Hoe mentale verhalen worden gevormd in de hersenen

We bestaan allemaal uit verhalen. We ordenen alles wat ons overkomt en geven er betekenis aan via onze mentale verhalen. Dit betekent dat het niet alleen belangrijk is wat ons overkomt, maar ook hoe we het interpreteren.
Hoe mentale verhalen worden gevormd in de hersenen
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Mentale verhalen zijn de verhalen die je jezelf vertelt over wat er met je gebeurt. In feite praat je tegen jezelf en probeert zin te geven aan elke ervaring. Dit is je geest die een logische en samenhangende structuur geeft aan elke gebeurtenis, zodat elk detail een transcendente plaats krijgt in je herinneringen.

De psycholoog Jerome Bruner was de eerste die sprak over de cognitieve kracht van het zelfverhaal. Volgens hem geven we zin, betekenis en richting aan elke gebeurtenis en ervaring. Daarom zijn wij onze eigen schrijvers die onze eigen verhalen bouwen.

Op de een of andere manier ordenen we de chaos, het verrassende, en zelfs het onzekere. In feite is het geven van betekenis aan elke ervaring een natuurlijke behoefte van onze hersenen.

Het uitwerken van deze verhalen vergemakkelijkt je geheugen. Elke scène, sensatie en ervaring die in je geest volgens een rode draad wordt georganiseerd, zal uiteindelijk deel gaan uitmaken van je autobiografische geheugen.

Ieder van ons is het resultaat van een verhaal. Deze verhalen zijn bovenal mentale, interne en subjectieve processen. Laten we daar eens wat dieper op ingaan.

Man in een hoofd
Onze mentale verhalen zijn als matrices die ons helpen de dagelijkse ervaring zo vorm te geven dat ze zinvol is voor onze hersenen.

Mentale verhalen, een sleutelelement van de hersenen

De belangstelling op het gebied van de neurowetenschappen voor mentale verhalen is uiterst recent. Toen deze wetenschap vooruitgang boekte in het begrijpen van het geheugen, wilde men het perspectief integreren van hoe ervaringen worden samengevoegd met anderen om ze te interpreteren en er betekenis aan te geven. In feite om te begrijpen hoe zij zich in het geheugen nestelen.

Brendan Cohn-Sheehy, een onderzoeker aan de Universiteit van Californië, en zijn team hebben onlangs een studie (Engelse link) over dit onderwerp gepubliceerd.

Zoals hij in een persconferentie uitlegde, moeten we samenhangende verhalen opbouwen om ons de details van elke gebeurtenis te kunnen herinneren. Alles wat niet is geïntegreerd in onze mentale geschiedenis wordt naar de vergetelheid verwezen.

Jerome Bruner had dit idee al aangegeven in zijn boek, Actual Minds, Possible Worlds. Zijn nalatenschap was een revolutie in de cognitieve psychologie, omdat hij ons, voor het eerst, een ander facet van de geest bracht.

Hij beweerde dat ons mentale universum niet alleen beperkt is tot het testen van hypothesen, analyseren, of contrasteren. We zijn ook narratieve bouwers, die proberen zin te geven aan wat er met ons gebeurt.

In onze narratieve geesten nemen we ook percepties op over wat we denken dat anderen over ons denken.

De hippocampus: het gebied dat samenhang geeft aan het leven

Als we de metafoor gebruiken dat de hersenen een computer zijn, kunnen we zeggen dat de hippocampus de harde schijf is. Het is het gebied waar herinneringen en leerprocessen worden geconsolideerd. Het houdt zich ook bezig met de regulatie van emotionele toestanden en speelt een sleutelrol in het ruimtelijk geheugen.

Het bovengenoemde onderzoek van Dr. Cohn-Sheehy en zijn team beweerde dat de hippocampus het gebied is dat ervoor zorgt dat onze mentale verhalen coherent zijn. Met andere woorden, het bevordert en organiseert de vereniging van alle stukken van een verhaal. Want hoe samenhangender een verhaal is, hoe beter het in het geheugen wordt geïntegreerd.

