Merlijn: biografie van een legende

Merlijn is een van de protagonisten in de Keltische mythologie, evenals in ontelbare literaire en cinematografische stukken. Verschillende aanwijzingen suggereren dat zijn verhaal echt is, hoewel een beetje vervormd door de populaire verbeelding.
Merlijn: biografie van een legende
Gema Sánchez Cuevas

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 09 maart, 2020

Merlijn is de bekendste tovenaar uit de geschiedenis. Tot nu toe is er geen echte zekerheid of hij echt heeft bestaan. Veel literaire teksten en historische boeken vermelden hem echter vaak. Volgens experts is er echter meer zekerheid over het bestaan van Merlijn dan dat van koning Arthur.

Of hij nu bestond of niet, er bestaan ontelbare legendes om hem heen, waardoor het nog moeilijker wordt om een betrouwbare tijdlijn van zijn leven op te maken. Toch is Merlijn een fantastisch personage, met een fantasierijke en mysterieuze uitstraling. Hij verschijnt in vele middeleeuwse verhalen en mythen over Engeland.

“Degenen die niet in magie geloven, zullen het nooit vinden.”

-Roald Dahl-

Historisch gezien, de eerste persoon die Merlijn in de Britse traditie introduceerde was Lailoken, een dichter die in Zuid-Schotland woonde.

Gildas de Wijze is een andere bron van dit personage, omdat hij over de daden van Ambrosius Aurelianus vertelde. Aangenomen werd dat dit laatste personage, Ambrosius Aurelianus, koning Arthur is en Gildas associeerde hem met de figuur Merlijn.

Het bos van Merlijn

De oorsprong van Merlijn

De meeste legendes waarbij Merlijn betrokken is, wijzen erop dat hij een aangeboren slecht wezen was en dat hij ter wereld gekomen was om kwaad te doen. Toen hij echter opgroeide, gebruikte Merlijn al zijn krachten op een verstandige manier. Hij werd een wijs man en adviseur van koningen.

Sommige teksten beweren dat Merlijn de zoon was van een demon en een non. Andere versies zeggen dat de moeder van de tovenaar eigenlijk een heks uit het bos was of een vrouw die zonder een man zwanger was geworden.

Op basis van de weinig beschikbare historische gegevens is de meest geaccepteerde versie dat de echte naam van Merlijn Myrddin Emrys was. Hij was de onwettige zoon van een van de Britse koningen, Ambrosius Aurelianus, die vervolgens de geschiedenis in zou gaan als koning Arthur. Maar er is natuurlijk geen absolute zekerheid over deze claims.

Merlijn en koning Arthur

Het verhaal van koning Arthur, een raadselachtig personage net als Merlijn, is verwant aan dat van een tovenaar. Mensen zeggen dat alleen dankzij het begeleiden van de beroemde tovenaar hij verstandig en eerlijk kon regeren. Maar laten we niet op de dingen voorlopen.

Het begon allemaal toen de koning van Groot-Brittanië dolverliefd werd op een getrouwde vrouw. Profiterend van het feit dat haar man een soldaat was die vocht in een oorlog, kwam Merlijn tussenbeide zodat de koning op de afwezige echtgenoot leek en de nachten met de vrouw kon doorbrengen.

Uiteindelijk stierf de echtgenoot en trouwde de koning met haar. Ze beloofden Merlijn dat ze hem hun eerste kind zouden geven, Arthur, en dat deden ze ook.

Toen hij heel jong was, en met behulp van Merlijn, slaagde Arthur erin het zwaard Excalibur uit de steen te trekken waar het was ingebracht, en zo werd hij de Grote Koning. Arthur stichtte toen het kasteel Camelot en regeerde onder begeleiding van de tovenaar, die hem gezelschap hield en hem in veel situaties adviseerde.

Objecten van een tovenaar

Wat gebeurde er met de tovenaar?

De klassieke legende wijst erop dat Merlijn heel erg verliefd werd op een jong meisje toen hij een oude man was. Hij leerde haar al zijn magische geheimen in ruil voor haar om zijn geliefde te zijn.

Merlijn bouwde een paleis voor haar aan een meer en noemde haar de Vrouwe van het Meer. Na verloop van tijd begon ze bang voor hem te worden, toen ze erachter kwam wat zijn slechte oorsprong was.

Merlijn had haar zelf geleerd hoe ze een man moest vangen. De Vrouwe van het Meer heeft hem toen gevangengezet in een kristallen kooi. Zij kon er in en eruit gaan, maar hij kon dat niet. De legende zegt dat hij daar voor altijd is gebleven en nog steeds wacht op iemand die hem vrijlaat.

Historicus John Matthews suggereerde een andere versie van het verhaal. Volgens hem is de legende van Merlijn geïnspireerd door een krijger genaamd Myrddin, die in Schotland woonde en de leider was van de Picts-stam.

In het jaar 573 ging Merlijn met veel moed de confrontatie aan met een invasie vanuit Ierland door middel van een bloedige strijd. Helaas zag hij zijn familie tijdens deze strijd sterven.

Daarna werd de krijger gek en ging hij leven als een kluizenaar in het bos. Hij had onconventionele gewoonten. Daardoor kreeg hij zijn reputatie als tovenaar, en veel legendes kwamen zo rond hem tot stand. Waarschijnlijk was Merlijn een onteerde held wiens verhaal beetje bij beetje veranderde naar mate van de verbeelding van anderen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Nasif, M. (2002). La historia del mago Merlín: desde la perspectiva demonológica de la Baja Edad Media”. Studia hispánica medievalia VI, Actas de las VII Jornadas Internacionales de Literatura Española Medieval.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.