Neurasthenie: onverklaarbare vermoeidheid
Extreme uitputting, hoofdpijn, duizeligheid, lage bloeddruk, maagpijn, misselijkheid. Neurasthenie werd voor het eerst beschreven in 1829 om een zwakte van de zenuwen te omschrijven. In feite had het meer dan een eeuw lang een grote relevantie op klinisch en psychopathologisch gebied. Bovendien waren er veel mensen die er blijkbaar aan leden.
De oude ‘alienisten’ waren artsen die gespecialiseerd waren in psychiatrie. Ze wezen erop dat deze stoornis bij verschillende specifieke groepen voorkwam.
De eerste waren boerenvrouwen, die lange perioden alleen doorbrachten terwijl hun echtgenoten het land bewerkten. Ook zakenlieden vertoonden deze symptomen. De aandoening werd inderdaad zo algemeen dat William James ze sarcastisch ‘Americanitis’ noemde.
Met deze term verwees hij naar de toestand van stress en overbelasting waaraan een groot deel van de Amerikaanse samenleving lijdt.
Tegenwoordig hebben ook Aziatische landen de neiging aan deze klinische realiteit te lijden. Zozeer zelfs dat ze het gecatalogiseerd hebben in hun Chinese classificatie van psychische stoornissen (vergelijkbaar met onze DSM-V). Ze noemen het shenjing shuairuo, een psychologische dimensie die samenhangt met uitgesproken vermoeidheid.
Neurasthenie: definitie, symptomen, en oorzaken
Neurasthenie is een verouderd begrip. Het is dan ook niet opgenomen in het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-V). De Wereldgezondheidsorganisatie blijft het echter erkennen, net als de ICD-10 en landen als China. Om de complexiteit van deze stoornis te begrijpen, is het de moeite waard bepaalde aspecten nader te bekijken.
In de loop van de negentiende eeuw raakten psychiaters zeer geïnteresseerd in neurasthenie. George Miller Beard was de neuroloog die deze term in 1869 populariseerde. Hij definieerde het als een ongewone en irriterende zwakte die zich manifesteert als chronische idiopathische vermoeidheid (met een onbekende oorzaak).
Geassocieerde symptomen
Neurasthenie verschijnt na inspanning. Het lichaam komt dan in een toestand van overmatige lichamelijke en psychische uitputting. Toch is de uitgevoerde taak niet intens genoeg voor deze overmatige vermoeidheid.
De aandoening doet zich voor met de volgende verschijnselen:
- Ernstige hoofdpijn die soms tot migraine leidt.
- Spierpijn.
- Extreme uitputting. De persoon voelt zich echter niet in staat om te gaan liggen en in slaap te vallen. Slapeloosheid kan dus een constante zijn.
- Maagpijn en darmstoornissen (winderigheid, diarree ) treden op.
- Flauwvallen of overgeven kan optreden.
- Hypersomnia (overmatig slapen) in sommige gevallen.
- Prikkelbaarheid.
- Paniekstoornissen.
- Moeite om helder te denken.
- Geheugenstoornissen.
Al deze symptomen duren minstens zes maanden. Sommige treden met grotere of kleinere intensiteit op. Ook kunnen sommige symptomen wel verschijnen en andere niet.
De oorzaken
Neurasthenie, epidemische neuromyasthenie, ziekte van Akureyri, Royal Free Hospital Outbreak, atypische poliomyelitis, Da Costa syndroom, en prikkelbaar hartsyndroom. Deze aandoening heeft vele namen. Hoewel het inderdaad niet voorkomt in de diagnostische handboeken van psychische stoornissen, wordt ze in veel landen toch erkend.
De aanwezigheid van affectieve conflicten, neurologische ziekten, intoxicaties, of immuun- en hormonale disfuncties zijn veelvoorkomende aandoeningen bij mensen die in de kliniek komen met symptomen van neurasthenie.
De Universiteit van Baskenland (Spanje) deed in 2019 een onderzoek (Spaanse link) naar deze aandoening. Ze beweerden dat de symptomen vaak in de eerstelijnszorg gediagnosticeerd worden. In feite vermoedt men dat we te maken kunnen hebben met een ziekte met multisystemische repercussies. Er zijn namelijk veel variabelen die bij neurasthenie samen kunnen komen.
In de regel worden bij deze aandoening twee klinische condities gediagnosticeerd: depressie en chronische vermoeidheid. In 2015 definieerde de National Academy of Sciences van de Verenigde Staten van Amerika (Institute of Medicine) neurasthenie als een ziekte van inspanningsintolerantie.
Met andere woorden, er zijn mensen die bij het uitvoeren van om het even welke activiteit, hoe onbeduidend ook, nadelige lichamelijke en psychische symptomen vertonen.
Behandeling van neurasthenie
In de regel is de behandeling van neurasthenie gericht op de oorzaken ervan. Dat gezegd hebbende, de onderliggende pathologie verschilt van persoon tot persoon.
Vanuit psychologisch oogpunt wordt lijders meestal aangeraden naar een psycholoog te gaan en een farmacologische ondersteunende behandeling te nemen. Dit zijn meestal antidepressiva. Daarnaast is het voor patiënten vaak nuttig om aan emotionele en stresshantering te werken.
Een somatoforme stoornis
Zoals we al eerder zeiden is neurasthenie een term die een groot deel van de wetenschappelijke gemeenschap niet meer gebruikt. Hoewel de ICD-10 (Internationale Classificatie van Ziekten) het blijft erkennen, zien ze het in verband met somatoforme stoornissen.
Een somatoforme stoornis is een klinisch beeld waarin verschillende ziekten of symptomen verschijnen die niet verklaard kunnen worden door onderliggende organische veranderingen. Extreme vermoeidheid en weinig energie zijn twee van de elementen waaruit deze klinische categorie bestaat.
We kunnen neurasthenie als aandoening blijven accepteren omdat klinische etikettering grotendeels onbelangrijk is. Het belangrijkste uit psychologisch en medisch oogpunt is te weten wat de symptomen teweegbrengt.
Sigmund Freud sprak van depressie en psychiaters uit het begin van de 19e eeuw beschreven hun patiënten als mensen die veel zorgen hebben. Anderzijds, en gezien de organische verschijnselen, is gebleken dat veel mensen ook lijden aan hormonale problemen, een gedeprimeerd immuunsysteem, of zelfs bloedarmoede.
Organische ziekten kunnen niet los gezien worden van psychische problemen. Toestanden van stress en angst liggen namelijk vaak ten grondslag aan somatoforme stoornissen. Vandaar dat benaderingen als cognitief-gedragstherapie en, in bepaalde gevallen, het toedienen van anxiolytica meestal goede resultaten geven.
Tenslotte zijn er, buiten de terminologieën, de behoeften. Daarom moeten we nooit aarzelen om deskundige hulp te zoeken bij elk probleem, ergernis, kwelling of zorg die ons leven vertroebelt.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Schwartz P. Y. (2002). Why is neurasthenia important in Asian cultures?. The Western journal of medicine, 176(4), 257–258
- Martínez Jiménez, M. (2017). Neurastenia y fibromialgia: el enlace entre el sistema nervioso y la cultura en entidades clínicas complejas. En-claves del pensamiento, 11 (22). México.
- Merikangas K, Angst J. Neurasthenia in a longitudinal cohort study of young adults. Psychol Med. 1994 Nov;24(4):1013-24. doi: 10.1017/s0033291700029093. PMID: 7892346.