Je moet je verleden herinneren om je heden te organiseren. Met andere woorden, om je levensverhaal op een logische en zinvolle manier te integreren, moet je ook het gisteren gebruiken, zodat elk verhaal coherent is. Samenhangend met je identiteit, traject, ervaringen en persoonlijkheid.

De hersenen zijn selectief en ook bedrieglijk

Jerome Bruner beweert dat het zelf het product is van een narratief proces waarin we wat ons overkomt combineren met wat we onszelf vertellen. Wees echter voorzichtig, want je betrekt er ook bij wat -in jouw ogen- anderen van je denken. In dit opzicht heb je natuurlijk niet altijd gelijk.

Dr. John. Drummond (2004) schreef een artikel (Engelse link) met de titel Co gnitive Impenetrability and the Complex Intentionality of the Emotions.

Hij stelde dat mentale verhalen selecties zijn van ons bestaan die we vastleggen, een posterior, om ze betekenis te geven. Met andere woorden, het verhaal van je leven is niet altijd een millimetrische afspiegeling van wat er met je gebeurd is, maar van hoe je het geïnterpreteerd hebt.

Soms geef je een duidelijk negatieve betekenis aan bepaalde feiten. Inderdaad, je hoeft maar op een bepaald moment gedomineerd te worden door emoties van negatieve valentie om de werkelijkheid te filteren en te vervormen. In feite zijn je hersenen niet alleen selectief, maar hebben ze soms ook de neiging om wat ze zien te vervormen op basis van je stemming en persoonlijkheidstype.

Hoe mentale verhalen worden gevormd in de hersenen
De mens ordent de werkelijkheid als een verhaal. Dat verhaal zal echter meer aangepast of kunstmatig zijn, afhankelijk van onze manier van zijn en de emoties die ons op dat moment beheersen.

Mentale verhalen en interne dialoog

Mentale verhalen zijn als de film die je script over alles wat er met je gebeurt. Jij bent de acteur, de scenarioschrijver en de regisseur. Toch is dit niet noodzakelijkerwijs een goede zaak.

Michael White en David Epston zijn de bedenkers van narratieve therapie. Ze beweren dat we vaak beperkt worden door een duidelijk schadelijk dominant narratief. Zij stellen dat de oorsprong van dit ongemak of ongeluk bijna altijd in onze familie-‘dossiers’ ligt.

In die vroege ervaringen en een omgeving die ons aanmoedigde om pijnlijke verhalen te creëren. Sinds die tijd zijn we niet meer in staat om vooruit te komen en zitten we vast in een eindeloos hoofdstuk.

In deze gevallen zoekt narratieve therapie aansluiting bij andere ervaringen die we misschien over het hoofd hebben gezien toen we ons verhaal construeerden. Het is immers altijd mogelijk voor ons om andere deuren te openen om nieuwe ervaringen te creëren. We kunnen ze een positievere en verrijkende betekenis geven. Hierbij is de stem van het zelf de sleutel.

Ten slotte is onze innerlijke dialoog de beeldhouwer van onze eigen verhalen. Daarom moet je proberen gezondere en helderder mentale verhalen te vormen. Want niet alleen wat er met je gebeurt, maar ook hoe je het interpreteert is van het grootste belang. Als je dat op een veerkrachtige en hoopvolle manier doet, zal dat altijd heilzaam zijn.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Bruner, Jerome (1995). “The Narrative Construction of Reality” (1991). Critical Inquiry, 18:1, 1-21.
  • Burnner, Jerome (2009) Realidad mental y mundos posibles: Los actos de la imaginación que dan sentido a la experiencia. Gedisa.
  • Danto, A. C. (1989): Historia y narración. Ensayos de filosofía analítica de la historia. Barcelona: Paidós.
  • Drummond, J. (2004). Cognitive Impenetrability and the Complex Intentionality of the Emotions, Journal of Conciousness Studies 11, 109-126.
  • Duero, D. G. (2011). Procesos psicológicos y mundos mentales. Córdoba: Editorial Alejandría

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.