Medard Boss en de filosofie van het Dasein

Medard Boss was een van de belangrijkste psychoanalytische psychiaters van de 20e eeuw. Hij was zwaar beïnvloed door het filosofische denken van Heidegger, en was ervan overtuigd dat er een existentieel 'iets' bestond.
Medard Boss en de filosofie van het Dasein
Gema Sánchez Cuevas

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Camila Thomas

Laatste update: 27 december, 2022

Medard Boss was een Zwitserse psychoanalytische psychiater die een vorm van psychotherapie ontwikkelde, die bekend staat als Dasein. Deze analyse werkte met de psychotherapeutische kant van de psychoanalyse en de fenomenologische en existentiële filosofie van Heidegger.

De term Dasein is een veelgebruikte filosofische term. Het is Duits, en het betekent “er zijn.” Veel Duitse auteurs gebruiken deze filosofische term, maar het is meestal verbonden met Heidegger.

Het idee om psychologie en filosofie te combineren lijkt het tegenovergestelde van psychologie als wetenschap. Je moet de historische rol van de filosofie in de ontwikkeling van de wetenschappen niet vergeten.

Eigenlijk is psychologie een wetenschap van de geest, die begon met de theorie van kennis. Ook de relatie tussen het verstand en de ideeën is erg belangrijk in psychologische studies. In dit artikel ontdek je de invloed die het Dasein had op de psychologie en de studies van Medard Boss.

Menard Boss en een andere man

Het vroege leven van Menard Boss

Medard Boss werd geboren in St. Gallen, Zwitserland, op 4 oktober 1903. Daarna verhuisde zijn familie en groeide op in Zürich, dat in die tijd de hotspot was voor psychologische studies.

Hij studeerde in 1928 af en ging daarna in Parijs en Wenen studeren. Hij kreeg door Sigmund Freud zelf een behandeling in de psychoanalyse. Later zette hij deze sessies voort met de Zwitserse psychoanalyticus Hans Behn Eschenburg.

Na zijn terugkeer in Zürich studeerde hij verder in het Burghölzli-ziekenhuis, onder leiding van psychiater Eugen Bleuler. Daarna begon hij met psychoanalytische onderzoeken in het Berlijnse Psychoanalytisch Instituut (BPI), onder toezicht van Karen Horney. Tot zijn medestudenten behoorden Hanns Sachs, Otto Fenichel, Wilhelm Reich en Kurt Goldstein.

Zijn werkende leven

Later verhuisde hij naar Londen en werkte hij een half jaar lang nauw samen met Ernest Jones in het National Hospital for Nervous Diseases.

Nadat hij daarna naar Zürich was verhuisd, nodigde Carl Jung hem uit om samen met andere artsen een workshop te volgen om analytische psychologie te studeren. Deze ervaring met Jung duurde bijna tien jaar en het hielp Boss zeker inzien dat de psychoanalyse zich niet moest beperken tot Freudiaanse interpretaties.

In de jaren dertig van de vorige eeuw ontmoette Medard Boss Ludwig Binswanger. Via hem leerde Boss het werk van Martin Heidegger kennen. Dit speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van zijn carrière.

Dankzij de invloed van Heidegger raakte Boss gefascineerd en studeerde hij existentiële psychologie. De invloed van Boss op de existentiële therapie was zo groot, dat hij samen met Ludwig Binswanger vaak als mede-oprichter van deze stroming wordt beschouwd.

Na vier jaar in het Burghölzli-ziekenhuis studeerde hij verder in zowel Berlijn als Londen. Tot zijn leraren behoorden ook mensen die dicht bij Freud stonden, zoals Karen Horney en Kurt Goldstein.

Een zwartwitfoto van Boss en Heidegger

De theorie van Dasein

Voor Boss is het existentiële punt van de wereld niet iets wat we interpreteren, het is iets dat elke uitleg te boven gaat. Zo stelt zijn theorie dat er iets wordt onthuld door het licht van Dasein.

Boss geloofde dat Dasein een middel was om je geest te openen, om licht aan te trekken voor een situatie. De symboliek van het licht speelde een belangrijke rol in het werk van Boss en daarom gebruikte hij uitdrukkingen als ‘uit de duisternis komen’, ‘verlichting en idee’, of ‘verlichting’.

Bovendien stelde Boss dat stemming een doorslaggevende rol speelde in de manier waarop mensen met hun omgeving omgaan. Een boos persoon zou zich bijvoorbeeld richten op elementen van woede.

Zijn reizen naar India in 1956, 1958 en 1966 beïnvloedden zijn filosofie en medische ideeën. Daar ontmoette hij Swami Gobind Kaul.

Het onderzoek naar dromen van Medard Boss

Boss bestudeerde dromen meer dan elke andere existentialist, omdat hij ze belangrijk vond voor de therapie. Hij interpreteert dromen echter niet zoals aanhangers van Freud of Jung dat doen. Hij laat ze zelf hun betekenis onthullen.

Zo verklaarde Boss dat dromen hun boodschappen creëerden in plaats van symbolen van diepere gevoelens te tonen. Volgens Boss kunnen je dromen je laten zien hoe je je leven verlicht. Als je je bijvoorbeeld gevangen voelt, zullen je voeten in je dromen vastgebonden zijn. Als je je vrij voelt, zul je in je dromen kunnen vliegen.

In 1971 ontving Boss de Great Therapist Award van de American Psychiatric Association. Bijna twee decennia lang was hij voorzitter van de International Society of Psychosomatic Medicine.

Een vrouw zweeft boven haar bed

Hij was ook een succesvol auteur. Zijn bekendste werken zijn onder andere Existential Foundations of Medicine and Psychology (Engelse vertaling, 1979), Psychoanalysis and Daseinsanalysis (Engelse versie, 1963), en The Analysis of Dreams (Engelse vertaling, 1958).

Medard Boss stierf op 21 december 1990. Zijn leven was gevuld met academisch succes en hij liet een interessante erfenis na in de psychologie.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Jenner, F. A. (2006). Medard Boss’ Phenomenologically Based Psychopathology. In Phenomenology and Psychological Science (pp. 147-168). Springer, New York, NY.
  • Dolias, L. (2010). Bad dreams are made of this: Looking at distressing dreams in light of Heidegger’s Befindlichkeit and boss’ dream theories. Existential Analysis, 21(2), 238-251.
  • Boothby, R. (1993). Heideggerian Psychiatry? The Freudian Unconscious in Medard Boss and Jacques Lacan. Journal of Phenomenological Psychology, 24(2), 144-160.
  • Jonckheere, P. (2004). El cuerpo rehen de si mismo. Aspectos fenomenológicos de la anorexia mental. Revista Latinoamericana de Psicopatologia Fundamental, 7(2), 11-28.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.