Waarom kunnen we soms niet omgaan met eenzaamheid?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Alicia Yagüe Fernández.

Laatste update: 27 december, 2022

Hoe we met eenzaamheid omgaan, zegt veel over ons. Bewust zijn van onze gemoedstoestanden, gedachten, verlangens en behoeften, en stilstaan om erover na te denken laat ons toe om zelfs op momenten van conflict psychologische stabiliteit te vinden.

Deze introspectie zal zich ontwikkelen door middel van de tijd die we onszelf in afzondering laten doorbrengen.

Het vermogen om te genieten van vrijwillige afzondering is een teken van emotionele volwassenheid en onafhankelijkheid. Het geeft ons de mogelijkheid om onze zelfkennis te vergroten

Is het mogelijk dat we voor onszelf zo onuitstaanbaar zijn dat we anderen nodig hebben om onszelf meer aanvaardbaar te vinden? Afhankelijkheid van relaties en emotionele conflicten brengen ons in een emotioneel vacuüm en zorgen ervoor dat we niet om kunnen met eenzaamheid.

We komen dan terecht in wederzijds afhankelijke relaties, symbiose en de bijhorende verwarring. Die zijn gebaseerd op een sociale omgangsvorm die niet oprecht is.

Wanneer de stilte van de eenzaamheid verdriet veroorzaakt

Je goed voelen in afzondering is een heel persoonlijke ervaring. Elk moment dat we alleen doorbrengen, is uniek. Binnenin ons zullen verschillende gewaarwordingen optreden. Ze hangen af van het belang van het tijdstip waarin we ons bevinden en van onze psychologische toestand.

Niet alle geesten slagen erin om de pijn te bedwingen die bepaalde conflicten en levensomstandigheden veroorzaken. Soms maakt het ons duizelig onze eigen echo te horen.

We omringen ons daarom met het lawaai dat van buiten ons komt. Om te vermijden dat we op ons eentje zijn, proberen we langs een pad te vluchten zonder uitweg.

Als we niet met eenzaamheid om kunnen, dan zullen onze maskers verschijnen. We zullen authenticiteit opzij schuiven en alles uit de weg gaan. Dus zullen we al het mogelijk doen om maar niet alleen te zijn. Onze angst zullen we verbergen met onjuiste rechtvaardigingen.

We springen van de ene relatie naar de andere zonder dat we zelfs weten wat we zoeken. Ons verdriet storten we uit over onze vrienden en familie. Zij kunnen dan immers een deel van de last dragen en ons tijdelijk verlichting brengen.

We zullen proberen om met pillen een eind te maken aan onze angstgevoelens. Elke mogelijkheid zal goed zijn om maar niet de confrontatie aan te gaan met de eenzaamheid en de boodschap die erin weerklinkt.

Doe een zelfanalyse en stel vast hoe jij met eenzaamheid omgaat

Als eenzaamheid onrust, ongemak, verveling, verdriet of angst opwekt, dan is het gepast om even stil te staan en na te denken. Voel ik mij op mijn gemak bij mezelf? Is er iets dat me zorgen baart? Kan ik de emoties benoemen die ik voel? Kan ik verwoorden wat er door mijn geest en hart heen gaat?

Wanneer eenzaamheid ongemakkelijk of onaangenaam is, dan smeekt een boodschap om gehoord te worden. Er is iets mis als we voortdurend al onze tijd met andere mensen doorbrengen. Eenzaamheid koste wat kost vermijden weerspiegelt een intra-persoonlijk conflict.

We gaan de verantwoordelijkheid uit de weg. Het resultaat is dat we op zoek gaan naar elke manier om dit ongemak te verlichten. We doen dit echter zonder te begrijpen wat er werkelijk met ons gebeurt, of zonder de confrontatie ermee aan te gaan.

Eenzaamheid heelt

Wanneer we te maken krijgen met bepaalde belangrijke gebeurtenissen, dan is afzondering noodzakelijk om orde te brengen in ideeën en gevoelens. Verlies en verandering zorgen voor een verstoring van het emotioneel evenwicht. Dit moeten we regelen om op een vredige manier te kunnen leven.

