Sociaal Darwinisme: overleven van de sterkste
Sociaal Darwinisme is een benadering die probeert de concepten van natuurlijke selectie toe te passen op specifieke individuen en samenlevingen. Uit dit gezichtspunt zou men het idee kunnen afleiden dat in de samenleving hetzelfde moet gebeuren als in de natuur. Met andere woorden, alleen de sterksten overleven.
Het Sociaal Darwinisme heeft aanleiding gegeven tot een hoeveelheid theorieën en beleidsmaatregelen van twijfelachtige geldigheid om verschillende vormen van discriminatie te rechtvaardigen. In feite hebben meer dan een paar figuren hun toevlucht genomen, en doen dat nog steeds, tot deze benadering om mensen van een bepaalde etnische groep of afkomst in hun waarde te laten.
De meest afschuwelijke manifestatie van het sociaal-darwinisme was het nazisme (Spaanse link), dat verbazingwekkend genoeg nog steeds niet helemaal verdwenen is. Sterker nog, er bestaan tegenwoordig meer dan een paar neonazigroepen. Uit deze concepten zijn verschillende vormen van suprematie voortgekomen die de wereld onnoemelijk veel schade hebben berokkend.
“Al onze menselijke voorouders komen uit Afrika. Van daaruit begonnen we ons uit te breiden over de hele wereld. In die tijd dacht niemand eraan een muur te bouwen om immigratie tegen te gaan .”
-Michel Brunet-
Sociaal Darwinisme
Charles Darwin stelde de evolutietheorie voor en markeerde daarmee een definitieve mijlpaal in de opvattingen van die tijd over de natuur. Zijn theorie stelde voor dat verschillende soorten evolueren door natuurlijke selectie. Dit is een proces waarbij de sterkste organismen zich aanpassen en overleven, terwijl de zwakste na verloop van tijd verdwijnen.
Dit betekent dat er in de natuur een voortdurende strijd om te overleven is, die de sterksten voorbestemd zijn om te winnen. De eerste die deze concepten van de natuurlijke naar de sociale wereld overbracht was Herbert Spencer. Het postulaat van het sociaal-darwinisme is heel eenvoudig: als de sterksten in de natuur zegevieren, moet dat ook in de menselijke wereld gebeuren.
Het eerste probleem met deze benadering is dat niet gedefinieerd wordt wat ‘sterk’ of ‘zwak’ betekent. Was Stephen Hawking bijvoorbeeld ‘zwak’ vanwege een ziekte, ondanks dat hij een van ‘s werelds meest briljante wetenschappers was? Was Adolf Hitler ‘sterk’ omdat hij bijna heel Europa was binnengevallen, ook al bracht dat alleen maar ellende en vernietiging?
Een ongegronde theorie
Het sociaal-darwinisme heeft niet zozeer gediend om ‘sterke’ en ‘zwakke’ individuen in te delen. Het is meer gericht geweest op het indelen van hele samenlevingen en etnische groepen.
In werkelijkheid is het een theoretisch apparaat geweest om het geweld van sommige mensen op anderen en van sommige individuen op anderen te rechtvaardigen. Hierachter zit niets anders dan onwetendheid en een verlangen naar macht en rijkdom.
Ras is een van de favoriete onderwerpen van degenen die het sociaal-darwinisme verdedigen. Inderdaad is de suprematie van het ene ras over het andere het leidmotief geweest van vele discriminerende en gewelddadige handelingen. Het is ook vaak de reden waarom sommige mensen zich gerechtigd voelen om mensen met een donkerder huidskleur dan zijzelf aan te vallen of te kleineren.
De wetenschap heeft het begrip ras zelf ontmanteld en ontdekt dat er genetisch niets significant is tussen mensen met verschillende huidskleuren. Het komt gewoon door een verschil in hun melatonineniveau.
Dit is al sinds de jaren zeventig bekend. Bovendien stammen we allemaal af van dezelfde zwarte voorouders. Dit is geen nieuwe bevinding. In feite heeft de Franse paleontoloog Michel Brunet het meer dan 20 jaar geleden getest.
Een handig excuus
Het Sociaal Darwinisme heeft gediend als voorwendsel om massale roof en moord te rechtvaardigen. Het hield bijvoorbeeld het geloof in stand dat zwarte mensen geen ziel hadden. Daardoor vond men dat anderen het recht hadden hen tot slaaf te maken en zich hun arbeidskracht toe te eigenen.
Daarom genereerde het een leven lang rijkdom voor anderen, zonder dat er grote investeringen nodig waren. Het geloof was dat mensen met een andere kleur tot een inferieure cultuur behoorden, wat het binnenvallen van hun landen, hun onderwerping en het houden van al hun bezittingen rechtvaardigde.
Het wilde kapitalisme heeft zich ook enkele randen van het sociaal-darwinisme toegeëigend om onaanvaardbare ongelijkheid te rechtvaardigen. Het stelt voor dat arme mensen arm zijn vanwege hun inferioriteit.
Het houdt geen rekening met het feit dat ze misschien systematisch zijn onteigend of beperkt door anderen. Noch dat ze misschien niet dezelfde historische of conjuncturele kansen hebben gehad.
Sociaal Darwinisme geeft sommige individuen ook de mogelijkheid om hun pathologisch narcisme te rechtvaardigen. Dit was precies het geval met Hitler en vele andere individuen die hun destructieve verlangens op anderen loslieten. Ze verschuilden zich achter ongegronde theoretische concepten.
Het sociaal-darwinisme wordt inderdaad gebruikt als een gelegenheid voor individuen en sectoren die wreedheid gelijkstellen aan kracht om ernstige onrechtvaardigheden te begaan en daar groot privévoordeel uit te halen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Barbero González, J. I. (2012). El darwinismo social como clave constitutiva del campo de la actividad física educativa, recreativa y deportiva. Revista de Educación.
- Blázquez Ruiz, Francisco Javier (2014). Nazismo, derecho, estado. Madrid: Dykinson.