Dwanggedachten: de angst om impulsief te handelen

Dwanggedachten: de angst om impulsief te handelen

Laatste update: 01 juni, 2018

De angst om impulsief te handelen is de extreme angst om een ​​impuls te volgen, de controle te verliezen en jezelf of anderen schade te berokkenen. Sommige diagnostische classificaties zien deze angst zelfs als een vorm van obsessieve-compulsieve stoornis (OCS), omdat de invasieve gedachte ons denken over kan nemen.

Uiteindelijk moet je van jezelf iets doen of denken (dwang) om de angst die de invasieve gedachte je bezorgt te verminderen. Je kunt je voorstellen hoe vermoeiend het kan zijn om met dergelijke dwanggedachten te moeten leven. In dit artikel zullen we je daarom vertellen hoe je de angst om impulsief te handelen kunt herkennen en behandelen.

De angst om impulsief te handelen, hoe herken je het?

Vanuit een professioneel oogpunt is de angst om impulsief te handelen een vorm van OCS. En of we het nu zien als een soort OCS of als een fobie op zichzelf, het is een aandoening die een intense angst voor je eigen impulsen inhoudt.

De belangrijkste klinische kenmerken van deze aandoening zijn:

  • Overvallen worden door gedachten die te maken hebben met het volgen van een impuls en het verliezen van de controle.
  • De inhoud van deze gedachten hebben allemaal iets te maken met het anticiperen op ‘agressie.’ Het kan tegenover jezelf zijn of tegenover andere mensen.
  • Het voelen van intense angst alleen al door het hebben van dit soort gedachten.
  • Je gedragen op een manier waarvan je denkt dat dit zal voorkomen dat dit soort gedachten werkelijkheid worden.
Vrouw met angst om impulsief te handelen opgesloten in een kamer

Wat zijn de meest voorkomende impulsen?

Mensen die onder behandeling zijn bij een psycholoog en bij wie de angst om impulsief te handelen is vastgesteld, kunnen meestal de gedachten identificeren die hen het meest bang maken: het schaden van geliefden, van een balkon springen, slingeren op de snelweg of voor een trein springen. In al deze gevallen ervaart de patiënt een soort fusie tussen gedachte en actie.

De angst om impulsief te handelen ontwikkelt zich als volgt:

  • Ten eerste hebben mensen met deze angst een gedachte of een mentaal beeld waarin ze zien hoe zij een impuls volgen en de controle verliezen. De gevolgen van de impulsieve handeling zijn rampzalig.
  • Vervolgens gebruiken ze alle psychologische middelen die ze hebben om die beelden of gedachten te ‘wissen.’ Maar omdat het focussen op hun gedachten de verkeerde strategie is, wordt de angst nog erger en worden hun anticiperende gedachten nog krachtiger.
  • Omdat ze niet kunnen bepalen waar ze aan denken (niemand kan dit), versterken ze de kracht van het idee dat ze de controle verliezen. En dat zal hun angstgevoel nog sterker maken.

Mensen die onder behandeling zijn bij een psycholoog vanwege hun angst om impulsief te handelen, zeggen meestal dat de gedachten die hen het meest angst aanjagen, de gedachten zijn waarin zij hun dierbaren schade toebrengen.

De meest voorkomende gevolgen van de angst om impulsief te handelen

Elke vorm van OCS of fobie (als datgene waar ze bang voor zijn elke dag aanwezig is) zal leiden tot een enorme vermindering van iemands kwaliteit van leven. Dit gebeurt omdat in het onder controle houden van zijn angst en het vermijden van situaties die hem angstig maken, veel tijd gaat zitten. Beetje bij beetje, zonder het te beseffen, gaat zijn persoonlijke leven hier dan ook uiteindelijk onder lijden. En er wordt veel energie verspild om zijn angst te beheersen.

