Relationele anarchie: geen stempels, geen hiërarchie
De relationele anarchie is een stroming die pleit voor relaties zonder stempels of vastgelegde hiërarchie. Deze vorm van anarchie heeft als doel om intieme relaties los te koppelen van conventionele ideeën, verplichtingen en tradities. De doelstelling van de relationele anarchie is de vrijheid van alles wat de maatschappij oplegt of vastlegt.
Het idee hier is relaties hebben die uit de vastgelegde categorieën breken. Het enige fundament van de relatie is wederzijdse overeenstemming. Aanhangers van de relationele anarchie hebben een levensstijl die heel veraf staat van enige vorm van opgelegde doctrines of normen. Is dit eigenlijk wel haalbaar? Hoe zien deze anarchisten liefde en relaties?
Anarchistische relaties
Volgers van de relationele anarchie maken geen onderscheid tussen romantische en andere relaties. In plaats van de relaties een stempel te geven, geven ze er de voorkeur aan om voor alle relaties het kader van “wederzijdse overeenstemming” te gebruiken.
Ze geloven dat vertrouwen de basis moet zijn voor alle relaties. Er kan alleen sprake zijn van vrije en ongebonden relaties als de verzekering aanwezig is dat de betrokken mensen niet van plan zijn om schade te berokkenen.
De relatie is alleen bevredigend als ze die fijne plek van intimiteit en vrijheid kunnen bereiken. Het gevolg is dus ook dat alles ineenstort als achterdocht, twijfel en wantrouwen de relatie vergiftigen.
Communicatie is de sleutel om ervoor te zorgen dat dit type relatie werkt. Tegenwoordig spreken mensen vaak over hun gevoelens wanneer ze een probleem hebben. De mensen die relationele anarchie in de praktijk omzetten, moedigen echter voortdurende communicatie aan. Het helpt om het vertrouwensniveau te verbeteren.
Onbegrensde liefde, vrij van stempels
De relationele anarchisten geloven dat liefde grenzeloos is. Het resultaat is dat ze zich niet tot slechts één persoon of slechts één soort liefde beperken. Elke persoon staat ervoor open om met zoveel mensen samen te zijn als hij of zij wil, zonder de ene persoon voor te trekken op de andere.
Beoefenaars van de relationele anarchie geloven ook dat het belangrijk is om elke relatie onafhankelijk van de andere relaties te waarderen. Ze maken dus geen vergelijkingen. Er bestaat ook geen ranglijst. Ze denken er zelfs niet aan om zinnen te gebruiken als “vrienden met voordelen,” “alleen maar vrienden” of “we hebben een open relatie.”
“Liefde is er in overvloed en elke relatie is uniek.”
-Andie Nordgren-
Een verbintenis op basis van wederzijdse overeenstemming
De relationele anarchie is geen anti-verbintenis. Het tegendeel is waar. Deze manier van denken pleit voor verbintenis zolang de deelnemers een wederzijdse overeenstemming hebben. In de overeenkomst werken beide mensen samen om het niveau en het type verbintenis te installeren die ze willen hebben. Ze beslissen op basis van hun gevoelens.
De deelnemers moeten hun regeling baseren op hun waarden. Natuurlijkheid, overeenstemming, communicatie en een oprecht verlangen om van de andere persoon te houden. Dat zijn de aspecten die ze voorop moeten stellen. Dat is ook de reden dat gehechtheid, hiërarchie en externe normen hierin geen plaats hebben. Ze laten geen invloeden van buitenaf of sociale omstandigheden toe. De verbindingen en de relaties moeten natuurlijk en spontaan zijn.
Breken met het gevestigde systeem
De relationele anarchie stelt dat de huidige maatschappij ons oplegt hoe en wie we moeten liefhebben. Door gebruik te maken van wetten en richtlijnen legt de maatschappij op wat de burgers moeten doen en hoe ze zich op elk moment moeten gedragen. De relationele anarchie maakt komaf met het idee dat mensen rechten hebben ten opzichte van hun partners.
Als de ene persoon bijvoorbeeld beslist om met zijn vrienden te gaan stappen en laat thuis te komen, dan zeggen de relationele anarchisten dat het niet gepast is om verklaringen te eisen. Ze kunnen niet zeggen “ik heb het recht om te weten waar jij de nacht doorgebracht hebt.” Respect en onafhankelijkheid zijn onaantastbaar.
Bovendien heeft de relationele anarchie kritiek op hoe de maatschappij “normaliteit” gelijkstelt met heteroseksualiteit. De voorstanders van deze ideeën zullen dus ook geloven in de vrije liefde ongeacht geslacht, gender, cultuur of overtuigingen.
Relationele anarchie of polyamorie
De relationele anarchie en polyamorie zijn twee manieren om relaties te begrijpen en in de praktijk om te zetten. Ze worden gemakkelijk met elkaar verward. Dat komt omdat beide voorstanders zijn van emotionele en seksuele relaties met meerdere mensen. Toch zijn ze verschillend hoewel het verschil subtiel is.
De relationele anarchie denkt niet in categorieën, opsplitsingen of klassen. Elke relatie is uniek, onafhankelijk van andere relaties en niet herhaalbaar. In dit geval heeft de liefde geen stempels nodig zodat iemand dat gevoel kan uitdrukken of voelen.
Dat is niet het geval bij polyamorie. Wat eigenlijk bij polyamorie het meest voorkomt, is dat men relaties wel een omschrijving geeft. Eén definitie is primair (meestal het huwelijk). De rest beschouwt men als secundaire bepalingen.
Relationele anarchie versus monogamie
De mensen die de relationele anarchie beoefenen, beschouwen het een manier van leven. Ze omschrijven zichzelf als mensen die de vrije liefde beoefenen. Ze zijn vrij van de structuren en de omstandigheden die de maatschappij en de cultuur ons opleggen. Deze mensen gebruiken hun verbeelding om hun eigen ideaal van relaties te creëren. Samengevat kunnen we zeggen dat zij hun relaties scheppen zoals zij dat willen.