Overadaptatie bij kinderen: modelgedrag dat lijden verbergt
Toen je ter wereld kwam, was je een blanco vel papier. Door je interacties met je omgeving, en vooral met je primaire verzorgers, leerde je hoe je je moet gedragen. In werkelijkheid is het doel van socialisatie om te leren leven in de samenleving. Verder aanpassen aan bepaalde verwachtingen teneinde een functionele wezen te worden. Wanneer dit echter in excessieve mate gebeurt, treedt overadaptatie op.
Kinderen die aan overmatige aanpassing lijden, hebben de neiging om hun probleem pas op volwassen leeftijd te herkennen. Het zijn volgzame kinderen, met goede academische prestaties die geen problemen opleveren voor hun ouders of leraren. In feite vertonen ze alle soorten gedragingen die sociaal worden beloond. Dit gaat echter ten koste van hun eigen welzijn.
Overadaptatie bij kinderen
Kinderen die last hebben van overadaptatie zijn op het eerste gezicht modelkinderen en studenten. Het zijn kinderen die altijd doen wat er van hen verwacht wordt. Ze irriteren bijvoorbeeld anderen niet, vallen niet in de rede en zijn gehoorzaam en verantwoordelijk.
Deze kenmerken, die door volwassenen als zo positief worden ervaren, zouden echter eigenlijk als een rode vlag moeten worden gezien. Omdat de kindertijd van nature soms luidruchtig en storend is.
In hun groeiproces en de constructie van hun identiteit hebben kinderen ruimte en vrijheid nodig om zichzelf te zijn. Als ze afstand doen van hun authenticiteit om te voldoen aan de verwachtingen van anderen, beperken ze zichzelf. Dit heeft aanzienlijke psychologische en emotionele gevolgen voor hen.
Belangrijkste tekenen en symptomen
Zoals we eerder vermeldden, blijft overadaptatie meestal onopgemerkt. Hier sommen we de belangrijkste kenmerken van de aandoening op. Zo kun je nagaan of jouw kinderen zich aan een of meer van deze regels houden:
- Het zijn lieve kinderen, buitengewoon correct, beleefd en respectvol
- Ze zijn passief en hebben de neiging tot isolement en eenzame activiteiten. Bovendien zijn ze meestal verlegen, stil en teruggetrokken.
- Ze tonen een hoog intellectueel niveau, een brede woordenschat en een goede academische prestatie. In hun buitenschoolse activiteiten tonen ze dezelfde productiviteit en gehoorzaamheid.
- Ze hebben de neiging hun gevoelens en emoties te onderdrukken om hun ouders of verzorgers niet van streek te maken of te irriteren.
- Ze verzetten zich niet tegen gezag of rebelleren niet. Integendeel, ze proberen volmaakte kinderen te zijn en doen hun best om te voldoen aan wat er van hen wordt verlangd.
De gevolgen van overadaptatie bij kinderen
Dit patroon van overmatige aanpassing blijft in de loop van de tijd bestaan en heeft belangrijke gevolgen. De volgende zijn de belangrijkste en meest relevante.
Moeite met sociaal contact
Deze kinderen hebben een grote angst voor afwijzing ontwikkeld. Bijgevolg kunnen ze grote moeilijkheden ondervinden bij het socialiseren. Het komt vaak voor dat ze bang zijn om zichzelf bloot te geven. Daarom kiezen ze er vaak voor om zichzelf te isoleren en sociale interacties te vermijden. Sterker nog, ze hebben de neiging zich terug te trekken en nemen niet het initiatief.
Aan de andere kant eist hun behoefte om anderen constant te plezieren, niet wetend hoe ze “nee” moeten zeggen of grenzen stellen, zijn tol. Dit wordt vooral duidelijk in de adolescentie en bij hun eerste romantische relaties.
Perfectionisme en overmatige stress
Het komt vaak voor dat deze kinderen extreem veeleisend zijn voor zichzelf. In feite streven ze naar perfectie in alles wat ze doen tot het punt dat dit hen verlamt en hoge niveaus van stress veroorzaakt. Een iets lager cijfer, kritiek of een uitbrander van hun ouders of leraren kunnen hen bijvoorbeeld diep raken.
Passiviteit en afhankelijkheid
Als een kind zijn persoonlijkheid niet voldoende heeft kunnen ontwikkelen, is hij gewend geraakt om te handelen volgens de verwachtingen en eisen van anderen. Dit houdt in dat wanneer ze beslissingen moeten nemen of de leiding over zichzelf moeten nemen, ze niet weten hoe ze dat moeten doen. Om deze reden is het gebruikelijk dat ze afhankelijk worden.
Psychosomatische ziekten
Deze onderdrukte emoties en impulsen manifesteren zich uiteindelijk via het lichaam. Dat komt omdat ze niet op de gebruikelijke manier kunnen worden gekanaliseerd. Daarom hebben deze kinderen vaak last van hoofdpijn zonder duidelijke oorzaak, of gastro-intestinale of dermatologische problemen.
Oorzaken van overadaptatie bij kinderen
Over het algemeen is deze neiging het gevolg van de angst van het kind om de liefde van zijn ouders te verliezen. Natuurlijk zijn kinderen volledig afhankelijk van volwassenen. Om deze reden kan het boos maken of irriteren van hen echt als een risico voor hun eigen overleving voelen.
Overadaptatie treedt meestal op wanneer ouders geloven dat hun kind hun aspiraties en verlangens moet vervullen. Wat ze echter moeten begrijpen, is dat zij als ouders de verantwoordelijkheid op zich moeten nemen om hun ontwikkeling te bevorderen.
Vanwege hun veeleisende gezinsdynamiek of vanwege de lasten die op hen zijn gelegd, moeten deze kinderen zich voor hun tijd als volwassenen gedragen. In feite hebben ze geen kinderen mogen zijn, of vrij hun eigen mening mogen kiezen en uiten. In feite moesten ze zich overmatig aanpassen als verdedigingsmechanisme om te kunnen functioneren.
Wat kan eraan gedaan worden?
Als een kind overmatig aanpassingsgedrag vertoont, zal een eventuele interventie primair gericht zijn op de ouders. In feite moeten ze hun opvoedingsstijl aanpassen en de ontwikkeling van de persoonlijkheid en identiteit van hun kind toestaan en aanmoedigen.
Het is echter gebruikelijk dat dit patroon pas op volwassen leeftijd wordt ontdekt. Als je jezelf herkent als slachtoffer van overadaptatie, moet je jezelf voortaan je authenticiteit gaan gunnen.
Je moet afleren wat je hebt geleerd en jezelf leren kennen. Je moet je eigen verlangens identificeren, de grenzen die je wilt stellen en de emoties die je moet uiten. Ten slotte moet je je identiteit blootleggen die nog steeds verborgen is.
Beginnen op je eigen voorwaarden te leven zal moeilijk zijn, maar ook bevrijdend. Aarzel niet om professionele hulp in te roepen om deze transformatie uit te voeren. Eindelijk kun je jezelf van al die lasten bevrijden en jezelf toestaan te zijn wie je werkelijk bent.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Hidalgo, M. C. (2006). Sobreadaptacion y enfermedad psicosomática (Bachelor’s thesis, Universidad del Azuay).
- Segoviano, M. (2000). El trastorno vincular sobreadaptativo. Psicoanalisis de las configuraciones vinculares: revista de la Asociación Argentina de Psicología y Psicoterapia de Grupo, 157-178.
- Quezada Quezada, J. D. (2005). Influencia del vínculo madre-hijo en los pacientes psicosomáticos sobreadaptados (Bachelor’s thesis, Universidad del Azuay).
