Hoe kun je een vertekend lichaamsbeeld overwinnen?
Het lichaam is het voertuig waarin je door het leven reist. Daarom is het natuurlijk dat je je bekommert om hoe je eruit ziet. Er ontstaat echter een probleem als je een vertekend lichaamsbeeld hebt en een onbehagen opwekt dat je schaduw dreigt te worden.
Een slecht aangepast beeld van je lichaam kan inderdaad een echte last worden. Behalve dat het je veel energie kost om je beeld te veranderen, kan het je ook onzeker en zelfs angstig doen voelen.
De manier waarop je jezelf ziet
Je leeft je leven en interpreteert de werkelijkheid die je omringt. Je bent voortdurend bezig met het scheppen en bijwerken van theorieën over de werking van de wereld, waar je jezelf ook in omvat. Een van je belangrijkste taken is het regelmatig bijwerken van ideeën over hoe je bent, je vermogens, dromen, ideeën, sterke en zwakke punten, enz. Ook ideeën over je lichaamsbeeld (Spaanse link).
Het beeld dat je van je lichaam hebt is geworteld in werkelijk vroege ervaringen, meningen van mensen in je omgeving, de normen van schoonheid waaraan je blootgesteld wordt, en andere informatie die je via je zintuigen verkrijgt. Al deze informatie wordt samengevoegd om je lichaamsbeeld te vormen. Met dit beeld sta je tegenover verschillende situaties in je leven, van dag tot dag.
Vervorming in lichaamsbeeld
Er ontstaat een probleem als het beeld dat je in je geest vormt te ver van de werkelijkheid afstaat. Dat kan gebeuren door twee factoren, die, als ze gecombineerd worden, uiteindelijk veel schade aanrichten.
Allereerst is de interpretatie die je van je lichaam maakt niet helemaal juist. Dit soort misinterpretatie gebeurt met veel dingen. Je hersenen integreren informatie over de werkelijkheid, maar die informatie komt niet altijd perfect overeen met de feiten.
Je zintuigen verschaffen gegevens over je lichaam. Wat je in de spiegel ziet en je proprioceptie. Bij dit soort interpretatie wordt echter bepaalde informatie bevoorrecht boven andere, waardoor een onevenredig beeld ontstaat.
De tweede factor betreft je behoefte aan een positieve of negatieve beoordeling. In de regel heb je de neiging informatie te interpreteren op een schaal van goed of slecht, waarbij neutrale punten vermeden worden.
Zo zal het lichaamsbeeld dat je opbouwt een overwegend niet-relatieve positieve of negatieve beoordeling hebben, ondanks het feit dat de informatie waarop het gebouwd is allesbehalve absoluut is.
Als verzwarende factor hebben je hersenen de neiging meer waarde toe te kennen aan negatieve ervaringen dan aan positieve. Daarom kan een enkele ervaring ervoor zorgen dat je je lichaam als ‘slecht’ waardeert.
De gevolgen van een vertekend lichaamsbeeld
Deze twee factoren kunnen ertoe leiden dat het lichaamsbeeld dat je vormt niet alleen niet overeenkomt met de werkelijkheid, maar ook op grote schaal vertekend is en je geestelijke gezondheid beïnvloedt. Een van de symptomen die erop kunnen wijzen dat je een vertekend lichaamsbeeld hebt is:
- Voortdurende en intense gevoelens dat anderen kijken naar die delen van je lichaam die je het minst bevallen.
- Te veel middelen, ook geestelijke, investeren in pogingen om je vermeende gebreken te verbergen.
- Omdat je jezelf voortdurend vergelijkt met anderen, heb je de neiging kritiek op te vangen en complimenten te negeren.
Hoe omgaan met een vertekend lichaamsbeeld
Het behandelen van een vertekend lichaamsbeeld vereist een meervoudige aanpak. We zullen dit hieronder uitwerken.
Cognitie
Het cognitieve deel van je houding is misschien het gemakkelijkst aan te pakken en het deel waarmee je moet beginnen. Inzien dat de waarneming die je van je lichaam hebt niet honderd procent echt is, is de sleutel.
