfbeeld (Engelse link). Ze willen indruk maken op anderen, problemen vermijden of zeggen wat ze denken dat anderen willen horen.

Door een positief en realistisch beeld van onszelf te cultiveren, vergroten we het zelfvertrouwen in onze capaciteiten en persoonlijke waarden. Dit motiveert ons om authentieker en eerlijker te handelen, omdat we integriteit waarderen en onze eigen mening respecteren.

Op dezelfde manier zijn we, door haalbare doelen te stellen en voor emotioneel welzijn te zorgen, minder geneigd om onze toevlucht te nemen tot liegen als een manier om conflicten te vermijden of indruk te maken op anderen.

3. Vervang liegen door effectieve communicatieve vaardigheden

Het leren om meningen en gevoelens duidelijk en respectvol te uiten is van cruciaal belang om niet toevlucht te nemen tot onwaarheden. Het gaat niet om wreed zijn om eerlijk te zijn, maar om het bewust zijn van de gevolgen van elk woord dat we uiten en handelen in alle situaties.

Door effectieve communicatieve vaardigheden te ontwikkelen, zoals actief luisteren en empathie, kunnen we de behoeften en zorgen van anderen beter begrijpen. In plaats van te liegen versterkt eerlijk en duidelijk communiceren ons gevoel van eigenwaarde en helpt het ons sterke, langdurige relaties op te bouwen.

4. Zie de angst voor de waarheid onder ogen om te stoppen met liegen

Het eerlijk onder ogen zien van de moeilijke of ongemakkelijke realiteit die ons doet liegen, helpt ons de waarheid te herkennen en te accepteren; zelfs als het pijnlijk is.

Dit betekent eerlijk reflecteren, fouten en consequenties erkennen, en emotionele steun en perspectieven van buitenaf zoeken om met moeilijke situaties om te gaan.

Door de verantwoordelijkheid te aanvaarden voor wat we doen en waar we fout gaan, ontwikkelen we een gevoel van integriteit en verantwoordelijkheid, waardoor de noodzaak om te liegen om negatieve gevolgen te voorkomen afneemt.

5. Zoek professionele hulp

Als je merkt dat je, ongeacht de situatie, de neiging hebt om buitensporig te liegen, overweeg dan om professionele hulp te zoeken. Mensen die problemen ondervinden met pathologisch liegen (ook wel mythomanen genoemd) kunnen begeleiding krijgen van een gespecialiseerde therapeut of psycholoog om de oorzaken achter dit gedrag te identificeren en een passende behandeling te vinden.

Dit soort hulp kan cognitieve gedragstherapie omvatten, om denk- en gedragspatronen te identificeren en te veranderen. Daarnaast ondersteunende therapie om eerlijke communicatieve vaardigheden te ontwikkelen en effectiever met moeilijke emotionele situaties om te gaan.

Stoppen met liegen is mogelijk, maar het vereist dagelijkse toewijding

Wanneer leugens het dagelijks leven overnemen, wordt niet alleen het leven beïnvloed, maar ook onze relaties. De frequentie waarmee we liegen kan het vertrouwen dat anderen in ons hebben ondermijnen en ons eigen gevoel van eigenwaarde ondermijnen.

Het onder ogen zien van dit gedragspatroon vereist moed en toewijding, maar met vastberadenheid en de juiste steun kunnen we een completer en bevredigender leven leiden, waarin eerlijkheid een pijler is in interacties en persoonlijke ontwikkeling.