Lichamelijke symptomen: conflicten op onbewust niveau

De symptomen vertellen ons over onopgeloste conflicten en onvervulde behoeften. Wil je meer weten over hoe je deze relatie met je lichaam kunt verbeteren?
Lichamelijke symptomen: conflicten op onbewust niveau
Angela C. Tobias

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Angela C. Tobias.

Laatste update: 04 januari, 2023

Vanuit humanistisch perspectief zijn lichamelijke symptomen boodschappers van ongemak. Hun functie is om onze meest onbewuste conflicten aan het licht te laten komen, zodat we ze kunnen verwoorden. Maar wat zijn de verschillende soorten symptomen en hoe verhouden ze zich tot ons lichaam?

In dit artikel brengen we je dichter bij een meer inclusief concept van geestelijke en lichamelijke gezondheid en kijken we naar de meer holistische elementen van lichamelijke symptomen. Bovendien geven we je een inleiding in hoe je deze lichaamssignalen dagelijks kunt lezen en jezelf beter kunt leren kennen. Dus, ben je klaar om te luisteren naar wat je lichaam te zeggen heeft?

bezorgde vrouw
Symptomen sturen boodschappen over hoe het met je gaat.

Het concept van symptomen als onopgeloste conflicten

Het begrijpen van symptomen is een van de prioriteiten van de huidige humanistische of psychoanalytische therapieën. Vanuit dit theoretisch kader worden symptomen begrepen als een verandering in het lichaam die ten grondslag ligt aan bepaalde ongemakken.

Deze tak van de psychologie ziet symptomen als indicatoren van een onderliggend conflict. Soms zijn ze subtiel, en op andere momenten openlijk. In feite kunnen nervositeit, slapeloosheid of kleine rituelen het bewijs zijn van een intern conflict. Op de een of andere manier proberen ze te communiceren met je bewuste geest om je te laten weten dat er iets is dat je aandacht vereist.

In tegenstelling tot andere gedragsstromingen die uitgaan van verlichting van symptomen door middel van verschillende directe technieken, onderzoekt dit type oriëntatie hun wortels. Symptomen worden begrepen als iets secundairs, als het zichtbare deel van een onderliggend conflict. Ze worden gezien als het uitgangspunt voor het onderzoeken van de diepte van jeugdtrauma en relaties.

Symptomen en het onbewuste

De psychodynamische stroming was de eerste die begrippen als het onbewuste smeedde. Het plaatste het op de voorgrond in de psychotherapie en beschouwde het symptoom als een indicator van ongemak. Sigmund Freuds metafoor van de ijsberg volgend, vormt het symptoom het zichtbare deel van het conflict, terwijl de basis en het grootste deel van de emotionele wond in het onbewuste is ondergedompeld.

Een patiënt kan in therapie gaan met een symptoom, zoals angst, slapeloosheid of een andere lichamelijke kwaal. Het therapieproces begeleidt hen om de impliciete boodschap van dat symptoom te ontdekken. Met andere woorden, om uit te vinden wat hun lichaam hen probeert te vertellen met dit ongemak.

Er wordt voorgesteld dat het verschijnen van symptomen zoals angst te wijten is aan het gebrek aan intern luisteren van de patiënt naar zijn eigen behoeften. Hoe langer hun gebrek aan luisteren voortduurt, hoe chronischer en luidruchtiger het symptoom wordt.

Symptomen en lichamelijke gewaarwordingen

Sommige stromingen in de psychotherapie leggen een direct verband tussen conflicten en het lichaam. Als je bijvoorbeeld angst voelt, is het gebruikelijk dat je het gevoel hebt dat je een brok in je keel hebt. Of, in het geval van kinderen, zetten ze gevoelens van verdriet en angst vaak om in buikpijn of hoofdpijn.

In feite is het verschil tussen geest en lichaam niet duidelijk. Op theoretisch niveau kan dit het algemene begrip van geestelijke en algemene gezondheid vaak beperken.

De perspectieven van de humanistische en biodynamische psychologie roepen de vraag op welke invloed bepaalde gebeurtenissen hebben op het lichaam, vooral als ze in de loop van de tijd worden volgehouden. Hier zijn enkele somatisaties die vaak in therapie voorkomen.

  • Spierstijfheid. Dit verschijnt als mensen bang of angstig worden. Het is een natuurlijk mechanisme van het lichaam. Na verloop van tijd veroorzaakt het echter niet alleen een voortdurende staat van angst, maar verandert het ook hun lichaamshouding, waardoor bijvoorbeeld een spierverkramping of -probleem ontstaat.
  • Duizeligheid, onvastheid en paresthesieën. Dit zijn enkele van de meestvoorkomende symptomen die paniekaanvallen veroorzaken. De ondraaglijke angst en het gevoel van dreigend gevaar dat na verloop van tijd herhaald wordt, kunnen ervoor zorgen dat ze het gevoel hebben dat ze gaan vallen of zelfs flauwvallen.
  • Maagdarmproblemen. Dit is een gebruikelijke somatisatie van mensen die moeite hebben hun emoties te uiten of hun angst geleidelijk op een positieve manier te katalyseren. Stress is een van de meest voorkomende oorzaken van maagproblemen, zoals maagzuur of maagzweren.
Angstige vrouw
Symptomen zien als conflict betekent dat ze gezien worden als een parallellisme tussen koorts en infectie. Het symptoom is een vervelende koorts die ongemak veroorzaakt. We moeten echter ontdekken wat de onderliggende infectie is.

De woorden die je niet zegt schreeuwen in je lichaam

Volgens de humanistische psychologie zijn symptomen het meest opvallende deel van een meer stil conflict. Ze zijn als de kreten van je lichaam, dat geen andere manier heeft gevonden om gehoord te worden. Deze opvatting van symptomen sluit aan bij een meer globale visie op geest en lichaam en op gezondheid in meer globale zin.

Zo beïnvloeden je emoties rechtstreeks je lichaamshouding, je ademhaling, of de manier waarop je voedsel verteert. Een langdurige situatie van stress kan ertoe leiden dat je lichaam ziek wordt. Alles wat je niet kunt uitdrukken of niet kunt begrijpen of integreren beïnvloedt het hele functioneren van je lichaam en geest.

In feite zijn symptomen de manier waarop je lichaam vraagt om gehoord te worden en te handelen naar zijn behoeften. Ook al doen ze pijn en wil je dat ze koste wat kost verdwijnen, ze komen je een boodschap brengen. Luister jij?


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Guía de Bolsillo de la Clasificación CIE-10: Clasificación de los Trastornos Mentales y del Comportamiento. Ed. Médica Panamericana, 2000.
  • Kotsias, B. A. (2006). Freud acertó con la represión. MEDICINA (Buenos Aires)66(4), 372-374.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.