Het gaat erom te aanvaarden dat het beeld dat je je gevormd hebt fout kan zijn. Ook als je hersenen en je zintuigen je iets anders vertellen. Fouten en relativiteit in je ideeën aanvaarden kan veel opluchting brengen en een hele last van je schouders nemen.
Vanuit de cognitieve sfeer kun je ook schadelijke waardeoordelen in termen van goed of slecht ontmantelen, door te begrijpen dat er geen enkele standaard van schoonheid is en dat wat echt juist is is het lichaam dat je hebt te aanvaarden.
Door meditatie en reflectie kun je de verborgen ideeën ontdekken die tot vervormingen in je lichaamsbeeld leiden en ze geleidelijk deconstrueren. Je kunt niet voorkomen dat je hersenen informatie verwerken zoals ze dat doen, maar je kunt je er wel bewust van zijn en gezondere cognitieve schema’s opbouwen.
Emotie
Het emotionele domein is moeilijker, want het ontsnapt vaak aan je bewuste controle. Je hebt inderdaad geen directe controle over de manier waarop je je voelt, maar je kunt je emoties wel beheersen. Bovendien kun je de angst en het ongemak herkennen die je uiterlijk je bezorgt. Vervolgens kun je proberen een nieuw beeld op te bouwen dat gebaseerd is op je positieve ervaringen.
Je kunt niet controleren wat anderen denken als ze je zien, maar je kunt jezelf wel accepteren en in positieve bewoordingen over je lichaam denken. De bedoeling is dat je een positieve emotionele lading met betrekking tot je lichaam creëert, waarvoor het belangrijk is je te concentreren op gunstige en betrouwbare begrippen als zelfaanvaarding, in plaats van op de mening van anderen.
Bedenk dat je lichaam kan veranderen, net als de mensen die je ontmoet, maar de aanvaarding die je jezelf geeft moet constant zijn, om een sterkere basis voor je emoties te zijn.
Gedrag
Tenslotte hangt het gedragsgedeelte grotendeels van de vorige twee af om goed te kunnen functioneren. Als je je cognitieve schema’s niet veranderd hebt en geen gezonde emotionele basis hebt opgebouwd, kunnen je gedragsinspanningen tegen je werken. Daardoor neemt je angst toe. Integendeel, als je je gedachten en gevoelens op orde hebt gebracht, kan de gedragssfeer productief en zelfs leuk zijn.
Als je eenmaal jezelf geaccepteerd hebt, kun je actie beginnen te ondernemen om voor je lichaam te zorgen. Lichaamsbeweging, op je voeding letten, kleren kiezen die je mooi vindt, dit alles kan je gevoel van eigenwaarde vergroten en je lichaamsbeeld verbeteren, zolang het niet door angst ingegeven wordt.
Als je afziet van de absurde schoonheidsnormen van de maatschappij en van de wens anderen te behagen, zijn activiteiten als lichaamsbeweging zelfmotiverend. Ze kunnen je helpen je een stuk beter te voelen, en ook je algehele gezondheid verbeteren.
Vervorming van het lichaamsbeeld kan aanzienlijke schade aanrichten. In feite kan het een punt bereiken waarop je individuele middelen niet meer toereikend zijn om adequate coping strategieën toe te passen. Als je dit stadium bereikt, moet je de hulp van een professional inroepen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Baños, M. & Perpiñá, C. (1990). Distorsión de la imagen corporal: un estudio en adolescentes. Anales de Psicología.
- Estévez, M. (2012). Relación entre la insatisfacción con la imagen corporal, autoestima, autoconcepto físico y la composición corporal en el alumnado de segundo ciclo de educación secundaria de la ciudad de Alicante. Universidad de Granada.
- Sepúlveda, A. Botella, J. & León, J. (2001). La alteración de la imagen corporal en los trastornos de la
alimentación: un meta-análisis. Psicothema. - Vaquero-Cristóbal, R., Alacid, F., Muyor, J. M., & López-Miñarro, P. Á. (2013). Imagen corporal: revisión bibliográfica. Nutrición hospitalaria, 28(1), 27-35.