Nog iets dat gebeurt, is dat je jezelf tot vijand maakt. Omdat het een egodystonische aandoening is, eis je extreem veel van jezelf om deze gedachten te beheersen. (Bij een egodystonische stoornis is er sprake van een scheiding tussen wat je denkt en wat je wilt.) Tegelijkertijd heb je ook het gevoel dat je tegen jezelf vecht.

Dat wil zeggen, de obsessie en angst zullen de aandacht van de persoon overnemen. Maar diegene zal denken dat hij het kan beheersen omdat het extern is. Als hij dat niet kan, dan zal hij het gevoel hebben dat hij degene is die de obsessie veroorzaakt. Vandaar dat hij het gevoel ervaart dat hij moet vechten tegen wat zijn gedachten hem vertellen. Als dit aanhoudt, dan leidt deze interne strijd tot angst en depressie. Mogelijk is ook hiervoor therapie nodig.

Vrouw met angst om impulsief te handelen lijdt onder haar gedachten

Hoe behandel je de angst om impulsief te handelen?

De behandeling van de angst om impulsief te handelen, ongeacht de obsessie – of je nu bang bent om jezelf pijn te doen of anderen – zal altijd psychologisch zijn. Maar als een patiënt extreme angstgevoelens heeft, is therapie en voorgeschreven medicatie vaak de aangewezen methode. Over het algemeen is de therapeutische behandeling vergelijkbaar met de behandeling voor mensen met OCS.

Het moet altijd een psychologische behandeling zijn, omdat psychologen de enige mensen zijn met de benodigde training en ervaring. De behandeling omvat:

  • De patiënt laten begrijpen hoe hij het probleem heeft ontwikkeld en hoe het hem op dit moment beïnvloedt.
  • Het evalueren en identificeren van de verschillende manieren waarop hij heeft geprobeerd om met zijn aandoening om te gaan. Evenals de manieren waarop hem dit niet gelukt is.
  • Dieper ingaan op de dingen die hij geprobeerd heeft en die hebben gewerkt.
  • De patiënt laten begrijpen hoe zijn gedachten en de stoornis te werk gaan. Op die manier kan de persoon controle krijgen over wat er met hem gebeurt.
  • De patiënt helpen zich los te maken van zijn gedachten. Dit betekent hem laten begrijpen dat denken aan dingen niet betekent dat hij ze ook zal doen. Of in staat is om ze te doen. De kans dat je het zult doen wordt er ook niet groter door.
  • Weer focussen op de waardevolle delen van zijn leven die hij heeft verwaarloosd.
  • Het voorkomen van een terugval en het versterken van de psychologische hulpmiddelen die de persoon heeft geleerd.

Psychologische behandeling

Hoewel er verschillende psychologische benaderingen zijn voor het behandelen van de angst om impulsief te handelen, zijn cognitieve gedragsstrategieën de enige wetenschappelijk bewezen behandelingen.

Dat betekent niet dat andere benaderingen niet geldig zijn. Het betekent alleen dat nog steeds niet wetenschappelijk bewezen is of ze werken of niet. Dit komt waarschijnlijk omdat er maar weinig onderzoek wordt gedaan naar andere therapeutische modellen die moeilijker te standaardiseren zijn. Korte en strategische therapievormen zijn hier een voorbeeld van.

Ben jij iemand met de angst om impulsief te handelen, bedenk dan dat het een psychologisch probleem is. Hoe eerder je het confronteert, hoe sneller je verlichting zult vinden. Psychologen zijn je beste bondgenoten! Dus stop met uitstellen, en zet die stap als dat nodig is: vraag om hulp.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Bonet, J. (2001). Tratamientos psicológicos eficaces para las fobias específicas. Psicothema13(3), 447-452.
  • Rabinovich, D. S. (1989). Una clínica de la pulsión: las impulsiones (Vol. 2). Ediciones Manantial.
  • Vellosillo, P. S., & Vicario, A. F. C. (2015). Trastorno obsesivo compulsivo. Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado11(84), 5008-5014.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.