Juridische aspecten van het beoefenen van psychologie

De 61 artikelen van de deontologische code voor psychologen in Spanje regelen de verschillende aspecten van professioneel psychologisch werk. De code benadrukt ethiek op de werkvloer.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Patricia Grande Yeves

Laatste update: 27 december, 2022

Psychologen kunnen een directe invloed hebben op individuele en groepsontwikkeling, daarom is het uiterst belangrijk voor hen om professioneel te zijn. In dit artikel zullen we enkele van de ethische aspecten van het beoefenen van psychologie en de wetten en codes die de beoefening ervan reguleren, bespreken.

Het werk van een psycholoog is onder andere om mensen te helpen hun kwaliteit van leven en welzijn te verbeteren. Omdat psychologen de geestelijke gezondheid van patiënten kunnen beïnvloeden, hebben ze een bepaalde mate van macht die moet worden gereguleerd. Dat is de reden waarom de Deontologische code zo belangrijk is in Spanje.

Andere landen hebben vergelijkbare codes, zoals de Ethische Principes van de American Psychology Association en de Gedragscode in de Verenigde Staten. In Nederland hebben we de Gedragscode van het NIP.

Hoe reguleert de staat het werk van psychologen?

De Colegio Oficial de Psicologos (het Officiële College van Psychologen) in Spanje bijvoorbeeld reguleert de professionele beoefening van psychologie. De vereniging is een staatsorganisatie die alle Spaanse psychologen samenbrengt in één instelling.

Als je als psycholoog in Spanje wilt kunnen werken, moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dit geldt uiteraard ook voor Nederland. Allereerst heb je een geldig diploma nodig en moet je geregistreerd zijn bij een officiële psychologische vereniging. Er zijn ook aanvullende kwalificaties voor iedereen die in de gezondheidszorg gaat werken.

Zodra je begint met praktiseren, is er een hele reeks regels die je moet volgen. De psychologiegemeenschap creëerde de Deontologische Code voor Psychologen om de juridische aspecten van het beoefenen van psychologie te reguleren.

Vanwege de aard van het psycholgische beroep richt de code zich voornamelijk op ethische vragen die zowel psychologen als hun patiënten raken.

Over het algemeen bevatten gedragscodes een reeks ethische principes die de gedeelde idealen of ambities van een bepaald beroep weerspiegelen. Deze gedragscode is dus de verzameling principes die psychologen met elkaar delen. Ze definiëren de gemeenschappelijke en fundamentele waarden die al het werk dat psychologen met hun patiënten doen moeten regelen.

De Spaanse deontologische code voor psychologen bevat zes artikelen die de principes uiteenzetten die het beroep definiëren. Dit zijn respect voor de patiënt, bescherming van de mensenrechten, verantwoordelijkheidsgevoel van de psycholoog, eerlijkheid en oprechtheid tegenover klanten.

Wat bevat de code nog meer?

Deze gedragscode omvat ook een reeks professionele verantwoordelijkheden die het beroep reglementeren. Deze zijn gedefinieerd als ‘regels van een expliciet verbond’ tussen het professionele collectief van psychologen en de gemeenschap die zij dienen. Met andere woorden, een overeenkomst tussen professionals en hun patiënten.

Deze reeks normen moet in overeenstemming zijn met de Spaanse wetgeving (of van het land waarin het vak beoefent wordt) en met de informatie in de Gids voor Psychologen. Deze gids is een tijdschrift uitgegeven door de officiële vereniging van psychologen van Madrid. Het is de belangrijkste psychologiepublicatie in Spanje geworden.

Dit tijdschrift bevat bijgewerkte informatie over de diensten en activiteiten van de vereniging. Het bevat ook kennisgevingen en interessante artikelen. Ongeveer 60.000 mensen lezen elke maand de gedrukte of online versie van het tijdschrift.

Aanvullende juridische aspecten van het beoefenen van psychologie

De professionele gezondheidszorgverordening bevat algemene psychologie niet als een beroep in de gezondheidszorg. Als gevolg omvat de verordening alleen specialisten in de klinische psychologie.

Dit betekende dat een groot aantal psychologen zich in een juridisch onzekere situatie bevond. Om dat probleem op te lossen werd er in 2011 een clausule aan de algemene wet op de volksgezondheid toegevoegd die de titel Psycholoog algemene gezondheidszorg heeft gecreëerd.

Op die manier is toegang tot de klinische psychologie in de particuliere sector mogelijk via een masterprogramma dat de titel van Psycholoog algemene gezondheidszorg verleent na voltooiing.