Hoe zijn "bijna psychopaten?"
Dr. Ronald Schouten heeft voorgesteld een categorie van “bijna psychopaten” toe te passen op mensen die aan enkele psychopathische diagnostische criteria voldoen, maar niet aan alle. In deze categorie groepeert hij degenen die geen klinische diagnose gekregen hebben, en geen misdaden plegen, maar wel antisociaal gedrag vertonen.
Dr. Schouten zegt dat “bijna psychopaten” vaak meer kwaad aanrichten dan degenen met een officiële diagnose van psychopathie. Dit komt omdat ze zich beter camoufleren. Maar tegelijk kunnen ze even destructief worden als een criminele psychopaat.
Hij schreef een boek met de titel Bijna een psychopaat. Het onderwerp wekte veel belangstelling. In feite is het duidelijk dat veel mensen met macht, of zelfs degenen die je dagelijks ontmoet, in deze categorie passen.
“Als je vermoedt dat de persoon naast je een bijna psychopaat is, praat dan met iemand of vraag om hulp. Dan kun je beslissen over de volgende stap.”
-Ronald Schouten-
.
Bijna psychopaten
De kenmerken die “bijna psychopaten” definiëren zijn aanwezig in de gedragsmatige, emotionele, en interpersoonlijke dimensies. Vanuit gedragsoogpunt zijn ze onverantwoordelijk en impulsief. In feite maken ze zich niet druk over het overtreden van regels en ze hebben een onstabiel sociaal leven. Ze vertonen ook parasitair gedrag en zijn uiterst onvoorspelbaar.
Emotioneel voelen “bijna psychopaten” nooit of uiterst zelden schuldgevoelens, angst of wroeging. Hun vermogen tot empathie, als ze dat al hebben, is minimaal. Verder ervaren ze gevoelens op een uiterst oppervlakkige manier. Ze vinden het ook moeilijk om blijvende banden met andere mensen aan te gaan. Ze hebben ook problemen om vast te houden aan ideeën en doelen.
Op intermenselijk niveau zijn ze egocentrisch en arrogant. Ze hebben veel energie en zijn meestal uiterst charmant en ook dominant. Ze buiten de mensen om hen heen inderdaad vaak uit. In feite is hun doel meer anderen te manipuleren dan met hen overweg te kunnen.
Psychopaten en “bijna psychopaten”
Wat psychopaten in het algemeen kenmerkt is hun extreme antisociale gedrag. Het is waar dat de meeste mensen, in mindere of meerdere mate, iets van de leugenaar en manipulator in zich hebben. Maar het is meestal slechts op een minimaal niveau en het gebeurt alleen sporadisch en in specifieke omstandigheden.
Psychopaten en “bijna psychopaten” vertonen echter voortdurend dit soort gedrag. In feite lijken ze geen begrip te hebben van “de ander.” Mensen zijn voor hen slechts instrumenten, geen gelijken.
Enkele van de eigenschappen die psychopaten kenmerken zijn de volgende:
- Hoge intelligentie. Grote persoonlijke charme.
- Schijnbaar evenwichtig gedrag en verbaal vermogen.
- Geen hallucinaties of waanideeën (Engelse link).
- Gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel. Bovendien zijn ze onoprecht en vertellen ze leugens.
- Plotselinge impulsiviteit. Moeite met het evalueren en leren van eerdere ervaringen.
- Onverklaarbare episodes van onbeleefd en vulgair gedrag, vooral bij het drinken van alcohol.
- Zelfmoorddreigementen die ze nooit uitvoeren.
- De kenmerken die we hierboven noemden. Egocentrisme, arrogantie, manipulatie, slechte emoties, moeite met plannen en zich aan schema’s houden, enz.
Maar wat onderscheidt psychopaten van “bijna psychopaten?” Over het algemeen gaat het om lichamelijk geweld en crimineel gedrag. Psychopaten kennen geen grenzen. Anderzijds misbruiken “bijna psychopaten” hun slachtoffers emotioneel, niet lichamelijk.
Hoe met hen om te gaan?
Je komt zelden psychopaten tegen. Je kans om een “bijna psychopaat” tegen te komen is echter vrij groot. In de wereld van vandaag vallen inderdaad veel mensen in deze categorie. Bovendien zijn ze meestal uiterst succesvol, waardoor de maatschappij hen niet in twijfel trekt.
Het is voor “bijna psychopaten” uiterst moeilijk om hun gedrag te veranderen. Dat komt omdat ze door hun eigenschappen de neiging hebben zichzelf als ver verheven boven anderen te beschouwen. Bovendien voelen ze geen schuld of hebben ze geen extreme pijngevoelens, zodat ze niet beseffen dat ze hulp nodig hebben.
Hun slachtoffers zijn vaak verblind door de schijnbaar grote deugden van deze mensen, zoals charme en intelligentie. Daarom weigeren ze toe te geven dat ze met iemand met antisociale trekken te maken hebben. Bovendien hebben ze de neiging eventuele schade die ze oplopen te bagatelliseren.
Als je denkt dat iemand in je leven in de categorie “bijna psychopaat” past, is de eerste stap jezelf te beschermen. Stel grenzen. Sterker nog, als je de relatie in stand wilt houden, stel dan duidelijke grenzen. Op die manier hebben ze geen excuus om onwetendheid te beweren als ze die proberen te overschrijden.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
Pérez, A. A. (2014). El psicópata subclínico: sus manifestaciones y comportamiento. Derecho y cambio social, 11(37), 27-10.