Heb jij meer zelfkennis nodig? Let op de signalen

Jezelf leren kennen is misschien het moeilijkste, maar ook het belangrijkste wat je kan doen. Enkele signalen tonen aan of je meer zelfkennis nodig hebt. Uiteraard kan niemand volledige zelfkennis verwerven aangezien het proces erg subjectief is. Want je bent zowel het onderwerp dat leert, als het voorwerp waarover je leert. Dat maakt het dus moeilijk om zelfkennis te bereiken.

Jezelf aanvaarden en waarderen is een teken dat je jezelf goed kent. Tegelijkertijd zijn de mensen die zichzelf aanvaarden en waarderen, in staat om een bevredigend leven te leiden. Daarom is zelfkennis zo belangrijk, aangezien je daden en doelen er grotendeels afhankelijk van zijn.

De opvoeding en de omgeving kunnen dit proces bemoeilijken. Iedereen wordt onvermijdelijk geïnterpreteerd door de mensen rond hem vanaf het moment dat hij geboren wordt. Andere mensen geven met andere woorden betekenis aan wie we zijn en wat we doen gedurende ons volledige leven.

Die interpretatie is bijna nooit accuraat. Het heeft meer te maken met de mensen die jou interpreteren dan met jezelf. Het proces van zelfkennis begint met jezelf te scheiden van de manier waarop andere mensen jou zien. Hoe weet je dan dat je jezelf niet goed kent? Verder in dit artikel geven we je enkele signalen die jou laten zien in welke mate je jezelf kent.

Signalen die aantonen dat je meer zelfkennis nodig hebt

Je zoekt je eigen waarheid buiten jezelf

Een van de tekenen dat je jezelf niet goed kent, is dat je op zoek gaat naar antwoorden, redenen of motieven bij externe factoren. Je gelooft niet dat jij wijsheid bezit. Je onderwaardeert wat in jou zit en je bevestigt dingen buiten jou.

Misschien besefte je of misschien ook niet, dat de antwoorden op je gevoelens en je lotsbestemming alleen binnenin jou gevonden kunnen worden. Als ze van iemand anders komen, dan zijn ze altijd maar gedeeltelijk en waarschijnlijk verkeerd. Niets of niemand anders heeft het recht jou te vertellen wat je moet doen of hoe je je moet voelen. Het antwoord op dat alles zit altijd binnenin jou.

Je vergelijkt jezelf met anderen

Jezelf met anderen vergelijken is de verkeerde manier om de vragen te beantwoorden over wie je bent en wat je capaciteiten zijn. Je kan iets niet doen daarom en daarom, en vice versa. En als vele mensen iets doen, dan zal dat wel de juiste weg zijn.

Wanneer je jezelf met anderen vergelijkt, dan trap je in een val. Is het redelijk om geel met blauw te vergelijken? Zou het logisch zijn om parallellen te trekken tussen water en aarde? Vergelijking leidt alleen tot frustratie en valse eigenliefde, vooral wanneer het neurotisch wordt.

Je betreurt dat je ‘ja’ of ‘nee’ zegt

Dit is nog een typisch signaal van een gebrek aan zelfkennis. Je twijfelt aan alle beslissingen die je neemt. Het maakt niet uit of het over iets kleins of over iets groots gaat. Altijd twijfel je. En vaak kies je uiteindelijk voor de optie die je eigenlijk niet wou.

Je zegt ‘ja’ of ‘nee’ omdat je het gevoel hebt onder druk te staan van de omstandigheden of van een andere persoon. Omdat je bang bent om te roekeloos te zijn, zeg je ‘nee’. Je zegt ‘ja’ om de meerderheid te volgen. Je luistert niet naar je hart, je geest of je ervaring voordat je toegeeft aan een ‘ja’ of een ‘nee’. Later zal je er dan spijt van krijgen.

Je zoekt de goedkeuring van machtige figuren

Mensen die zichzelf niet goed kennen, zijn gefascineerd door machtige figuren. In werkelijkheid beoordelen ze de kwaliteit van deze mensen niet. Maar ze vinden hen eerder belangrijk en zoeken hun goedkeuring los van de waarden die ze vertegenwoordigen.

De goedkeuring van een machtige figuur krijgen maakt de onzekerheid goed die een gevolg is van zichzelf niet te kennen. Het is een manier om de band met zichzelf te vervangen door een ander persoon die genoeg macht heeft om je onzekerheden te doen verdwijnen.

Je wordt diep geraakt door kritiek en spot

Je hebt dus je eigen criteria niet ontwikkeld om je eigen daden te evalueren. Het gevolg is dat je dan te veel waarde hecht aan de meningen van andere mensen. Als hun mening goedkeurend is, dan voel je sereniteit. Maar als hun mening kritisch of afkeurend is, dan stort je wereld in.

Wanneer je afhankelijk bent van de meningen van anderen, dan is dat gegarandeerd de manier om je zelfbeeld te vervormen. We willen uiteraard allemaal dat andere mensen ons aanvaarden en goed over ons denken. Maar dat mag niet ten koste van je identiteit gebeuren. Want dat zou betekenen dat je identiteit overbodig is geworden.

Als je een fout maakt, wil je doodgaan

Wanneer je jezelf niet goed kent, dan heb je de neiging om jezelf hard te beoordelen. Kennen is begrijpen. Wanneer je dus jezelf begrijpt, zal je oordeel objectiever zijn. Je kijkt dan niet alleen naar de resultaten maar ook naar de processen, de oorzaken en de gevolgen.

Jezelf begrijpen leidt tot een vriendelijkere evaluatie van jezelf. Als je een fout maakt, kan je jezelf gemakkelijker vergeven. Want je begrijpt dat het een leerervaring is. Als je jezelf niet kent, bekijk je de fout als een bedreiging. Je bent bang dat je jezelf misschien zal vernietigen en verdwijnen.

Je reageert impulsief op een conflict

Mensen die zichzelf kennen, voelen zich niet aangetrokken tot conflicten. Ze weten dat ze een beperkte hoeveelheid emotionele energie hebben. Ze kunnen het zich niet veroorloven om het te verspillen aan onnodige dingen. Het tegenovergestelde gebeurt bij mensen die zichzelf niet kennen. Ze zoeken conflicten op als een manier om zichzelf te herbevestigen, maar nooit conflicten die te groot zijn.

Een teken van een goede mate van zelfkennis is zelfcontrole. Als je jezelf kent, dan weet je hoe je met je gevoelens moet omgaan. Je laat je zelden meeslepen door onmiddellijke impulsen. Ken je jezelf niet goed, dan reageer je zelfs buitensporig op onbeduidende situaties. Dat komt omdat je je door alles bedreigd voelt.

Zelfkennis is een proces dat je hele leven blijft duren. Maar elke inspanning die je erin steekt, is de moeite waard. Want door dit te doen geef je jezelf de mogelijkheid om een hoger bewustzijnsniveau, onafhankelijkheid, vrijheid en veiligheid te verwerven. Ontzeg jezelf de kans niet om te navigeren door de raadsels en de wonderen van de belangrijkste persoon in je leven: jezelf.