4 mythes over het syndroom van Asperger uitgelegd door een specialist

"Mensen met Asperger hebben geen emoties. Ook kunnen ze niet zelfstandig leven." Deze en meer overtuigingen over de stoornis kloppen niet en hier zullen we ze demystificeren, ter gelegenheid van Wereld Autisme Dag.

Het syndroom van Asperger is een autismespectrumstoornis (ASS) vol mythen die volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wereldwijd bij 1 op de 100 kinderen voorkomt. Deze diagnose wordt in Nederland niet meer gegeven.

De reden hiervoor is dat er onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing zou zijn. Toch wordt in de volksmond deze subgroep nog wel gebruikt, met name voor mensen die in het verleden deze diagnose hebben gekregen.

En ja, ondanks het feit dat deze hersenontwikkelingsstoornis steeds bekender wordt, blijven er stereotypen bestaan die het ver van de werkelijkheid plaatsen. Veel mensen denken dat mensen met de diagnose ASS emotieloos zijn of geen relaties kunnen aangaan.

Om deze en andere populaire overtuigingen op te helderen, hebben we psychiater en psychotherapeut Ana Isabel Sanz (Spaanse link) geraadpleegd, een specialist in affectieve stoornissen, angst, kindertijd en adolescentie , die ons zal helpen een nauwkeuriger en empathischer beeld te vormen van deze neurologische aandoening.

4 veelvoorkomende mythes met betrekking tot het syndroom van Asperger

Elke 18 februari is het Internationale Dag van het Syndroom van Asperger, ter ere van de geboorte van Hans Asperger, de Oostenrijkse psychiater die pionierde bij de identificatie en definitie van deze aandoening. Het is een neurologische aandoening die invloed heeft op de manier waarop de hersenen informatie verwerken.

De beoordeling ervan vereist algemeen medisch, lichamelijk, genetisch en neuropsychologisch onderzoek, zodat de persoon de juiste diagnose en de juiste therapieën krijgt.

Wat duidelijk is bij deze vorm van autisme is een inflexibel gedrag en mentaliteit, overgevoeligheid (voor lichten, geluiden, geuren), het zich gemakkelijk aanpassen aan veranderingen, problemen met het begrijpen van lichaamstaal en andere kenmerken.

Volgens informatie van de Confederación Autismo España (Spaanse link), hoewel we te maken hebben met een vorm van autisme die niet gepaard gaat met een verstandelijke beperking of significante taalproblemen, kan iemand met Asperger te maken krijgen met uitdagingen in sociale interactie en non-verbale communicatie.

Dezelfde instelling benadrukt dat er een stijging was van 310% in het aantal niet-universitaire studenten met een vorm van autistische stoornis, tot 78.063 (tussen 2022 en 2023). Helaas is het nog steeds een aandoening vol verkeerde informatie, dus Dr. Ana Isabel Sanz legt de belangrijkste mythes eromheen uit.

1. “Mensen met Asperger hebben geen emoties”

Een van de foutieve opvattingen over mensen met Asperger is dat ze niet in staat zijn om emoties te ervaren of empathie te voelen voor anderen. Dit is verre van de waarheid, want ze voelen heel intens, maar kunnen moeite hebben om zich regelmatig te uiten.

In de woorden van Dr. Sanz: “mensen met autistische trekken vertonen emoties die net zo oprecht en intens zijn als die van ieder ander individu”. Ze kunnen wat ze voelen echter anders ervaren, begrijpen en verwerken dan neurotypische personen (iemand met een typisch of standaard neurologisch functioneren in de maatschappij), zonder dat dit betekent dat ze apathisch zijn of alleen willen zijn.

Bijvoorbeeld, terwijl een neurotypisch persoon herkent hoe woede, vreugde, liefde en angst voelen, heeft iemand met asperger hulp nodig om deze emoties te begrijpen, zowel bij zichzelf als bij anderen.

2. “Mensen met asperger zijn onbegrepen genieën”

Er is een wijdverbreid geloof dat iedereen met de diagnose asperger een briljante geest heeft of zelfs aangeboren vaardigheden op gebieden als wiskunde, muziek of geheugen.

Deze mythe weerspiegelt echter niet de realiteit van alle mensen die op het autistisch spectrum leven. Sanz verduidelijkt dat, hoewel sommige mensen met het syndroom op bepaalde gebieden kunnen uitblinken, “dit eerder aspecten zijn die hun interesse wekken dan bovengemiddelde vaardigheden”.

De betekenis hiervan is dat, hoewel sommigen uitzonderlijke talenten ontwikkelen, het autistisch spectrum breed en divers is en dat elk individu zijn of haar eigen sterke punten en uitdagingen heeft. Dit begrijpen is belangrijk om geen onrealistische verwachtingen te scheppen en hen te accepteren om wie ze zijn en niet om hun intellectuele capaciteiten.

3. “Mensen met Asperger kunnen niet zelfstandig wonen”

Vaak bagatelliseren sommige mensen de intellectuele en taalkundige capaciteiten van mensen met het syndroom. Hoewel ze hulp en aanpassingen in hun omgeving nodig hebben, kunnen ze volledig en zelfstandig werken en leven.

“Met de juiste ondersteuning leiden mensen met autisme een productief en bevredigend leven en leveren ze een belangrijke bijdrage aan de maatschappij,” zegt Dr. Sanz.

4. “Autisme is een ziekte die genezen kan worden”

Veel mensen hebben het over genezingen en behandelingen voor autisme, en dus ook voor Asperger. Maar het is geen ziekte, maar “een neurologische aandoening die deel uitmaakt van iemands identiteit”, legt Sanz uit.

Sterker nog, in 2018 schrapte de WHO het syndroom van Asperger uit haar International Classification of Diseases (ICD-11). De arts stelt dat autisme proberen te “genezen” impliceert dat je de essentie ontkent die deze mensen uniek maakt.

Daarom is het noodzakelijk om hen de steun en de middelen te geven om zich volledig te kunnen ontwikkelen, in plaats van te zoeken naar wonderbaarlijke behandelingen.

De focus moet liggen op inclusie, emotionele ondersteuning en aanpassing van de omgeving.

Dit is nog een mythe over het syndroom van Asperger die ontkracht moet worden.

Mensen met het syndroom van Asperger ondersteunen gaat over hen in staat stellen hun potentieel te vervullen

Ondanks de mythes en overtuigingen rond het syndroom van Asperger is het belangrijk om duidelijk te maken dat mensen met de diagnose, net als ieder ander mens, gevoelens, capaciteiten en het verlangen om te slagen hebben.

De sleutel is om hen de middelen en ondersteuning te bieden om hun volledige potentieel te bereiken. Als samenleving is het onze plicht om onszelf te informeren en de overtuigingen die rond deze stoornis zijn geweven te ontkrachten.

Op deze manier zullen we begrijpen dat er geen reden is om de mogelijkheden van mensen met deze neurologische aandoening te beperken; ze kunnen het leven ten volle leven als ze onze steun, respect en begrip krijgen.