Leid een zinvol leven: maak knopen los, naai dromen en weef verhalen
Om te leven moet je dromen naaien en de knopen van het verleden en het heden losmaken. Ga ook verder in grotere vrijheid. Een zinvol leven leiden houdt op zijn beurt in dat we de wijze wevers van verhalen zijn. We zijn ambachtslui van goede relaties en spoorzoekers van betere ruimtes en omgevingen waar we kunnen blijven groeien in geluk, vrij van donkere wolken en koude winden.
Neem deze reeks ideeën aan. Ze zijn ongetwijfeld een goede manier om met die verrassingen om te gaan die in het complexe “hier en nu” op jouw weg komen. We geven je een zin die precies dit illustreert. “Het leven gaat niet over hoe snel je rent of hoe hoog je klimt maar over hoe hoe goed je terugveert.”
Dat betekent dat een bevredigende werkelijkheid en een zinvol leven hebben een subtiel proces is. Het is een leven waarin we weten hoe we op momenten van tegenslag moeten we reageren. We moeten begrijpen dat geluk geen rechte weg is. Het is eerder een oefening in creativiteit, reactie, handelen en overleven.
“Je leeft slechts één keer maar als je het goed doet dan is dat genoeg.”
-Mae West-
Een zinvol leven is meer dan alleen maar bestaan. We weten dit maar soms vergeten we het. Vaak zien we het feit over het hoofd dat onszelf grootbrengen als echte hoofdpersonages meerdere dingen inhoudt. Het eerste is de verantwoordelijkheid voor onszelf. Het tweede is passie, enthousiasme en een oprecht verlangen om te zijn en betere dingen na te streven. Het derde is in staat zijn ons leven betekenis te geven. Die drie dingen zijn fundamenteel om een zinvol leven te hebben.
De term “betekenis” is belangrijk. We moeten het onthouden. Met de stroom van de positieve psychologie is het woord “betekenis” eigenlijk relevanter geworden dan “geluk”. De reden? Geluk is vaak een entiteit die in de tijd beperkt is. Maar in staat zijn betekenis te geven aan onze werkelijkheid zal ons iets duurzaam bieden, een reden om te zijn en om te bestaan.
Kunnen we het leven op onze eigen manier leiden?
We hebben allemaal minsten één keer hierover nagedacht. Allemaal hebben we gezegd dat niets zo bevredigend kan zijn als een leven te leiden precies zoals we willen, op een tempo waar alles beter klinkt. In die toonaard lijkt alles net een schilderij van Monet.
Maar we leren vroeg of laat dat dit niet altijd mogelijk is. Vrije wil is weinig meer dan een illusie. Om twee redenen is dit waar. Want onze sociale context en onze genetische conditie begrenzen ons.
Verschillende vertegenwoordigers van de positieve psychologie hebben een interessant boek uitgegeven: Designing Positive Psychology. In dit boek leren we dat onze eigen cultuur ons zelfs vertelt hoe we gelukkig moeten zijn. Onze maatschappij zegt ons zelfs welke levensbelangrijke doelen we moeten nastreven en wat we aan onszelf moeten veranderen om gelukkig te worden. Soms hebben we het idee dat we volledig vrij zijn om ons leven te ontwerpen. Toch is dit slechts een illusie. We zijn niet altijd volledig vrij.
De reclamewereld is hiervan een perfect voorbeeld. Deze wereld overtuigt ons ervan dat we de laatste nieuwe telefoon moeten komen om ons tevreden te voelen. Ze zeggen ons ook dat er slechts één manier is om mooi te zijn. We moeten die allemaal nastreven zodat anderen ons aantrekkelijk zullen vinden. Dit is een kristalhelder voorbeeld dat onze psychosociale context ons op een beslissende manier beïnvloedt.
Anderzijds is er nog een ander aspect dat onze cultuur ons ingepeperd heeft. Dat is het idee dat geluk geluk gelijkstaat met emotioneel comfort. Dimensies als verdriet, woede, frustratie, falen of ontgoocheling moeten gecamoufleerd of ontweken worden, net als we lichamelijke pijn met een pleister verbergen. De oorzaak kennen doet er niet toe. Het is gewoon beter dat je jezelf beperkt en ze het stilzwijgen oplegt. Keer je af alsof ze niet bestaan.
En toch bestaan deze gevoelens. Er is een reden waarom negatieve emoties deel zijn van menselijke wezens. Het limbisch systeem verwerkt deze gevoelens om ons te helpen overleven, om beter te leven…
“En nu dat je niet perfect hoeft te zijn, kan je goed zijn.”
-John Steinbeck-
De kunst een zinvol leven op te bouwen
We weten al dat we niet echt vrij zijn om ons leven uitsluitend op onze eigen manier te leven. Er zijn beperkingen, verplichtingen en normen die we moeten respecteren. Maar voorbij deze onontkoombare principes die ons bestaan als sociale wezens bepalen, moeten we onze ogen openen. We moeten de knopen achterlaten die ons tegenhouden. Ze belemmeren beweging en persoonlijke vrijheid.
Veel van deze knopen zijn gecreëerd vanuit onze cultuur, onze families, onze sociale relaties… zelfs vanuit het overwicht van een duidelijk patriarchale samenleving. We moeten ze dus aanvoelen en die vervelende banden achterlaten die onze persoonlijke groei verhinderen.
Betekenis vinden helpt ons om een voller bestaan te hebben. Het is ook essentieel dat we één ding begrijpen. We weten dat deze aanpak ons aanmoedigt om meer aanwezig te zijn en het hier en nu te waarderen. Maar we moeten nog een stap verder gaan en onszelf de volgende vraag stellen. Wat wil ik voor morgen? Hoe wil ik mezelf in de nabije toekomst zien?
Het antwoord op deze vragen zal jou een betekenis geven voor je heden. Ze zullen je pad vrijmaken en je hoop en motivatie geven. Alleen dan zal je een betere wever van je verhalen en een betere bouwer van je dromen zijn. Ze zullen ook beantwoorden aan de doelstellingen die jij van levensbelang vindt.