Tijd alleen doorbrengen is immers essentieel om in staat te zijn onze eigen ervaringen te voelen en in ons op te nemen. We moeten onze ervaringen en zorgen ook met anderen delen.

Het is echter eveneens heel belangrijk dat we naar ons innerlijke stem luisteren. Tijd met anderen doorbrengen mag geen vervangmiddel zijn voor persoonlijke reflectie.

De momenten die we in stilte met onszelf doorbrengen, dwingen ons om de aandacht te richten op onze innerlijke wereld. We zijn dan de enigen die naar onze gedachten luisteren en die onze emoties confronteren. Niemand anders zal in dit geval op de voorgrond treden.

De verantwoordelijkheid ligt in onze handen om te weten hoe we zullen omgaan met wat ons raakt. Dat is het moment waarop we van de rust genieten en leren hoe we het ongemak kunnen aanpakken.

Eenzaamheid laat ons toe een inspanning te leveren om onszelf te begrijpen. Het geeft ons de kans een keuze te maken wat we zullen doen en wanneer en hoe. Bovendien kunnen we van dit proces genieten.

Wat is er gebeurd met authenticiteit in relaties?

Wanneer we het over relaties hebben, dan is de kwaliteit en niet de kwantiteit belangrijk. Iemand naast je hebben kan je een even eenzaam gevoel geven of kan je zelfs nog eenzamer laten voelen dan je al was. Gezelschap is geen verzekering voor individueel welzijn.

Dat is dan ook de reden dat we de genegenheid van anderen nodig hebben vanaf het moment dat we geboren worden. We zijn sociale wezens en gaan op zoek naar menselijk contact. Familie, vrienden, koppels, collega’s en elke sociale kern waarvan we deel uitmaken, zijn essentieel voor onze individuele ontwikkeling.

Interpersoonlijke relaties vormen onze persoonlijkheid. Ze beïnvloeden onze sociale vaardigheden en emotionele controle. Het vermogen om alleen te zijn is echter even of zelfs meer belangrijk. Je goed voelen bij jezelf is daarom de eerste stap om je goed te voelen bij anderen.

Anderzijds leven we tegenwoordig in een maatschappij waarin er sprake is van een uitermate grote verbinding. De tegenstrijdigheid is dat dit ons naar ontkoppeling leidt en de aftakeling van echte banden veroorzaakt.

We brengen namelijk meer tijd door met door middel van ons scherm te communiceren dan met elkaar in de ogen te kijken. We hebben toegang tot een massa mensen. Dit maakt het mogelijk om vele relaties te ontwikkelen. Deze relaties zijn echter oppervlakkig. Het resultaat is dat ze onze behoefte aan genegenheid niet bevredigen.

Dat is de reden dat we merken dat we ons ongemakkelijk voelen als we alleen zijn. We zijn ook ontevreden over de nieuwe relaties die we scheppen.

Vrijwillige eenzaamheid is het beste gezelschap

Of we genieten van afzondering, zal afhangen van ons vermogen tot introspectie. Bezitten we met andere woorden de capaciteit om onszelf te ontleden? Dit vermogen weerspiegelt ook het vermogen van engagement en betrokkenheid ten aanzien van onszelf.

In welke mate nemen we met andere woorden de verantwoordelijkheid voor ons eigen leven zonder onze innerlijke wereld en conflicten op anderen over te dragen?

In dit opzicht is het één ding om het gezelschap van anderen op te zoeken om hen te geven wat jij nog over hebt. Het is iets totaal anders als je op zoek gaat naar gezelschap om jouw leegtes te vullen.

We hebben het hier niet over altijd alleen zijn. Het gaat wel over het vermogen om van jezelf te genieten terwijl je alleen bent. Kies voor jezelf als partner en geniet ervan, ook al kan je met andere mensen samen zijn.

Dat is wat het verschil maakt. Het zal betekenen dat jouw relatie met anderen gebaseerd zal zijn op verlangen en niet op noodzaak.